در چهار ماه و نیمی که از ابتدای سال گذشته است، بازار سرمایه هم فرازونشیبهایی داشته است. در یک زمان، رسیدن شاخص کل به مرز یکمیلیون واحد روند بازار را کند کرد، یک زمان اعلام آزادسازی و امکان فروش 30 درصد سهام عدالت باعث افت شاخص کل شد، یک زمان بازگشایی نماد دو غول خودروسازی کشور بهانهای برای توقف رشد شد و این اواخر ریزش قیمت دلار از مرز 26 هزار تومان باعث شد از سرعت رشد شاخص کل کاسته شود؛ اما بااینحال شاخص کل راه خود را ادامه داد تا امروز بر بلندای این قله تاریخی قرار گیرد.در سه هفته اخیر همهچیز برای شکستن مقاومت روانی دو میلیون واحدی مهیا شده بود. روند معاملات روز شنبه نیز نشان داد تقاضا در بازار همچنان بالاست و این حجم از تقاضا قدرت این را دارد که بازار را به سمت فتح قلههای جدید پیش ببرد. در معاملات اولین روز کاری هفته بیش از 1800 میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بازار سرمایه شد تا جریان ورود پول به بازار سرمایه ادامه داشته باشد. نقدینگی که طی سه هفته گذشته به بازار تزریق شد، روی شاخص کل تأثیرگذار نبود و دماسنج بازار همچنان در محدوده یکمیلیون و 900 هزار تا دو میلیون واحد در نوسان بوده است. بهعبارتدیگر، جریان ورود نقدینگی فقط سدی در برابر سیل عرضهها بوده و نتوانسته است بازار را به سمت بالا حرکت دهد؛ درنتیجه اکنون پتانسیل لازم برای شکستن سقف دو میلیونی وجود دارد، اما همچنان تردید و دودلی در بین سهامداران موج میزند.در روی دیگر ماجرا، سهامداران محافظهکار قرار دارند؛ کسانی که با نزدیکشدن شاخص کل به مرز دو میلیون واحد، دست به عرضههای سنگین میزنند. این مسئله باعث شده طی هفتههای اخیر شاخص کل بهدفعات خود را به شکستن سقف جدید نزدیک کند و هر بار دستخالی بازگردد؛ درنتیجه در معاملات روز گذشته انتظار داشتیم در نیمه ابتدایی بازار، حجم بالای تقاضا و همچنین تشکیل صفوف خرید، چند ده هزار واحد شاخص کل را بالاتر ببرد؛ اما در نیمه دوم معاملات، حجم عرضهها همانند دیروز افزایش یابد؛ اتفاقی که بهخوبی در یک ساعت پایانی نمایان شد و حتی نمادهایی که مدتها در صف خرید قفل بودند نیز متعادل شدند. در کنار ترس و روحیه محافظهکاری سهامداران، نباید از ریسک هسته و سامانههای معاملاتی و در کل زیرساخت بازار سرمایه غافل شد.
چالش هسته معاملات
حدود 20 سال پیش و درست در زمانی که قرار بود وارد هزاره سوم شویم، در کشورهای توسعهیافته بحثی مطرح بود مبنی بر اینکه شاید رایانهها با شروع سال 2000 با مشکل مواجه شوند. مشکل اینجا بود که در تقویم بسیاری از رایانهها و ابررایانههای آن زمان، سال 2000 یا تعریف نشده بود یا ریسک آن وجود داشت که با شروع سال 2000 میلادی، این سیستمها دچار اختلال شده یا از کار بیفتد؛ البته آن زمان هم اتفاق مهمی رخ نداد، سیستمها به کار خود ادامه دادند و این چالش به پایان رسید. حالا درست در زمان فتح قله دو میلیون واحدی به نظر میرسد این چالش برای بازار سرمایه دردسرساز شود؛ چراکه با ورود شاخص کل به ابرکانال دو میلیون واحد، اختلال سامانههای معاملاتی شدت گرفت. قیمتی که در سایت TSETMC نشان داده میشد با آن چیزی که در سامانههای معاملاتی برای سهامداران به نمایش درمیآمد متفاوت بود. گاهی یک سهم به صف فروش رسیده بود و این در حالی بود که در سامانههای آنلاین، همچنان در محدوده مثبت معامله میشد. این مسئله فارغ از آن بود که معمولا سفارشهای خریدوفروش با تأخیر چنددقیقهای ثبت و انجام میشد. نتیجه این اتفاقها به افزایش سنگین عرضهها در پایان بازار انجامید. در کنار اوجگیری مجدد شاخص کل، مشکلات زیرساختی بازار سرمایه هم اوج گرفته است و شاید در سال جاری دغدغه زیرساخت را بتوان مهمترین چالش بازار سرمایه دانست.
