نخود به اندازه کافی در کشور تولید میشود؛ ولی مشکلاتی در بخش قیمت و صادرات این محصول وجود دارد؛ زیرا با اختلاف چشمگیری نسبت به نرخ مصوب به فروش میرسد و فروش آن در بازارهای خارجی سود بالاتری دارد.آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران بیانگر رشد نرخ حبوبات در سال جاریاست. سهماهه اول سال ٩٩، متوسط قیمت نخود 70519ریال بود که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۷,۵ درصد افزایش قیمت داشته است. روند صعودی قیمت نخود هنوز ادامه دارد و اکنون برای خرید یک کیلوگرم نخود باتوجه به کیفیت آن باید 17هزار و 600 تا 22 هزار تومان هزینه کرد و این قیمت برای نخودهای بستهبندی تا چند هزار تومان بیشتر میشود؛ برای نمونه، بسته 900 گرمی نخود آذوقه 22هزار و 900 تومان و نخود همدل 21 هزارتومان قیمت دارد. نخودهای ارگانیک نیز با نرخ بالایی به فروش میرسند و برای خرید یک بسته 900 گرمی آن باید تا 40هزار تومان هزینه کرد. البته قیمت هرکیلوگرم نخود فلهای طبق گفتههای دبیر ستاد تنظیم بازار برای مصرفکننده باید در محدوده 13 هزارو900 تومان باشد و قیمت نخود بستهبندی با توجه به هزینههای بستهبندی و حملونقل بالاتر از این رقم به فروش میرسد؛ ولی اکنون نخود با قیمتی حدود دو برابر بیشتر از نرخ مصوب در بازار عرضه میشود.بررسی بازار نخود نشان میدهد نیاز بازار به این محصول از طریق تولید داخل برطرف میشود و به گفته فرامک عزیزکریمی، مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی، نزدیک به 104 هزار هکتار از زمینهای زیرکشت حبوبات نوسازی شده تا علاوه بر افزایش حجم برداشت، هزینه تولید حبوبات پایین بیاید؛ ولی هنوز هم نرخ تمامشده این محصول بهویژه نخود بالاست؛ همچنین نخود در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی طی دو سال گذشته دچار رکود قیمتی شد؛ ولی درسال جاری قیمت آن حدود ششهزارتومان بالا رفت و درحال حاضر هر کیلوگرم نخود با قیمت ۱۰ تا ۱۳ هزار تومان از کشاورزان خریداری میشود. درمقابل این محصول با اختلاف حدود دوبرابری به دست مصرفکنندگان میرسد. بنابراین دلالبازی یکی از دلایل گرانی نخود محسوب میشود؛ زیرا مصرف حبوبات بهویژه نخود در کشور افزایش چشمگیری یافته است و براساس توضیحات عزیزکریمی، نخود و حبوبات به علت پروتئین فراوان در میان فقرا حکم گوشت دارد. درنتیجه خرید یک کیلوگرم نخود با نرخ حدود 20 هزار تومان مقرون به صرفهتر از خرید گوشت قرمز با قیمتی بیش از 100هزار تومان است.علاوه بر سودجویی دلالان، ارز نیز بی تأثیر برگرانی حبوبات نیست؛ چراکه بازار حبوبات وابستگی زیادی به اقلام وارداتی دارد و رشد نرخ ارز به معنای گرانی حبوبات است. نخود تا چند ماه قبل از کشورهای اتیوپی، تانزانیا و استرالیا وارد کشور میشد و حذف ارز نیمایی موجب شده واردات هر کیلوگرم نخود خارجی حدود 25 هزار تومان هزینه داشته باشد؛ درنتیجه واردات نخود مانند گذشته به صرفه نیست. گفتههای محمدرضا کلامی، دبیر ستاد تنظیم بازار حاکی از واردات 70 هزار تن نخود در سال و 38 هزار تن در سال 98 است که این میزان درسال جاری تا شهریور ماه به 20 هزار تن میرسد؛ از این رو ارز نهتنها باعث گرانی نخود وارداتی شد، بلکه واردات این محصول را کاهش داد تا گرانی و کمبود به جان بازار حبوبات بیفتند. رشد نرخ ارز نهتنها به گرانی حبوبات دامن میزند، بلکه موجب میشود صادرات حبوبات بهخصوص نخود جذابیت پیدا کند و دلالانی که هرکیلوگرم نخود را با نرخ 10 تا 13 هزار تومان از کشاورز خریداری میکنند، بتوانند این محصول را با قیمت بالایی صادر کنند. طبق آمار گمرک هر کیلوگرم نخود را با قیمتی معادل یک دلار میتوان صادر کرد. در مقابل، توضیحات دبیر ستاد تنظیم بیانگر نبود هیچ مانعی برای صادرات نخود است، صادرات نخود از کشور ممنوع نیست و دولت نیز قیمتی برای نخود تعیین نکرده است. به دنبال آزاد بودن صادرات حبوبات، سودجویان میتوانند این محصول را به هر میزان صادر کنند تا در آینده نزدیک با کاهش عرضه نخود در کشور مواجه شویم. حتی سید کمال خیام، عضو هیئتمدیره اتحادیه صنف فروشندگان خشکبار و خواروبار، حدود یک ماه قبل صادرات را علت اصلی افزایش قیمت نخود در بازار دانست. هرچند بازار حبوبات اصفهان با کمبود محصول روبه رو نیست و همه محصولات به وفور در بازار یافت میشود؛ ولی با افزایش صادرات شاید نخود سرنوشتی مشابه گوشت قرمز در سبد خرید خانوار پیدا کند.