بررسی مجدد طرح شفافیت آرا

طرح شفافیت آرای نمایندگان که با هدف آشکار سازی رأی بازیگران پارلمان و از سال 96 تقدیم مجلس دهم شده بود، در جلسه علنی روز چهارشنبه 15 بهمن ماه مجدداً در مجلس یازدهم به رأی گذاشته شد و با 153 رأی موافق و 63 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع از 228 رأی سرانجام تصویب نشد. این در حالی است که این طرح از اولویت‌های نمایندگان منتخب این دوره به شمار می‌رفت و قرار بود علاوه بر شفاف سازی در خصوص رأی نمایندگان به پخش مذاکرات جلسات علنی کمیسیون‌ها و انتشار گزارش سفرها و مأموریت نمایندگان نیز بپردازد؛ اما درست زمانی که باید به تصویب نهایی در قانونی شدنش می‌رسید با رأی مخالف برخی از همان نمایندگان موافق مواجه شد. آنچه مخالفان دلیل رأی ندادن به طرح شفافیت آرا را نمایشی بودن این موضوع و ابزاری برای اعمال فشار به نمایندگان عنوان کردند. 

تاریخ انتشار: ۱۳:۳۲ - جمعه ۲۴ بهمن ۱۳۹۹
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
الیاس نادران که از جمله موافقان این طرح در روزهای آغاز به کار مجلس یازدهم به شمار می‌رفت در روز رأی گیری به عنوان اولین نماینده مخالف سخن گفت و از مشکلات مجلس در رفتار دوگانه‌ای صحبت کرد که نمایش شفافیت می‌دهد اما پنهان‌کاری هم می‌کند. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در پیامی توئیتری رأی مثبت خود را به طرح شفافیت آرای نمایندگان اعلام کرد و نادران از برخوردهای دوگانه رئیس مجلس انتقاد کرد و گفت: «این رفتارها نمایشی است و نه اصل رأی به شفافیت.» محمد باقری، نماینده بناب نیز این طرح را پوپولیستی و عوام‌فریبی دانست و از شفافیت کل حاکمیت گفت. به بیان این نماینده باید یک طرح جامع برای حاکمیت آورده شود نه فقط برای مجلس و نمایندگانش. در مقابل اما برخی معتقدند این طرح می‌تواند نمایندگان را در قبال رأی‌هایی که می‌دهند، مسئولیت پذیر کند. به گفته موافقان شفافیت آرا، قبول مسئولیت نمایندگان در قبال این موضوع باعث می‌شود که آن‌ها کمتر به جامعه آسیب برسانند و با شفاف سازی اعتماد مردم را هم جلب کنند. حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم اصفهان و عضو هیئت رئیسه مجلس در موافقت با کلیات طرح شفافیت آرای نمایندگان، آن را عامل اعتمادسازی مردم عنوان کرد و عدم اعتماد برخی از افراد نسبت به مسئولان را از عدم شفافیت دانست. به گفته این نماینده اصل ۶۹ قانون اساسی صراحتاً اعلام می‌کند که باید تمام مذاکرات مجلس پخش شود چرا که مردم نامحرم نیستند. او در همان روز رأی گیری (15 بهمن ماه) اعلام کرد که یقین دارم که مجلس یازدهم با مجلس دهم کاملاً متفاوت است چرا که آن زمان این طرح را با چند نفر دنبال می‌کردیم اما امروز خوشحال هستیم که عموم نمایندگان به دنبال شفافیت هستند.

اکثریت مجلس یازدهم با شفافیت آرا موافق هستند

در هر حال طرح شفافیت آرای نمایندگان که شش ماه گذشته و با 176 امضای نمایندگان مجلس یازدهم تقدیم به هیئت رئیسه شد و بعد از اعلام وصول به صورت عادی در دستور کار کمیسیون تخصصی قرار گرفت، حالا در بررسی جدید با کمبود تنها 3 رأی برای تصویب نهایی مواجه شده است که البته با تقاضای کتبی 54 نفر از نمایندگان موافق به هیئت رئیسه به منظور مشورت و بررسی مجدد به دور دیگری برای رأی گیری کشیده خواهد شد. آنچه عباس مقتدایی، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی و نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت و گو با «اصفهان زیبا» نیز به آن اشار کرد. به گفته این نماینده مجلس موضوع شفافیت آرا نمایندگان مبحثی است که در دوره‌های گذشته مجلس نیز مطرح بوده است و در روزهای آغاز به کار پارلمان یازدهم در خرداد ماه نیز و با توافق نمایندگان بار دیگر در دستور کار مجلس قرار گرفت. او افزود: «در طول ماه‌های گذشته موضوع شفافیت آرا که از سوی نمایندگان مطرح شده، همواره در مجلس شورای اسلامی و خارج از این نهاد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.»
مقتدایی ادامه داد: «هفته گذشته (15 بهمن ماه) این طرح در دستور کار مجلس قرار گرفت که در روند بررسی این موضوع نمایندگان به دو گروه تقسیم شدند و تقریباً رأی برابری هم به این طرح دادند. اما به دلیل تغییراتی که این طرح در آیین نامه مجلس ایجاد می‌کرد، نیازمند دو سوم آرا برای تصویب بود و صرفاً با اختلاف سه رأی نتوانست رأی مورد نیاز برای این طرح جمع آوری شود.»
او خاطرنشان کرد: «البته نتیجه این رأی گیری نشان داد که اکثریت مجلس با موضوع شفافیت آرا موافق هستند. درواقع مخالفان این طرح با اصل موضوع شفافیت آرا مخالفتی ندارند، بلکه آن‌ها معتقدند طرح موجود نمی‌تواند این نیاز کشور را تأمین کند و احتیاج به بررسی بیشتر و کامل‌تری دارد.»

طرح شفافیت آرا مجدداً در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت

نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تقاضای برخی از نمایندگان برای بررسی دوباره این طرح گفت: «پس از اینکه این طرح رأی کافی را نیاورد، بنده و تعدادی از همکاران در مجلس با استفاده از بهره گیری از ظرفیت‌های قانونی و آیین نامه‌ای و طی درخواستی کتبی به هیئت رئیسه، متقاضی بررسی مجدد طرح شفافیت شدیم تا بار دیگر این موضوع را در دستور کار مجلس قرار دهیم و اگر لازم باشد اصلاحات مربوطه را نیز انجام دهیم. هیئت رئیسه مجلس نیز به صورت غیر رسمی به ما اعلام کرد که هفته آینده این موضوع اعلام وصول خواهد شد. پس از اعلام وصول 54 امضاء نمایندگان که برای بررسی مجدد طرح شفافیت آرا به هیئت رئیسه تقدیم شده است، روند و تشریفات قانونی این طرح مجدداً آغاز خواهد شد و در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.»
مقتدایی با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد ما می‌توانیم در یک فضای اجماعی در مجلس یازدهم طرح شفافیت آرا نمایندگان را به نتیجه برسانیم، گفت: «بنده معتقدم همان گونه که مذاکرات مجلس کاملاً و به صورت آنلاین از رادیو پخش و گزارشات آن نیز در روزنامه‌های رسمی کشور منتشر می‌شود، رأی نمایندگان نیز می‌تواند به عنوان نتیجه مذاکرات شفاف و به صورت علنی مطرح شود. البته در مواردی که مصالح و منافع ملی ایجاب می‌کند، جلسه‌ای غیر علنی برگزار شود، رأی نمایندگان نیز غیر علنی خواهد بود. در هر صورت باید در خصوص این موضوع حوصله کرد و بنده معتقدم مجلس یازدهم ظرفیت تصویب طرح شفافیت آرا را دارد.»