کمتر از چهار ماه به پایان سال مانده است، در نیمی از ماههایی که سپری شد، بازار سرمایه روزهای رؤیایی را پشت سر گذاشت و سود قابل توجهی برای سرمایهگذاران به همراه داشت.
اما در ادامه بورس وارد دوران ریزش سنگینی شد و ارزش سبد سهام سهامداران، افت قابل توجهی را تجربه کرد.
حالا که چند هفته تا شروع زمستان باقی مانده است، دغدغه اصلی سهامداران چشمانداز بورس در روزهای باقی مانده از سال 99 است.
برای ترسیم افق پیش رو، به مؤلفههای متعددی باید دقت کرد که برخی ریشه درونی داشته و به کنشهای داخلی ارتباط دارد و برخی عوامل تأثیرگذار،
هزاران کیلومتر دورتر اتفاق میافتد و اثر پروانهای آن به سرعت در ایران خودنمایی میکند.
سرمایهگذاران این روزها بین خروج از یک بازار و ورود به بازار دیگر مردد هستند.
رصد بازارهای مختلف توسط سرمایهگذاران
به گفته مدیر سرمایهگذاری کاریزما، سرمایهگذاران در این روزها برای سرمایهگذاری و انتقال پول خود، بازارهای مختلف را به طور مداوم رصد میکنند.
امین دامچه در تشریح شرایط پیشروی بازار ارز گفت: با انتخاب بایدن به عنوان رئیسجمهور آمریکا انتظارات تورمی در کشور کاهش یافته است.
همچنین خوشبینی به بحث لغو تحریمها و بهبود فروش نفت افزایش پیدا کرده و منجر به کاهش قیمت دلار در بازار شده است.
کارشناس ارشد بازار سرمایه افزود: دلار در ابتدای انقلاب یک جهش داشت؛ اما در ابتدای دولت اصلاحات توقف میانمدتی داشت.
اگر آن زمان را سال مبنا بگیریم و هر سال اختلاف تورم آمریکا از ایران را محاسبه کرده و تا به امروز تعمیم دهیم، نرخ و ارزش ذاتی دلار بین 20 تا 22 هزار تومان برآورد میشود.
به عبارت دیگر با تئوری قدرت خرید، قیمت ذاتی دلار در این محدوده است و بنابراین ارقام بالای این عددها حباب محسوب میشود.
عدم تعادل عرضه و تقاضای ارز
از سوی دیگر اگر تعادل بین عرضه و تقاضا به هم بخورد، این قیمت جهتگیری پیدا میکند.
دامچه در تشریح این موضوع گفت: در زمان بایدن فروش نفت به عنوان منبع اصلی تأمین و عرضه ارز در کشور محدود شد
و در نتیجه تعادل عرضه و تقاضای ارز از بین رفت و دلار تا 32 هزار تومان هم رشد کرد.
بعد از روی کار آمدن بایدن و خوشبینی به بهبود شرایط سیاسی، برخی اعتقاد داشتند دلار میتواند افت سنگینی داشته و حتی افت تاریخی دلار در زمان قطعنامه 598، بار دیگر تجربه شود.
برخی دیگر نیز بر این باور بودند که بانک مرکزی جلوی ریزش بیشتر نرخ ارز را گرفت تا اکنون دلار در کانال 24 تا 25 هزار تومان در حال نوسان باشد.
اما به گفته مدیر سرمایهگذاری کاریزما روی کار آمدن بایدن دلیلی برای ریزش دلار تا سطوح زیر 20 هزار تومان نیست؛
چرا که افت سنگین قیمت دلار به افزایش تقاضا منجر میشود. به گفته دامچه کاهش شدید ارز منجر به خروج آن از کشور میشود؛
چرا که برخی با قیمتهای زیر 20هزار تومان دلار، برای خرید مسکن یا سرمایهگذاری در خارج از کشور ترغیب میشوند.
در نتیجه افت قیمت دلار به افزایش تقاضا در بازار ختم خواهد شد.
چشمانداز بازارهای مختلف
امین دامچه در تشریح افق پیش روی بازارها تا پایان سال گفت: دلار تا یک سال آینده
بین محدوده حمایتی 20 تا 22 هزار تومان و محدوده مقاومت 27 الی 30 هزار تومان نوسان خواهد داشت.
وقتی قیمت ارز ثابت باشد، در بازار طلا، مسکن و خودرو که پیش از این با دلار بسیار بالاتر معامله میشد رکود و چه بسا افتهای سنگین ایجاد میشود؛
بنابراین تنها بورس میماند که از قضا افت بیش از 40 درصدی را در سه ماه و نیم گذشته تجربه کرده است.
کارشناس ارشد بازار سرمایه تصریح کرد: عدم افزایش نرخ بهره که با نظر واضح و صریح رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد عنوان شد، در این مقطع تصمیم مناسبی بود.
همچنین برخی قوانین مثل افزایش حد اعتبار کارگزاری به 30 درصد و افزایش حد سرمایهگذاری صندوق درآمد ثابت در بورس به 20درصد
و در کنار آن الزام بازارگردانی تمام سهام و انتشار اوراق اختیار معامله روی برخی از سهام کمک شایانی به برگشت بازار کرد.
پیشبینی واقعگرایانه شاخص کل
در همان ابتدای سال که هیجان ورود به بورس به اوج خود رسیده بود، در یکی از برنامههای صداوسیما از شاخص سهمیلیون واحدی صحبت به میان آمد.
دولت نیز تا اواسط مرداد ماه بارها از بازار سرمایه حمایت میکرد و این موضوع باعث شد بسیاری از سهامداران خرد با چشم بسته در بورس دست به خرید شوند.
اما اکنون آن هدفهای رؤیایی برای بورس تعدیل شده است.
به گفته دامچه شاخص کل تا آخر سال میتواند تا کانال یک میلیون و 500 تا یک میلیون و 600 هزار واحد رشد کند و انتظار نمیرود رشد بیشتری داشته باشد.
مدیر سرمایهگذاری کاریزما افزود: اگر در مجلس سنای آمریکا که نتیجه آن تا اوایل ژانویه مشخص خواهد شد،
دمکراتها اکثریت آرا را به دست بیاورند میتوان افقهای بالاتری برای بورس در نظر گرفت،
از این جهت که سری قبل که برجام اتفاق افتاد چون سنا در اختیار جمهوریخواهان بود، تبدیل به قانون نشد و ترامپ راحت توانست زیر تعهدنامه برجام بزند.
ولی به نظرم اگر مجلس سنا در اختیار دمکراتها قرار بگیرد، چون ریاستجمهوری و کنگره هم دست دمکراتهاست
میتوان این گونه قلمداد کرد که ایران راحت میتواند برای برجام جدید و جامع اقدام و مسئولان آمریکایی آن را به قانون تبدیل کنند.
دامچه تصریح کرد: اما اگر سنا در دست جمهوریخواهان قرار بگیرد، شاخصکل بورس تا همان محدوده ای که ذکر شد رشد خواهد کرد؛
چرا که برجام طولانی خواهد شد و ایران ریسک آن را نمیپذیرد که یک کار اشتباه را دوباره تکرار کند.
چالشهای پیش روی بورس
از دیدگاه مدیر سرمایهگذاری کاریزما، ریسکها و چالشهایی نظیر ارائه لایحه بودجه و انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 1400 روی بازار فشار میآورد
و در نتیجه نمیتوان اعداد بالایی برای بازار متصور بود.
دامچه تصریح کرد: درباره بازار، چه بخواهیم چه نخواهیم، «پیبهای فوروارد» بازار تعدیل شده است
و به شخصه سهام با پیبهای 4 واحد را میخرم و سهام با پیبهای 7 واحد را میفروشم.
در حال حاضر برخی سهام بزرگ از کف خود رشد قابل توجهی داشتند و در هفتههای پیش رو شاهد رشد متعادل و منطقیتر بازار سرمایه خواهیم بود.
کارشناس ارشد بازار سرمایه در تحلیل خود از گروههای برتر بورسی هم یاد کرد و گفت:
سهامی که نرخ فروش آنها مصوب است و بخشی از مواد اولیه آنها دلاری است،
امکان رشد بهتری دارند؛ چرا که برای نرخ دلار ثبات و اندکی کاهش قیمت متصور هستم
و از آن طرف برخی نرخهای مصوب رشدی نداشته و در آینده میتواند نرخ فروش آنها نیز افزایش یابد.
برخی صنایع همانند داروسازی رشد اندکی داشتهاند، برخی نیز مثل روغن خوراکی، کاشیسازها، کانیهای غیرفلزی و لاستیک پتانسیل رشد بالایی دارند.
دامچه تصریح کرد: با فرض ثابتبودن نرخ دلار، پول از سهام بزرگ به سهام کوچکتر و متوسط میآید؛
به خصوص آنهایی که اخبار جذابی همانند افزایش سرمایه از محل تجددی ارزیابی داراییها دارند شرایط ایدئالتری دارند.
برخی شرکتها نیز از نظر نسبت قیمت به NAV شرایط مطلوبی دارند
برای مثال این نسبت برای نمادهایی همانند «وخارزم»، «آریان» و «وبشهر» 35 تا 40 درصد است. دامچه افزود: به سهامداران توصیه میکنم اگر سهمیمیخرند،
بر اساس تحلیل باشد تا اسیر نوسانات زیاد نشوند. در سه ماه گذشته شاخصکل اصلاح 50 درصدی داشت؛
ولی افت برخی از سهام مثل «خودرو» به حدود 70 درصد رسید. به خاطر همین فکر میکنم سهامداران باید با تحلیل، سهام بخرند.
