شب یلدا در پیش است و قرار است بـهخـاطــر وجود کـرونــا بـهعــنـــوان مهمانناخوانده سال99، خـبـری از دورهمیهای خانوادگی نباشد.
ولی این بدان معنا نیست که این مناسبت دیرینه در سال جاری به فراموشی سپرده شود.
یکی از رسوم این شب طولانی و سرد، صرف آجیل و تنقلات است. سالهای قبل قیمت آجیل در آستانه شب چله به دلیل افزایش تقاضا بالا میرفت؛
این روزها هم آجیل طعم گرانی میدهد، با این تفاوت که این گرانی ناشی از افزایش تقاضا نیست و شاهد کاهش قدرت خرید مردم به دلیل قیمت بالای آجیل در بازار اصفهان هستیم.
بازار آجیل و خشکبار اصفهان از ابتدای سال به دلیل رشد قیمتها در رکود به سر میبرد و یخ رکود بازار آجیل در آستانه شب یلدا هم آب نشد!
مشاهدهها نشان میدهد اصفهانیها شب یلدا یا شب چله امسال خود را با سـفـرههــای خـالـی از آجیل سـپـری میکنند.
بازار آجیل خلوت است
سالهای گذشته در روزهای پایانی پاییز تبوتاب اصفهانیها برای خرید آجیل شب یلدا افزایش مییافت؛
ولی این روزها هرچه به شب یلدا نزدیکتر میشویم، بازار آجیل و خشکبار اصفهان خلوتتر میشود!
کسادی بازار با قیمت آجیل و خشکبار بیارتباط نیست؛
چراکه قیمت این اقلام خوراکی افزایش چشمگیری یافته است و خانوارهای زیادی به سبب رشد قیمتها چارهای جز حذف آن از سبد مصرفی خود ندارند.
درشرایط فعلی نیز باتوجه به کاهش قدرت خرید مردم، خرید خشکبار برای شب چله در اولویت قرار ندارد.
یکی از مشتریان واحد صنفی آجیلفروشی در چهارراه تختی اصفهان، درخصوص خرید آجیل برای شب یلدا به اصفهانزیبا میگوید:
«آجیل خوراکی لاکچری است و برای بیشتر مردم به رؤیایی دستنیافتنی تبدیل شدهاست. بنده نیز نهایتا نیم کیلوگرم نخودچی برای شب یلدا تهیه میکنم.»
هرچند قیمت نخودچی نیز چندان پایین نیست و نرخ مصوب هر کیلوگرم آن بهعنوان ارزانترین جزء آجیل شب یلدا در میادین میوهوترهبار 30 هزارتومان است.
آداب و رسوم؛ قربانی گرانی
مشتری دیگری پس از پرسیدن قیمت تعدادی از اقلام آجیل شب یلدا، از فروشگاه خارج میشود و وقتی دلیل خریدنکردنش را جویا میشویم، توضیح میدهد:
«با این حجم از گرانی، دیگر آداب و رسومی مانند شب چله و شبزندهداری معنایی ندارد و آجیل با چنین قیمتهایی از سبد خرید خیلیها حذف شده است.»
نرخ مصوب انواع آجیل درجه یک در میادین میوه و ترهبار روز گذشته اعلام شد
و بر این اساس، قیمت هرکیلوگرم پسته 162 تا 192 هزار تومان، مغز پسته 280 هزار تومان، فندق با پوست 132 هزار تومان،
مغز فندق 270 هزار تومان، بادام درختی با پوست کاغذی 120 هزار تومان، مغز بادام درختی 195 هزار تومان، گردو با پوست کاغذی 114 هزار تومان،
مغز گردوی سفید 223 هزار تومان، تخمه کدو از 47 تا 88 هزار تومان، بادام زمینی غلافدار 41 هزار تومان، مغزبادام زمینی درشت 59 هزار تومان،
تخمه آفتابگردان 38 تا 42 هزار تومان، تخمه جابانی 34 تا 42 هزار تومان و نخودچی سفید (گل) 30 هزار تومان است.
بادام هندی نیز با قیمت هر کیلوگرم 273 هزار تومان گرانترین عضو آجیل شب یلدا به شمار میرود.
سفره خالی آجیلفروشان در شب یلدا
با مالک یکی از فروشگاههای خشکبار در خیابان چهارباغ اصفهان که صحبت میکنیم، وضعیت فروش خود را اینگونه توصیف میکند:
«قیمت آجیل شب یلدا به قدری بالاست که خود فروشگاهداران به سختی قادر به تأمین این اقلام برای فروش هستند و نه تنها آجیل دیگر جایی در سفرههای مردم ندارد،
بلکه به کالای لوکس ویترین مغازههایمان تبدیل شده است.»
فروشندهای در چهارراه ابنسینا اصفهان با اشاره به رکود سنگین در این بازار، به اصفهانزیبا میگوید:
«وضعیت فروش ما در آستانه شب یلدا تغییری نکرده و همچنان رکود و کسادی در بازار موج میزند؛
انگار که مردم با خرید آجیل در سال 99 قهر کردهاند!»
فروشنده دیگری که موی خود را در فروش آجیل سپید کرده، از کسادی بازار گلهمند است و بیان میکند:
«قبل از سال97 مغازهداران برای افزایش فروش و پاسخگویی به قشر متوسط جامعه، محصولات وارداتی را عرضه میکردند؛
ولی بهخاطر گرانی دلار، محصولات وارداتی قیمت زیادی دارند. شاید مردم بتوانند یک سال سفره شب یلدا را بدون آجیل پهن کنند؛
ولی ما نمیتوانیم از پس هزینه سفره غذای هر روز خود برآییم.»
درمجموع قیمت آجیل شب یلدای 99 بسیار بالاست و گرانی و رکود حاکم بر بازار خشکبار موجب شده رونقی در آن دیده نشود.
این روزها مردم هنگام عبور از کنار فروشگاههای خشکباری، قیمت آجیل را میپرسند و با اندکی درنگ رد میشوند.
با این اوصاف بازار آجیل اصفهان در آستانه طولانی و سردترین شب سال هم گرم نمیشود.
