یکی از امامزاده‌های مورد علاقه مردم اصفهان که در محله قدیمی سنبلستان، مجاور محله قدیمی دردشت واقع شده، امامزاده درب امام است که آرامگاه دو امامزاده به نام های «ابراهیم بطحا» و «زین العابدین» را در خود جای داده است.
در کتاب میزان النساب، اسم و نسب زین العابدین، با چهار واسطه به حضرت امام جعفر صادق (ع) منتهی شده است. بنای تاریخی درب امام شامل دو گنبد بزرگ و کوچک و یک سردر بزرگ کاشیکاری شده از دوره جهانشاه قراقویونلو است و سه صحن در سه ضلع شمالی، شرقی و غربی دارد.
قسمت خارجی این بنا، روی به جانب هر سه صحن، دارای تزئینات کاشیکاری و گچ‌بری است و هر دو گنبد آن، مخصوصا گنبد بزرگ‌تر، از کاشی‌های نفیس پوشیده شده است.
مسیر رسیدن
سه مسیر برای ورود به مکان مقدس درب امام وجود دارد که دو مسیر آن از طرف بازار دردشت و مسیر دیگر آن از سمت خیابان سنبلستان قابل دسترس است.
خیابان عبدالرزاق، بازارچه حاج محمد جعفر، کوی درب امام
بدو ورود
در قسمت حیاط این بنا شیرسنگی وجود دارد که نماد پهلوانی است و حیاط مسیر رفتن به داخل امامزاده را برای ما مشخص می‌کند.
نکته کاربردی گردشگرانه
جای جای بنای درب امام برای آنها که به تلفیق هنر و ریاضیات علاقه‌مندند، جذاب است؛ از همین رو چند سال پیش، یکی از مقاصد گردشگری مهمانان هلندی همایش «هنر و ریاضیات» همین بنا بود. از آنجا که این بنا یک امامزاده است، برای دیدن آن فقط از صبح تا غروب آفتاب فرصت دارید.
در اغلب موارد مردم نذورات خود را در این امامزاده در قالب نان و ماست ادا می کنند؛ به همین دلیل نام امامزاده در بین محلی‌ها به «امامزاده ماستی» هم معروف است. اما چرا نان و ماست؟! دلیلش به یک واقعه تاریخی برمی‌گردد.
دو امامزاده ابراهیم و زین العابدین بعد از شهادت امام رضا (ع) به همراه کاروان برای عرض تسلیت به نبیره‌ها و نوه‌های امام عازم ایران می‌شوند؛ در حالی که سپاه هارون الرشید در تعقیب آنها بوده است. به همین دلیل امامزاده‌ها به نوه‌های سید بن جبیر پناه می‌برند.
سید برای آوردن نان و ماست برای مهمانانش می‌رود و دشمنان آنها را به شهادت می‌رسانند. از آن زمان تا به حال مردم برای رفع حاجاتشان نان و ماست نذر می‌کنند.
نکته جالب دیگر در مورد این امامزاده، توریست‌هایی هستند که از کشورهای عربی برای دیدن اجدادشان که در اینجا دفن شده‌اند، به اصفهان و دیدن این مقبره می‌آیند. براساس شجره‌نامه سادات امامی «ابراهیم بن محمد بطحانی بن قاسم بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی‌طالب» است.
امامزاده درب امام/آزاده عزیزیان
مقدمه
درب امام نامی آشنا برای مردم کوچه و بازار، به خصوص در محله ابن سیناست. این مکان مذهبی که در خود دو امامزاده را جای داده، محلی است برای نذورات مردم و برپایی مراسم‌های مذهبی.
پیش از ورود
ورودی درب امام یک حالت رواق مانند دارد که در کنار آنها نرده‌های فلزی، دیوار و بدنه خارجی این بنا را تشکیل می‌دهد. از آثار ماندگار این امامزاده می‌توان به سر در اصلی آن اشاره کرد که نام جهانشاه را برخود دارد و بی‌شک از عالی‌ترین نمونه‌ها و از شاهکارهای هنر معماری الوان در ایران است.
این سردر در ضلع شمالی و مشرف به صحن شمالی است که از شاهکارهای تزئینات رنگین ایرانی است و از لحاظ ظرافت صنعت کاشیکاری نظیر آن را کمتر سراغ داریم. شاید کاشیکاری مسجد کبود تبریز که آن هم در دوره جهانشاه بنا شده است همانند آن باشد.
در زیر مقرنس‌ها و کاشی‌های نفیس این سردر به خط ثلث آجری پوسته شده بر زمینه کاشیکاری لاجوردی رنگ دو لوحه به شرح زیر موجود است:
بماند سال‌ها این کار ترتیب زما هر ذره خاک افتاده جایی
غرض نقشی ست کزما بازماند که گیتی را نمی‌بینم بقایی
و همین طور در جای دیگر از کتیبه نوشته است:
کنایه ای ست بدین دور گنبد افلاک که پاک باش چو جام و مدار از کس باک
ز سقف خانه دنیا مجور نقش وفا مشو به‌آمدنش شاد وز شدن غمناک
ببیـن بعین بصیرت که آنک ایوانش گذشته بود ز کیوان چگونه شد در خاک
پنجره نفیس گچ‌بری از دیگر آثار بسیار ارزشمند این بنا محسوب می‌شود که برای حفاظت به عمارت چهل‌ستون منتقل شده است.
توصیفات دیگران
شیخ جابر انصاری درباره این بنای تاریخی و مدفونین در بقعه آن در تاریخ اصفهان و ری چنین نوشته است:
دو امامزاده درب امام یکی را امامزاده ابراهیم طباطبایی و دیگری را سید علی ملقب به زین العابدین نسبت به محل عریض است که وادی است بیرون مدینه. باری آن دو سید عالی نسب در این محل مدفونند و جلوی گنبد و همچنین در جلوی گنبد امامزاده مقبره است و گچ بری ممتاز و کاشیکاری قشنگی دارد که به دولت کم مدت امیر جهانشاه قراقویونلو در عراق زینت یافته. گویند قبر مادر امیر جهانشاه در آن محل است. در کتیبه بیرون مقبره نام امیر جهانشاه را نوشته اند و خود امیر جهانشاه در دیار بکر از امیر حسین بیک شکست خورده.
گنبد بزرگ و کوچک
به محض ورود به داخل حیاط دو گنبد کوچک و بزرگ که هر دو رو به‌روی هم قرار دارد، قابل رویت است. تاریخ ساختمان دو گنبد بزرگ و کوچک درب امام متفاوت است.
گنبد بزرگ معماری قرن نهم هجری و زمان ساختمان بقعه است که پوشش کاشیکاری آن در دوره سلطنت شاه عباس اول تعمیر شد و بانی این اقدام شخصی به نام غیاث الدین محمود الحسینی المستوفی بوده است.
قبور
بنای درب امام ابتدا فقط حرمی بوده که روی آن گنبد و جلوی آن دهلیزی قرار داشته و ساختمان آن در سال 857 هجری هنگام پادشاهی جهانشاه به انجام رسیده است.
بعدا قبور متعددی در اطراف مرقد امامزادگان احداث شده و به قدری زیاد شده که دهلیز جلوی بقعه نیز محل دفن اموات گردیده و به جای در سابق اصلی آن پنجره ای نسب شده و در سال 1081 هجری گنبد کوچکی نیز بر فراز رواق مزبور که به این ترتیب جزء مقبره بوده ساخته شده است. نکته قابل توجه دیگر این است که قبر برخی از پادشاهان صفوی و ایلخانی در این محل است. مثلا قبر محمود افغان که در یکی از رواق‌هاست.
