برای فرار از عوارض آلودگی هوا چه بخوریم؟

در حال حاضر که با پدیده اینورژن و آلودگی هوا رو به‌رو هستیم، تهدیدهای زیادی ممکن است متوجه ما  و به‌خصوص افراد حساس‌تر شود. یکی از مهم‌ترین راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از عوارض این پدیده مصرف تغذیه مناسب است که در رابطه با آن،  دکتر سید مرتضی صفوی، متخصص تغذيه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان توضیح می‌دهد.

تاریخ انتشار: 09:06 - چهارشنبه 1399/08/21
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه

خطرات آلودگی هوا

آلودگی‌هایی که در شهرهای بزرگ وجود دارد، می‌تواند زمینه‌ساز  یا تشدیدکننده بیمــــــاری‌های بسیــــــاری از جمــــــــله بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری‌های تنفسی و ریوی و… باشد. از طرف دیگر بهتر است بدانید پدیده‌ای به نام رادیکال آزاد در بدن وجود دارد که به دلیل آلودگی هوا در بدن ایجاد می‌شود. رادیکال آزاد، میل ترکیبی بسیار زیادی با عناصر کنار خود پیدا می‌کند و در نهایت غده سرطانی تشکیل می‌دهد، بنابراین آلودگی هوا به مرور زمان باعث ایجاد سرطان نیز می‌شود.

افراد در معرض خطر

کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیمارانی که مشکلات قلبی و عروقی و ریوی دارند، بیشتر در معرض مشکلات ناشی از آلودگی هوا قرار دارند و جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند. بنابراین توجه به تغذیه اين افراد به ویژه در زمان آلودگی هوا بسیار حائز اهمیت است.
مجازها و ممنوع‌های غذایی
مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌ها در مقابل صدمات ناشی از آلودگی هوا محافظت می‌کنند.
ویتامین‌های محلول در چربی به جز ویتامین کا حاوی آنتی اکسیدان هستند. ویتامین آ و بتاکاروتن و ای و دی ازجمله ویتامین‌های مناسب به لحاظ آنتی‌اکسیدان هستند که مصرفشان در این زمان توصیه می‌شود. ویتامین دی در خوراک‌های دریایی و شیرهای غنی‌شده موجود است و می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
روغن زیتون نیز نقش موثری در کاهش مشکلات ناشی از هوای آلوده دارد. چرا که حاوی دو آنتی‌اکسیدان قوی است و موجب رقیق‌کردن خون و جلوگیری از لخته و انتشار اسید اکسید نیتریک در عروق می‌شود.
اما مهم‌ترین منبع آنتی اکسیدانی میوه و سبزیجات هستند، میوه‌ها و سبزیجات به بدن کمک می‌کنند تا فلزات سنگین و آلودگی‌های محیط از بدن حذف شود.
بهتر اســـــــت بدانیــــــد قوی‌تریـــــن آنتی‌اکسیدان محلول در آب، ویتامین سی است که در مرکبات، سبزیجات، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و… به میزان فراوانی وجود دارد. مصرف زیاد این ویتامین به دلیل محلول در آب بودنش، هیچ ضرری برای بدن ندارد و با ادرار دفع می‌شود.
ویتامین آ  هم در هویج، جوانه گندم، کاهو، کلم و گل‌کلم و سبزیجات نشاسته‌ای همچون ذرت و نخود فرنگی وجود دارد در زمان آلودگی هوا باید مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین ماده غذایی حاوی سلنیوم که در مواد غذایی مثل تخم مرغ، مرغ، غذاهای گیاهی و ماهی وجود دارد، در پیشگیری از عوارض آلودگی هوا تاثیر زیادی دارد.
ماده دیگر لوتئین است، از جمله منابع غذایی آن می‌توان به کلم، گل کلم و اغلب سبزیجات اشاره کرد. سبزیجات نشاسته‌ای مانند ذرت و نخود فرنگی نیز حاوی این ماده هستند. در تخم مرغ و سبزیجات برگ‌دار هم لوتئین موجود است که این ماده کمک بزرگی به اثرات مخرب آلودگی هوا می‌کند.
کارتنوئیدها هم که در اغلب میوه‌ها و سبزیجات وجود دارند، مفید هستند. هر میوه و سبزی که رنگ زرد دارد مانند هویج، خربزه، طالبی، سیب زمینی و فلفل دلمه‌ای رنگی حاوی این ماده بوده و توصیه می‌شود در مصرف روزانه قرار گیرند.
علاوه بر این، مصرف انواع لبنیات و به‌خصوص شیر در زمان آلودگی هوا کمک بسیار بزرگی به سلامت بدن می‌کند. مصرف حداقل یک لیوان شیر در میان‌ وعده قبل از ظهر باعث می‌شود ریه‌ها از آلودگی هوا پاک شوند.
ویتامین ای یکی دیگر از منابع غذایی موثر و مفید است که از صدمات هوای آلوده جلوگیری می‌کند. یکی از منابع غنی این ویتامین در جوانه گندم و کاهوست که توصیه می‌شود به میزان مناسب مصرف شوند. در واقع ویتامیــــــن ای قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان محلول در چربی است و استفاده از انواع گوشت، غذاهای دریایی، جوانه گندم، گردو و… که دارای ویتامین ای هستند، برای درمان آلودگی و جلوگیری از ایجاد رادیکال آزاد برای بدن موثر هستند.
این ویتامین علاوه بر آنتی‌اکسیدانی بودنش؛ از قلب، مغز و سلول‌های ریه که دائم با اکسیژن و گلبول‌های خون برای مقابله با بیماری‌ها در تماس هستند، محافظت می‌کند.
ویتامین ای مانع از آسیب به ژن‌ها و DNA در زمان آلودگی هوا می‌شود. همچنین قرنیه چشم که یکی از آسیب‌پذیرترین نقاط بدن است، در زمان آلودگی با ویتامین ای حفظ می‌شود.