سپردهگذاری در بانک یکی از مطمئنترین سرمایهگذاریها به شمار میرود که در سال جاری با فرازونشیبهایی همراه شد. در پاییز 99 نیز قرار بر یکی شدن رقم تورم و نرخ سود بانکی بود، ولی مشخص شد بانک مرکزی درحال حاضر قصد افزایش سود بانکی را ندارد.دولت اواخر فروردین سال جاری مقرر کرد بانکها نباید سپردهای با سود بالای 15 درصد افتتاح کنند و نرخ سود سپردههای کوتاه مدت یعنی کمتر از شش ماه نیز باید فقط 8درصد باشد.کاهش سود بانکی سبب خروج سپردهها از بانک شد و به دنبال این خروج، بازارهای موازی با ورود نقدینگی روبهرو شدند. از این رو دولت در تیرماه سال 99 تصمیم به افزایش سود بانکی گرفت و شورای پول و اعتبار در نرخهای سود بانکی بازنگری کرد. طبق تصمیم شورا سقف سپردهگذاری یک ساله از ۱۵ درصد به ۱۶ درصد افزایش یافت. همچنین بانکها مجوز افتتاح حساب با نرخ سود ۱۸درصد با سررسید زمانی دو ساله را نیز دریافت کردند و نرخ سود کوتاهمدت از ۸ درصد به ۱۰ درصد افزایش یافت. پس از افزایش سود بانکی در تیرماه، دولت تغییر دیگری در سود سپرده اعمال نکرد تا اینکه اخباری درخصوص تورم در شهریورماه منتشر شد؛ بر اساس گزارش رسمیمرکز آمار، نرخ تورم سالانه ایران به طور متوسط به 26 درصد رسیده است، یعنی جامعه با یک سرمایه ثابت، در شهریورسال جاری نسبت به شهریور سال گذشته، 26 درصد از قدرت خرید خود را از دست داده است.
همچنین طبق آخرین گزارش شاخص قیمت مصرفکننده مرکز آمار در شهریور ۹۹، نرخ تورم نقطهای خانوارهای کشور عدد ۴/۳۴ درصد را نشان میدهد. انتشار چنین خبری منجر به زمزمههای افزایش سود بانکی شد و عده ای از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند افزایش سود میتواند دوباره از فعال شدن پساندازهای خرد در بازارهای مختلف جلوگیری کند و آن تورم کاهش یابد. همچنین باعث ثبات بازار ارز، طلا و سکه و حتی بورس میشود. بنابراین اخباری مبنی بر افزایش نرخ سود سپرده بانکی از ۱۶درصد به ۲۲ یا 26درصد در اواخر مهرماه سال جاری منتشر شد، ولی بررسیها نشان میدهد افزایش سود بانکی تنها در حد پیشنهادی از سوی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بوده است.
افزایش نرخ سود، توفیق قطعی ندارد
اخبار مربوط به افزایش سود بانکی تا هفته قبل نیز به گوش میرسید و طبق گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامیافزایش در نرخ سود سپرده بانکی میتواند در کنترل بازارها مؤثر باشد. درمقابل اظهارنظر مسئولان نشان میدهد خبری از افزایش این نرخ سود بانکی وجود ندارد. همچنین بانک مرکزی قصدی برای افزایش این نرخ ندارد؛ زیرا رئیس بانک مرکزی پرونده افزایش سود بانکی را چند روز قبل بست! عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، ابتدا با انتشار پیامیدر فضای مجازی نوشت: «افزایش نرخ سود بانکی سیاستی نیست که توفیق قطعی داشته باشد و بر همین اساس بانک مرکزی به دنبال روشهای دیگری برای کاهش فشار تورمیدر بازارهاست.»
سپس این مقام مسئول درباره پیشنهاد افزایش سود سپرده توضیح داد: «افزایش نرخ بهره بانکی در شرایط کنونی به عنوان ابزار مهار تورم استفاده نخواهد شد و باید به روشهای دیگری متوسل شد.» غلامرضا مرحبا، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به بیتأثیر بودن افزایش سود بانکی و ثبات بازارهای دیگراشاره کرد و بیان داشت:« اینکه نرخ سود یک یا دو درصد بالا برود، بازارهای دیگر را تحت الشعاع قرار نمیدهد و فقط بهای تمامشده پول و هزینهها را برای بانکها بالا میبرد.» طبق توضیحات این نماینده مجلس، وقتی به بانکها فشار وارد شود، این فشار به مردم منتقل خواهد شد؛ زیرا در مقابل نرخ سود سپرده، نرخ سود تسهیلات هم باید بالا برود؛ در نتیجه اکنون زمان مناسبی برای بالا بردن سود بانکی نیست. از سوی دیگر افزایش سود سپرده به طور معمولی با توافق قبلی بانکهای خصوصی و دولتی بر سر نرخ سپرده صورت میگیرد که اکنون خبر یا نشانه ای از وجود توافق بین بانکهای خصوصی و دولتی در این رابطه وجود ندارد. درمجموع خبر بالا رفتن سود سپرده فقط در حد یک پیشنهاد بوده است و به مرحله تصویب نرسید.
