توصیههای آب و هوایی با در نظر گرفتن فصل و اقلیم صورت میگیرد. بنابراین در فصل پیش رو، امید است که با استفاده از این راهکارها در کنار سایر راهکارهای بهداشتی، بتوان پاییزی زیبا را همراه با سلامتی پشت سر گذاشت. نکته حائز اهمیت این است که فصل طبی با فصل نجومی تفاوت دارد. در فصل نجومی، پاییز از ابتدای ماه مهر(درجه یک میزان) تا انتهای ماه آذر(درجه آخر قوس) است ولی از نظر طبی، فصل پاییز به زمانی گفته میشود كه در آن، هوای شبها و صبحها سرد بوده و وسط روز گرم باشد. در فصل پاییز هوا سردتر و روزها کوتاهتر میشوند و مدت زمان تابش خورشید کمتر از دیگر فصول است. این فصل برای برخی افراد میتواند بسیار دلنشین و برای برخی همراه با تشدید علائم و بیماریها باشد. از نگاه طب ایرانی افراد با مزاج یا سوءمزاج سرد و خشک و سالمندان در این فصل که طبیعت سرد و خشک دارد، میتوانند آسیبپذیر باشند.برخی اختلالات گوارشی و پوستی همچون اگزما، خشکی پوست و شوره سر، درد مفاصل، التهاب لوزهها و علائم و بیماریهای دستگاه تنفسی همچون تنگینفس و سرفه، همچنین وسواس و اختلالات خواب از جمله مشکلاتی است که در پاییز امکان شدتگرفتن دارند. احساس افسردگی و دلگیری در فصل پاییز افزایش مییابد و افراد با زمینه افسردگی بیش از سایر فصول سال دچار عود علائم میشوند. یکی از علل مطرحشده، کاهش تابش نور خورشید است.حالا به ذکر نکات مهم در شش حیطه سبک زندگی بر اساس آموزههای طب ایرانی برای فصل پاییز خواهم پرداخت.
تغذیه(خوردن و آشامیدن)
به کاهش مصرف گوشت گاو، فستفودها، سوسیس و کالباس و انواع کنسروها، غذاهای فراوری شده، غذاهای سرخکردنی توصیه میشود. همچنین محدودیت مواد غذایی مثل: بادمجان، عدس، رُب و سسها، چای پررنگ، قهوه، نسکافه، کاکائو، پنیر شور، لبنیات ترش، ادویه تند و تیز و هر آنچه ترش یا شور است، ضروری است. نوشیدن آب و سایر مایعات با دمای بسیار سرد و خوردن یخ نیز منع میشود. این در حالی است که تغذیه با مواد غذایی گرم و تر مانند مرغ درشت، تخممرغ عسلی، شیرینیهای طبیعی، مغزها، انجیر، كشمش و مویز، خشکبار با طبیعت گرم به جای تنقلات و شیره انگور مفید است. همچنین زیتون، به، سیب، انار، انگور، خربزه، گلابی و شلغم نیز مناسب است. در ضمن مصرف حریره بادام، فرنی، شیربرنج، سوپ جو، آشهای ساده، آبگوشت، خورش کدو، خورش بهآلو به دلیل رطوبتبخشی به بدن مفید شمرده شده است.مصرف نوشیدنیهایی مانند آب هویج، آب سیب، آبلیموشیرین، شیربادام، ماءالشعیر طبی به عنوان افزاینده رطوبت بدن نیز توصیه میشود. علاوه بر این، به عنوان یک پیشنهاد، مخلوطی از عسل و لیموترش با آب ولرم و با چوب دارچین یا بدون آن میتواند مناسب باشد.
آب و هوا
به استفاده بیشتر از نور خورشید، در ساعات محدودی که امکان استفاده از نور خورشید هست و دوری جستن از سرمای بامداد و شب و گرمای میانهروز توصیه میشود.
خواب و بیداری
به پرهیز از خوابیدن در روز، خواب بعد از غذا با معده پر، خوابیدن در مكانهای سرد و مرطوب یا در مسیر وزش باد یا نزدیک پنجره و زیاد خوابیدن و همینطور زیاد بیدارماندن تأکید شده است. همچنین پوشاندن سر در زمان خواب مورد توجه است.
بهداشت روان
دوری از خشم، اضطراب و اندوه با مدیریت این احساسات و سعی در ایجاد شادی و سرور و امید میتواند کمککننده باشد. یکی از راهکارهای توصیه شده در این خصوص، بوییدن عطرها و گلهای خوشبوی ملایم و مناسب مزاج است.
حفظ مواد ضروری و دفع مواد زائد بدن
پرهیز از انواع خونگیری از جمله فصد و حجامت، مگر با تشخیص پزشک متخصص و همینطور پرهیز از تعریق زیاد و پرهیز از استحمام با آب سرد توصیه میشود. از طرف دیگر به حمامکردن یک روز در میان با آب نیمگرم و روغن مالی بدن با روغن بادام یا بنفشه بادام سفارش میشود.
