به گزارش اصفهان زیبا؛ برخی از فعالان اقتصادی معتقدند در پایان تابستان، در برخی مناطق کشور قطعی برق بیش از یک روز در هفته همچنان وجود داشته که باعث کندی فعالیت تولید شده است.
از سوی دیگر، به‌زعم عده‌ای دیگر از فعالان اقتصادی، پیمان‌سپاری ارزی و الزام نحوه رفع تعهد ارزی و قوانین مخل صادرات باعث شده است صادرات کاهش یابد.
شاخص مدیران خرید (PMI) اقتصاد ایران در شهریور عدد ۵۴,۳۴ محاسبه شده است. این شاخص در مقایسه با مرداد (۴۹,۹۷) افزایش‌یافته و بیشترین میزان چهارماهه اخیر را به ثبت رسانده است؛ اما این بهبود حداقل در حوزه صادرات و فروش، تأمین مواد اولیه، سرمایه در گردش و استخدام نیروی کار متخصص ایجاد نشده است؛ به‌گونه‌ای که در شهریور، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (۴۸,۲۰) کاهش داشته و به کمترین مقدار هشت‌ماهه اخیر رسیده است.
اطلاعات حاصل از نظرسنجی از فعالان اقتصادی در شهریور نشان می‌دهد که در این ماه، مسئله تأمین مواد اولیه و قیمت فزاینده آن همچنان از مسائل اساسی بخش صنعت بوده، مشکل کمبود نقدینگی برای تأمین سرمایه در گردش موردنیاز شرکت‌ها و مشکلات مربوط به پیمان‌سپاری ارزی، در تضعیف بخش تولید نقشی اساسی داشته و عدم تمایل نیروی انسانی متخصص به اشتغال، به مشکلی فراگیر در اقتصاد (به‌ویژه بخش صنعت) تبدیل شده است.
بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از بنگاه‌های صنعتی در شصتمین دوره طرح شاخص مدیران خرید بخش صنعت، شامخ صنعت در شهریور با ثبت عدد ۵۰,۶۲ نسبت به ماه قبل بهبود داشته و در محدوده مرزی ۵۰ قرارگرفته است؛ اگرچه مقدار شاخص در مقایسه با شهریور سال‌های گذشته کمتر گزارش شده است.
در این ماه، مؤلفه‌های اصلی میزان سفارش‌های جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه خریداری‌شده، کمتر از ۵۰ محاسبه شده‌اند و کاهش در شامخ صنعت، عمدتا به دلیل کاهش رشد میزان سفارش‌هاست.
شاخص مقدار تولید محصولات (۵۱,۹۵) بعد از دو ماه کاهش متوالی، در شهریور اندکی افزایش داشته، اگرچه مقدار شاخص در مقایسه با شهریور سال‌های قبل کمتر است؛ درحالی‌که فشار‌های تورمی پیاپی منجر به کاهش قدرت خرید و تضعیف تقاضای مشتریان شده است؛ به‌طوری‌که میزان سفارش‌های جدید مشتریان (۴۷,۸۲) برای سومین ماه پیاپی کاهشی است که نشان‌دهنده ادامه رکود تقاضای بخش صنعت است؛
درعین‌حال، شرکت‌ها برای تأمین مواد اولیه موردنیاز به دلایلی مانند تشدید مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی همچنان با مشکل روبه‌رو هستند؛ به‌طوری‌که شاخص موجودی مواد اولیه (۴۷,۰۰) برای سومین ماه متوالی کاهشی است.
شاخص میزان استخدام با عدد ۵۰,۲۰ به کمترین مقدار ۱۷ماهه خود از اردیبهشت ۱۴۰۱ (به‌غیراز فروردین) رسیده است. شرایط تورمی باعث شده است نیروی کار متخصص تمایلی به اشتغال در واحد‌های تولیدی نداشته باشد و در جست‌وجوی موقعیت‌های دیگر یا مهاجرت هستند.
علاوه بر تقاضای ضعیف مشتریان داخلی، صادرات نیز به دلیل مشکلات ناشی از نحوه رفع تعهد ارزی و محدودیت‌های صادراتی در مرز عراق در شهریور کاهش داشته و شاخص میزان صادرات کالا با عدد ۴۵,۶۳، ضعیف‌ترین عملکرد هشت‌ماهه اخیر از بهمن (به‌غیراز فروردین) را به ثبت رسانده است.
کاهش تقاضای داخل و کاهش صادرات و فروش خارجی باعث شده است شاخص میزان فروش محصولات با عدد ۴۵,۳۷ همچنان برای سومین ماه پیاپی کاهشی باشد.
به عقیده فعالان اقتصادی، فشار‌های تورمی منجر به تقاضای ضعیف مشتریان و درنتیجه کمبود نقدینگی و مواد اولیه شده است.
علاوه بر این، اتخاذ قوانین سلیقه‌ای و غیرکارشناسانه ازجمله تعهد ارزی، خروج صنایع فلزی و کانی غیرفلزی از بورس کالا، قیمت‌گذاری‌های دستوری در برخی از بخش‌ها و قطعی‌های مکرر برق در تابستان، همچنان در کاهش شامخ طی ماه‌های اخیر تأثیرگذار بوده است. از دید برخی از فعالان اقتصادی در شهریور امسال، مشکلات اصلی عبارت‌اند از:
– حذف صنایع فولادی و سیمانی از بورس کالا به دلیل بالابودن قیمت و همچنین تحمیل فروش به تولیدکنندگان با قیمت‌گذاری‌های دستوری بسیار پایین در بازار، در شرایطی که مواد اولیه خریداری‌شده در قیمت‌های بالایی تأمین شده‌اند، باعث می‌شود تولیدکنندگان تمایلی به فروش در قیمت‌های تحمیلی نداشته باشند و این صنایع در رکود هستند.
– پیمان‌سپاری ارزی و الزام نحوه رفع تعهد ارزی و قوانین مخل صادرات باعث شده تا صادرات کاهش یابد (شیمیایی).
– افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به دلیل افزایش نرخ ارز و قوانین مخل صادرات دیگر تولید و صادرات نیز کاهش داشته است.
– کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده نهایی برای خرید موادی مانند گوشت و مرغ و کمبود نقدینگی شرکت‌های فعال در این بخش باعث شده است صنایعی که مواد مصرفی این صنایع را تولید می‌کنند، مانند تولید دارو‌های دامی با رکود روبه‌رو شوند (صنایع شیمیایی).
– بیشتر صنایع با کمبود شدید نقدینگی و افزایش قیمت مواد اولیه روبه‌رو بودند. عدم پرداخت تسهیلات بانکی باعث تشدید در کمبود نقدینگی شده است.
– در برخی مناطق کشور قطعی برق بیش از یک روز در هفته همچنان وجود داشته است که باعث کندی فعالیت تولید می‌شود (شیمیایی).
– اعمال قوانین جدید برای دریافت مالیات بر صادرات برخی از مواد اولیه که محصول نهایی است، باعث کاهش صادرات شده و انگیزه تولیدکنندگان را برای صادرات کاهش داده است.
