معصومه ابتکار تصریح کرد: بیکاری، بیخانمانی، خشونت، درگیریهای مسلحانه و تخریب محیطزیست در برخی نقاط دنیا کودکان و خانوادهها را بهشدت تحتتأثیر قرار داده و زندگی آنها را مختل کرده است؛ بااینحال متأسفانه گاهی در مجامع بینالمللی، استانداردهای دوگانه را در ارتباط با توجه کردن به حقوق کودک میبینیم. کما اینکه زندگی میلیونها کودک در غزه و دیگر مناطق جهان بر اثر جنگ، مداخلههای نظامی و اشغال کشورها تحتتأثیر شرایط بسیار ناگواری قرار دارد. او با اشاره به اهمیت خانواده در رشد فکری و سلامت جسمی کودکان، خاطرنشان کرد: ضرورت و اهمیت برنامهریزی و سیاستگذاری در شهر دوستدار کودک در سطح ملی و بینالمللی از مهمترین برنامهها در این زمینه است. معاون رئیسجمهور در امور زنان و خانواده تأکید کرد: تأمین محیطزیست سالم، بهداشت عمومی، تأمین فضاهای لازم برای شادی، نشاط و ورزش کودکان، امنیت لازم برای زندگی کودکان و تحصیل برای همه کودکان جزو الزامهای شهر دوستدار کودک و شهر دوستدار خانواده است. در این راستا باید حقوق واقعی مادران و تأمین نیازهای آنها برای رشد اصولی فرزندانشان در نظر گرفته شود. ابتکار گفت: خوشبختانه ایران متعهد به کنوانسیون حقوق کودک است و برنامههای اجرایی متعددی برای این کنوانسیون توسط مرجع ملی، که وزارت دادگستری است، انجام میشود.
اهمیت ایجاد مراکز حمایتی در شوراهای شهر و شهرداریها
او، ایجاد مراکز حمایتی در شوراهای شهر و شهرداریها و اقدامات انجامشده در این زمینه را بسیار حائزاهمیت دانست و اظهار کرد: مرجع پیگیری در شهرها دفتر بانوان و امور خانواده ما در استانهاست. سیاستهای کلی برای 130 شهرداری با همکاری بینشهری ابلاغشده و خوشبختانه اقدامات خوبی برای آموزش و توانافزایی در حال انجام است؛ همچنین قانون حمایت از کودکان و نوجوانان نیز اخیرا در جمهوری اسلامی ایران تصویبشده و زمینه بسیار خوبی را فراهم کرده است تا دستگاههای مختلف اجرایی بتوانند در ارتباط با مسئولیتهایی که برای کودکان دارند، جوابگو و پاسخگو باشند. معاون رئیسجمهور در امور زنان و خانواده با تأکید بر آمادگی کامل اورژانس اجتماعی برای ارائه خدمات و رسیدگی به موارد خشونت علیه کودکان گفت: همکاری بین ایران و اندونزی در موضوع بسیار مهم شهرهای دوستدار کودک، یک همکاری ارزشمند است و تبادل تجربه، استفاده از تجربیات موفق و تبادل اطلاعات دو کشور میتواند در تقویت سیاستهای کشور نقش بهسزایی داشته باشد.
نیازهای کودکان در کانون توجه شهر دوستدار کودک
در ادامه این وبینار، معاون حقوق بشر وزارت دادگستری و دبیر مرجع ملی حقوق کودک، با اشاره به جمعیت بیش از 23 میلیون کودک (زیر 18 سال) از جمعیت 85 میلیونی ایران، بر تلاشهای مضاعف دستگاهها در کشور ازجمله دادگستری و وزارت کشور بهمنظور احقاق حقوق شهروندی برای کودکان با پیوستن به کنوانسیون حقوق کودک از سال 1372 تأکید کرد. محمود عباسی با بیان اینکه شهر دوستدار کودک، شهری است که نیازهای کودکان را در کانون توجه قرار داده است، تصریح کرد: اینگونه شهرها در راستای توسعه مناسبسازی فضاها و بسترسازی از منظر کالبدی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی شهر برای فعالیت کودکان، اعم از کودکان با شرایط خاص و استثنایی، تلاش میکنند تا آنها هم بتوانند مانند سایر افراد به خواستهها و نیازهایشان دست پیدا کنند. او ادامه داد: شهرهای دوستدار کودک بر اساس دستورالعملی که در شورای عالی استانها تصویب شده است،در وزارت کشور مستقر هستند و ما هم تفاهمنامه مشترکی با شورای اسلامی شهرهای مختلف بستهایم که در پرتو همکاری مشترک برای تحقق اهدافی که بهمنظور ایجاد شهرهای دوستدار کودک است، دنبال میشود. معاون حقوق بشر وزارت دادگستری و دبیر مرجع ملی حقوق کودک، خاطرنشان کرد: از ابتدای امسال، قانون جامع حمایت از اتباع به تصویب شورای اسلامی رسیده و آییننامه آن تدوینشده و در دستور کار هیئت دولت قرار گرفته است که امیدواریم بهزودی در اختیار ما قرار گیرد. عباسی افزود: در سال گذشته اعتلای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی را تصویب کردیم و چند روز قبل برای اولین بار شناسنامه این فرزندان در کشور صادر شد که نویدبخش حرکتی ملی در راستای اهداف بینالمللی است و ایران این موضوع را دنبال میکند. او گفت: تصمیمگیری در خصوص شهر، مشارکت در خانواده و جامعه، دسترسی به خدمات، سلامت، آموزش، امنیت در فضای شهری، بازیهای سالم و درنهایت به رسمیت شناختن کودکان بهعنوان یک شهروند با داشتن دسترسی به این خدمات ازجمله حقوق حمایت از اتباع است. معاون حقوق بشر وزارت دادگستری و دبیر مرجع ملی حقوق کودک، با اشاره به اینکه چشماندازی برای اجرای دستورالعمل حمایت از کودکان برای شهرهای دوستدار کودک در نظر گرفته شده است، افزود: کودکان و شهرهای دوستدارکودک در ایران تا افق 1404 باید با توسعه شهرهای الگو به جایگاه شایسته خود دست پیدا کنند. عباسی با اشاره به مأموریتهایی که برای اصفهان درزمینه شهر دوستدار کودک در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: برای ارتقای کیفیت زندگی کودکان در شهرها بر اساس ارزشهای بومی تلاش میشود؛ همچنین بر ابعاد رشدی کودکان در همه زمینهها از طریق نظارت، استانداردسازی، سطحبندی، نــظاممنــدســازی فـضـاهــای فـعالیــت کودکان، زمینهسازی مشارکت کودکان در مدیریت شهری و چشمانداز تأمین امنیت و ایمنی برای حضور بانشاط و فعال تمامی کودکان و نوجوانان تأکید میشود. او در ادامه، درباره عملکرد شهرهای دوستدار کودک ایران گفت: 12 شهر بهعنوان پایلوت شهر دوستدار کودک در نظر گرفته و دستورالعمل برای همه شهرها ابلاغ شده است؛ همچنین طراحی و احداث اتاق مادر و کودک با همکاری معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، شهرداریها و دفاتر بانوان استانداری در حال پیگیری است.
معاون حقوق بشر وزارت دادگستری و دبیر مرجع ملی حقوق کودک افزود: اصفهان بهعنوان اولین پایلوت در آستانه دریافت نشان شهر دوستدار کودک است. دیماه 97 اولین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک در اصفهان برگزار شد که شایسته است از مدیران اصفهانی به دلیل ارائه خدمات ارزنده، تشکر کنم. عباسی با بیان اینکه کودکان ایرانی باید جایگاه شایسته خود را با مشارکت همه ذینفعان در منطقه پیدا کنند، تصریح کرد: تدوین شاخصها و ارزیابی عملکرد شهرداریهایی که اکنون بهعنوان شهر پایلوت دوستدار کودک شناخته میشوند ازجمله برنامههایی است که در این زمینه انجام میشود.
ارائه تجربیات شهرداران و استانداران
در ادامه این وبینار، شهرداران شهرهای پایلوت ایران و استانداران شهرهای مالزی تجربیات و اقدامات خود را درزمینه شهر دوستدار کودک بیان کردند. در دومین روز برگزاری این وبینار، تجارب دو کشور درزمینه ابتکارهای شهر دوستدار کودک در قالب سه پنل مطرح شد: در پنل اول، چهار نماینده از سازمانهای مردمنهاد فعال درزمینه شهر دوستدار کودک اندونزی بهویژه استان بالی، تجارب و فعالیتهای خود را ارائه کردند. نماینده شهر سری تاتا، فعالیتهای نهاد خود را درزمینه پیمایشهای میدانی درباره مشکلات، نیازها و خواستههای کودکان و همچنین سیاستها، رویهها، قوانین و سازوکارهای اجرایی ناقض حقوق کودکان و چگونگی ریشهیابی مشکلات و تدوین پیشنهادهای علمی و اجرایی ارائه داد. نماینده شهر ایگو دسی نیز به تجارب نهاد خود درزمینه کمک مالی و اقلامی به کودکان از طریق جلب حمایت مالی از شرکتهای اقتصادی، برگزاری مسابقات، نمایشگاهها و جشنوارهها و صرف درآمد حاصله برای خرید اقلام موردنیاز کودکان نیازمند معلول یا کمک به یتیمخانهها و مراکز بازپروری کودکان کار در شهر دن پاسار اشاره کرد. نماینده شهر بودجارسو لوهور نیز سیاست نهاد خود را درزمینه تشویق شرکتها و کارخانهها با حمایتهای معنوی و غیرمالی مانند ارائه محصولات و خدمات دوستدار کودک تشریح کرد.
در پنل دوم، چهار نفر از ذینفعان مختلف شهر دوستدار کودک ازجمله شهرداری، دانشگاه، بخش خصوصی و سازمانهای مردمنهاد در ایران تجارب و فعالیتهای خود را درزمینه بهبود شرایط زندگی کودکان در ایران ارائه کردند. در این بخش سید مهران عالم زاده، شهردار کرمان، به اقدامات شهرداری این شهر درزمینه برگزاری جشنوارههای متعدد با کمک بخش خصوصی و کانون پرورش فکری کودکان، راهاندازی خانههای فرهنگ برای کودکان با رویکرد مشارکتی، طراحی و ایجاد پارکهای تخصصی کودک در مناطق مختلف شهر و همچنین ارائه بستههای تشویقی و معافیتهای عوارض برای ایجاد خانههای بازی و ایجاد اتاقهای مادر و کودک در مجتمعهای تجاری و ایجاد فرهنگسرای مجازی اشاره کرد.
آینده روشن کودکان اصفهانی
پنل سوم نیز به گفتوگوی نمایندگان کودکان ایران و اندونزی درزمینه ابتکارات برای شهر دوستدار کودک اختصاص داشت. نوجوانان اصفهانی در نشست مجازی با کشور اندونزی موقعیتهای مناسب و متعدد اصفهان برای کودکان و نوجوانان را تشریح کردند. این نشست که با حضور شهرداران شهرهای دوستدار کودک ایران، معاون زنان رئیسجمهور و جمعی از کارآفرینان برگزار شد، سه تن از نوجوانان اصفهانی حقوق نوجوانان و کودکان در اصفهان با محوریت جشنواره فیلم کودک و نوجوان را تشریح کردند. سید ایلیا طاووسی، خبرنگار نوجوان دو دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان، در این نشست با اشاره به برگزاری 21 دوره از 33 دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان در اصفهان گفت: اصفهان در سالهای متمادی میزبان جشنواره فیلم کودک و نوجوان و هرساله میزبان نمایندگان بسیاری از کشورها بوده که اندونزی نیز ازجمله این کشورهاست؛ حتی در سالهای گذشته نیز در بخش داوران بینالملل، اندونزی نمایندگانی از ایران داشت. او درباره برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان در دوران پاندمی ویروس کرونا اظهار کرد: برگزاری جشنواره فیلم کودک در اصفهان در دوران پاندمی دچار چالشهای زیادی بود؛ ولی این موضوع باعث شد همه 31 استان ایران، میزبان جشنواره باشند و جشنواره بهجای برگزاری آزمونهای داوری و انتخاب داوران با شعار «هر خانه یک سینما، هر کودک یک داور» اهداف خود را دنبال کند. این خبرنگار نوجوان با اشاره به برگزاری خلاقانه افتتاحیه جشنواره فیلم کودک و نوجوان تصریح کرد: جشنواره سیوسوم در پشتبام یک فرهنگسرا افتتاح شد؛ جایی که کودکان بسیاری از منازل مسکونی اطراف از پنجره خود شاهد آغاز جشنواره سیوسوم بودند. زهرا حیدریان، عضو کمیتههای جنبی جشنواره فیلم کودک و نوجوان نیز در تشریح برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان گفت: در کنار اکران فیلمهای جشنواره، کارگاههای توانمندسازی مفیدی برگزار میشود که موجب شکوفایی تواناییها و استعدادهای کودکان و نوجوان است. او در خصوص برگزاری المپیاد فیلمسازی کودک و نوجوان در کنار جشنواره فیلم کودک و نوجوان بیان کرد: در این المپیاد کودکان و نوجوانان آثار خود را به نمایش میگذارند که این موضوع موجب افزایش شور آنها برای ساخت آثار میشود. همچنین سارا شاهنظری، هنرمند نوجوان اصفهانی در حوزه نقاشی، در خصوص نحوه پرداختن به حقوق کودکان در ایران و اصفهان اظهار کرد: در اصفهان به تمام کودکان با دید یکسانی نگاه میکنند و حتی در برگزاری جشنوارههای بینالمللی در اصفهان دید یکسانی بین کودکان و بزرگسالان وجود دارد که این موضوع موجب ایجاد خودباوری در کودکان میشود. او اضافه کرد: برگزاری جشنوارههای بینالمللی متعدد در اصفهان که در آستانه دریافت نشان شهر دوستدار کودک است، نوید روزهای خوبی برای آینده کودکان در اصفهان است.
ایجاد شورای کودکان و نوجوانان در اندونزی
تانیا، نماینده کشور اندونزی، در این نشست اظهار کرد: از برگزاری چنین برنامههایی در اصفهان خوشحالیم، در اندونزی نیز اقدامات زیادی برای حقوق کودکان انجام میشود که ازجمله آن میتوان به ایجاد شورای کودکان و نوجوانان کشور اشاره کرد. او ادامه داد: در اندونزی شبکه رادیویی نیز برای شنیده شدن صدای کودکان وجود دارد که کودکان و نوجوانان میتوانند با تماس با این رادیو مشکلات خود را بیان کنند تا این مشکلات توسط شبکه رادیویی پیگیری و حل شود. نماینده کشور اندونزی گفت: اگر در کشور اندونزی کودکی قصد تغییر محل زندگی خود از استان به استان دیگری را داشته باشد، حمایتهای خوبی از سوی شهرداریها و نوجوانان آن شهر انجام میشود تا شخص دچار مشکل نشود. در کل، در کشور اندونزی اقدامات زیادی برای احقاق حق کودکان انجام میشود.
