کارشناسان مدعیاند آنقدر که دلار، مشکلات اقتصادی، کرونا و تحریمها بر رشد قیمت خودرو و مسکن تأثیرگذار بود، درج قیمت در پلتفرمهای خریدوفروش آنلاین تأثیری نداشت. دولت نیز با توجه به این موضوع ناچار به عقبنشینی شد تا قیمتها با اقتدار در جایگاه سابق خود قرار گیرند!
پلتفرمهای آنلاین، بهانه یا دلیل رشد قیمت؟
قیمت مسکن و خودرو پس از گذشت هشت ماه به آگهی فروش پلتفرمهای آنلاین بازگشت. دولت از اردیبهشت سال جاری درج قیمت در آگهی سایتهای خریدوفروش مانند دیوار و شیپور را ممنوع کرد و بهانه اصلی برای حذف قیمتها تأثیر سایتهای آنلاین بر رشد نرخ مسکن و خودرو بود. در مقابل بهای خودرو و مسکن طی این هشت ماه نهتنها روند نزولی پیدا نکرد، بلکه مشاهدههای میدانی از افزایش قیمتها در این دو بازار حکایت میکند. بررسیها نشان میدهد غیبت قیمت از پلتفرمهای آنلاین راه را برای قیمتگذاری نامتعارف و سوءاستفاده بیشتر دلالان باز کرد؛ زیرا خریداران تا قبل از حذف قیمتها با مشاهده تعدادی آگهی از قیمت حدودی خودرو و نرخ متراژ مسکن در هر محله اطلاع مییافتند و دلالان نیز فرصت درج اعداد عجیبغریب روی آگهیها را نداشتند؛ به عبارتی درج قیمت روی آگهی فروش خودرو و مسکن منجر به شفافیت بازار میشد؛ ولی دلالان با حذف قیمتها از ناآگاهی خریداران استفاده کرده و بهای خودرو و مسکن را به صورت دلخواه تعیین میکردند. رضا الفت نسب، عضو هیئتمدیره اتحادیه و انجمن صنفی کسبوکارهای مجازی، به نقل از اقتصاد آنلاین، از همان ابتدا با حذف قیمتها مخالف بود؛ به گفته این مقام مسئول، همیشه این تهدید بالای سر پلتفرمها وجود دارد که مسئولان بخواهند مشکلات را بر سر فضای مجازی بیندازند؛ مانند همین نمونه حذف قیمتها. بر اساس بررسیهای بانک مرکزی، آمار منتشر شده توسط سایت دیوار، نظرسنجیهاو… در طول زمان غیبت قیمت از آگهیها، نرخ مسکن و خودرو به سمت افزایش در حرکت بود.
مقایسه قیمت خودرو در تابستان با آذر و دی ماه یعنی زمان بازگشت قیمتها نیز از بیتأثیری حذف اعداد و ارقام آگهیها حکایت میکند. بررسیهای میدانی معاملات انجامشده در نمایشگاههای خودرو نیز افزایش ماهانه قیمت خودروهای صفرکیلومتر داخلی و وارداتی در طول این هشت ماه را نشان میدهد. طبق آمار منتشرشده توسط سایت دیوار، متوسط قیمت خودروهای صفرکیلومتر داخلی و وارداتی در پایان آبان۹۹ به ترتیب حدود ۶۵درصد و ۱۲۵درصد بیشتر از متوسط قیمت آنها در پایان تیر99 بوده است.
ارزانترین خودروی داخلی در اوایل سال کمتر از 100 میلیون تومان قیمتگذاری میشد؛ ولی با کنار رفتن قیمتها در تابستان شاهد رسیدن کف قیمت خودروهای صفرکیلومتر به بیش از 100 میلیون تومان بودیم. درست پس از بازگشت قیمتها و شفافیت بازار، بهای خودرو در آذر و دی چند میلیون تومانی کاهش یافت. درکنار ریزش اندک قیمت خودرو در پایان پاییز، اکنون این بازار ثباتی نسبی با نوسانهای محدود دارد.
بازار مسکن نیز وضعیتی مشابه بازار خودرو دارد و بانک مرکزی در دی از ریزش یکدرصدی میانگین قیمت مسکن در آذر خبر داد.
درواقع ریزش قیمت مسکن در ماههای پایانی پاییز نیز مصادف با زمان بازگشت قیمت به پلتفرمهای آنلاین است.
تأثیر عوامل دیگر بر قیمتها
کارشناسان ادعا میکنند حذف قیمت از آگهیهای فروش آنلاین تأثیری بر وضعیت بازار خودرو و کاهش قیمتها نداشت و برعکس، بازگشت قیمتها نیز منجر به افزایش یا کاهش نرخ خودرو و مسکن نمیشود. درواقع این دو بازار بیشتر از تحریمها، سیاستهای موقتی و کوتاهمدت قیمتگذاری، کرونا و نرخ دلار تأثیر میگیرند؛ برای نمونه قیمت خودرو و مسکن چند روز قبل دچار نوسانهایی شد که این نوسانها در پی تغییر قیمت دلار رخ داد. همچنین وعده دلار ۱۵ هزارتومانی در روزهای اخیر بر بازار سکه و بورس نیز تأثیر داشت و این دو بازار با افت بها همراه شدند. بدینترتیب مشکلات اقتصادی و ارز به جای دلالان و آگهیهای فروش بر رشد قیمت خودرو و مسکن در طول سال جاری اثرگذار بودند.