
حزب سیاسی مدرن به معنای «سازمانی متشکل از شهروندان جامعه با اهداف و آرمانهای مشترک و برنامه مشخص و مدون که تلاش میکند با به دست گرفتن قدرت سیاسی از طریق انتخابات، برنامههای خود را محقق سازد و به اهداف تعیینشده دست یابد.» در ایران، پیشینهای چندان دراز ندارد و نخستین تلاشها برای شکلگیری احزاب در قالب فراموشخانه میرزاملکمخان ناظمالدوله و انجمنهای کمابیش مخفی که برای دستیابی به اهداف سیاسی مبارزه میکردند، به دوران سلــطنت ناصرالدینشاه قاجار و کوتاهزمانی قبل از انقلاب مشروطه بازمیگردد.



حزب سیاسی مدرن به معنای «سازمانی متشکل از شهروندان جامعه با اهداف و آرمانهای مشترک و برنامه مشخص و مدون که تلاش میکند با به دست گرفتن قدرت سیاسی از طریق انتخابات، برنامههای خود را محقق سازد و به اهداف تعیینشده دست یابد.» در ایران، پیشینهای چندان دراز ندارد و نخستین تلاشها برای شکلگیری احزاب در قالب فراموشخانه میرزا ملکم خان ناظمالدوله و انجمنهای کمابیش مخفی که برای دستیابی به اهداف سیاسی مبارزه میکردند، به دوران سلطنت ناصرالدینشاه قاجار و کوتاهزمانی قبل از انقلاب مشروطه بازمیگردد. پیش از آن شاید برخی کارکردهای حزبی را بتوان در پارهای از ایلات و عشایر و دستهبندیهای قومی، مذهبی و صنفی و بهعنوانمثال در فداییان اسماعیلی و طوایف قزلباش شناسایی کرد که بهعنوان تشکیلاتی پیشامدرن و متمرکز بر تعصبهای قبیلهای و مذهبی، برخی کار ویژههای شبهحزبی داشتند و در رفتوآمد شاهان و فرمانروایان و برانداختن و برکشیدنِ قدرتهای سیاسی زمان بعضاً نقشی مؤثر و کارساز بازی میکردند.