خودسر یا سازمان‌یافته؟

چهل‌ودومـین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی همانند بسیاری از آیین‌ها و رسم و رسوم‌ سال99 تحت‌تأثیر ویروس کرونا با شکل و شمایل متفاوتی در سراسر کشور برگزار شد. حرکت نمادین خودروها و موتورسیکلت‌ها با پرچم ایران آیین مشترک شهرهای ایران بود. صدها عکس و فیلم در رسانه‌های اجتماعی از این روز به اشتراک گذاشته شد؛ اما در بین همه فیلم‌ها و عکس‌هایی که در فضای مجازی منتشر شد یک فیلم بیش از همه جلب توجه کرد. فیلمی از حرکت چندین موتورسیکلت در اصفهان که به صورت هم‌زمان شعاری علیه حسن روحانی، رئیس‌جمهوری فریاد می‌زدند. شعار «مرگ بر روحانی» جایگزین شعار «مرگ برآمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» شده بود. ساعتی از انتشار این فیلم نگذشته بود که موج واکنش‌ها نسبت به آنچه در اصفهان روی داده بود شکل گرفت.

تاریخ انتشار: ۰۸:۵۴ - شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۹
مدت زمان مطالعه: 10 دقیقه

محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در حساب توییتر خود نوشت: «اقدام غیراخلاقی شمار معدودی از افراد در حاشیه راهپیمایی شهر اصفهان، مسئله‌ای است که نباید به آسانی از کنار آن گذشت. فراموش نکنیم که این رویداد،‌ تنها یک هفته پس از توصیه اکید مقام معظم رهبری درخصوص رعایت ادب در جامعه و پرهیز از بدزبانی به وقوع پیوسته است. همه باید بدانیم که اگر با عاملان این اقدام کاملا سازمان‌یافته برخورد قانونی نشود و با عناوین ناموجهی همچون “خودسر” به آن‌ها آزادی عمل داده شود،‌ تبعات اقدامات این چنینی در آینده غیرقابل کنترل خواهد بود.» از سوی دیگر علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور نیز به هتاکی علیه رئیس‌جمهور در اصفهان واکنش نشان داد و خودسر بودن شعاردهندگان را زیر سؤال برد. او در توییتر خود نوشت: «این تسلسل هتاکی‌ها از تریبون‌ها و تلویزیون تا موتورسواران راهپیمایی ۲۲ بهمن، اتفاقی و خودسرانه به نظر نمی‌رسد. این تکرار هتاکی با وجود تذکرات روشن، علنی و چندباره مقام معظم رهبری، نشان از اراده‌ای عیان در جریانی مدعی! دارد که اینک “سرپیچی و سرکشی” را به‌عنوان یک “کنش” برگزیده است. نفوذ را باید اینجا جست؛ در ستیز آشکار با نماد اراده ملی و با نافرمانی از دستور “ولی”، آن هم در روز ملی انقلابی که شعارش جمهوری اسلامی بود. این رخداد هشدار بزرگی است که انتقام از صندوق، نه فقط انتقام از یک فرد یا جریان، که انتقام از آینده است.» سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در توییتر نوشت: «موتورسواران یک شهرستان در سالگرد انقلاب اسلامی، با وجود تأکید رهبر انقلاب بر حفظ حرمت‌ها و پرهیز از بدزبانی، به فحاشی به رئیس‌جمهوری منتخب پرداختند. ستاد امر به معروف آن شهرستان که در دوچرخه‌سواری بانوان موضعی فعال دارد، در موضوع موتورسواران فحاش نمی‌خواهد اعلام موضع کند؟» حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی اما درخصوص عواقب این رفتارها هشدار داد و نوشت: «هشدار! تجربه نشان داده است از راه‌اندازی جریانات خودجوش! و شعارهای سازمان‌یافته علیه دولت تا سوءاستفاده دشمنان و شکل‌گیری اغتشاش علیه نظام راهی نیست. در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و شرایط حساس سیاست خارجی، آتش‌بازی با احساسات عمومی عواقب دردناکی دارد.» جلیل محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در توییتی نوشت: «توهین به رئیس‌جمهور قانونی کشور هم حرام و هم جرم است. کسانی که از این کار حمایت کرده و می‌کنند نیز در جرم آنها شریکند.»

 عباس مقتدایی: شاید فقط یک شوخی بوده است

عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان و نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در رابطه با توهین به رئیس‌جمهور در جریان راهپیمایی بیست‌ودوم بهمن در اصفهان به برنا گفت: آن‌طور که پیداست در یک بخشی خارج از مسیر اصلی راهپیمایی این اتفاق رخ داده؛ اما اینکه آیا برنامه‌ریزی قبلی بوده یا نه؟! من از کیفیت آن اطلاعی ندارم و فقط تصاویری را مشاهده کردم. او افزود: در روزهای جشن ملی همه باید متناسب با نیاز جامعه از اصول اساسی انقلاب دفاع کنند و این یک اصل پذیرفته شده است و همه باید از نظر رعایت احترام، مسئولان کشور را محترم بشماریم. مقتدایی تأکید کرد: هیچ فرد انقلابی نباید خارج از معیارهای پذیرفته‌شده کشور عمل کند. البته بازبینی فیلم نشان می‌دهد این افراد ده‌بیست نفر یا چند ده نفر بیشتر نیستند و نمی‌توان آن‌ها را به‌عنوان مجموعه‌ای از راهپیمایی‌کنندگان در نظر گرفت. او اظهار کرد: در مجموع و در یک کلمه عرض می‌کنم که این رخداد مربوط به یک جریان کلی راهپیمایی نیست و در حال حاضر همه باید به فکر وحدت و پیشبرد امور کشور باشیم. شاید این موضوع در قالب شوخی بوده است.

 احمد عبداللهی‌نژاد: توهین به رئیس‌جمهور را محکوم می‌کنیم

حجت‌الاسلام احمد عبداللهی‌نژاد، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» در رابطه با حاشیه‌های مراسم 22بهمن اصفهان و آخرین اقدامات این ستاد درباره توهین‌کنندگان به رئیس‌جمهور گفت: راهپیمایی 22بهمن امسال به جهت شرایط حاکم از لحاظ اقتصادی و بیماری کرونا کم‌نظیر بود و با استقبال زیادی از جانب مردم مواجه شد و ملت باز هم اعلام کردند که به‌رغم مشکلات پای انقلاب ایستاده‌اند. او افزود: در میان خیل پر شور مردم، عده‌ای که هنوز نمی‌دانیم به چه گروه و دسته‌ای تعلق داشتند از احساساتشان سوءاستفاده شد. به هر حال از همین مردم بودند و نیروی دشمن نبودند و با تعابیری که به کار بردند به ریاست‌جمهوری توهین شد که به هیچ‌وجه حرکت شایسته‌ای نبود. دبیر ستاد امر به معروف استان افزود: این حرکت خلاف فرمایشات مقام معظم رهبری در 15بهمن بود که فرمودند باید ادب اسلامی حاکم و بدگویی و بدزبانی جمع شود و این شعارهایی که مطرح شد خلاف شرع و صحبت‌های رهبر معظم انقلاب بود. عبداللهی‌نژاد تصریح کرد: عاملان این حرکت باید شناخته شوند. ممکن است این افراد از قبل سازمان‌دهی شده باشند که اگر چنین باشد بدون تعارف با مسببان برخورد خواهد شد. او تأکید کرد: آقای روحانی به جناح خاصی تعلق دارد و اگر با توهین‌کنندگان برخورد نکنیم این جناح تداعی می‌کنند که جناح مقابل توهین کردند. ما انتخابات را در پیش داریم و زمینه توهین‌های بعدی فراهم می‌شود و ممکن است شاهد توهین جناح‌های سیاسی به یکدیگر باشیم که اصلا شایسته نیست. او افزود: وقتی راه برای توهین به شخص دوم مملکت باز شد بعید نیست که راه برای توهین به شخص اول مملکت هم باز شود؛ بنابراین کسی نمی‌تواند بگوید من انقلابی هستم و می‌خواهم راه توهین به مقامات کشور را باز کنم. دبیر ستاد امر به معروف استان در ادامه تصریح کرد: باید به جنبه دیگر این اتفاق هم نگاه کنیم و بپرسیم که چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟! مردم زیر فشارهای اقتصادی هستند. بی‌تدبیری دولت کار را به اینجا کشانده و البته ما به هیچ‌وجه توهین‌ها را تأیید نمی‌کنیم؛ اما دولتمردان باید هشیارتر باشند. آقای روحانی هم برخی مواقع ادبیات توهین‌آمیزی به مخالفانشان داشته‌اند و مثلا آن‌ها را بی‌شناسنامه، ترسو و… خطاب کرده‌اند. در هر حال نباید اجازه دهیم که جو جامعه به سمت بی‌اخلاقی و بی‌ادبی پیش برود. عبداللهی‌نژاد ادامه داد: ما خطاب به دادستان نامه‌ای تنظیم کرده‌ایم که دستور ویژه‌ای برای شناسایی عوامل این اتفاق از سوی دادستانی صادر شود. اگر به این نتیجه برسیم که فقط از روی احساسات چنین شعارهایی داده شده، تذکر جدی خواهیم داد؛ اما اگر اقدامی سازمان‌دهی شده باشد خلاف امنیت ملی است و باید برخورد دیگری صورت گیرد. حتی ممکن است پای جریان معاند در میان باشد که جو جامعه را بر هم بزند. تا حاصل‌شدن نتیجه نهایی نمی‌توان حکم قطعی صادر کرد.
در بخشی از نامه‌ای که از سوی دبیر ستاد امر به معروف استان در اختیار «اصفهان‌زیبا» قرار گرفت خطاب به علی اصفهانی، دادستان اصفهان آمده است: «در حاشیه راهپیمایی با عظمت 22 بهمن امت شهیدپرور اصفهان، از احساسات پاک جوانان سوءاستفاده شد و با انجام رفتارهای نابخردانه شکوه مراسمی که به جهت ایجاد وحدت برگزار شده بود به حاشیه رفت و عده‌ای بهره‌برداری سیاسی کردند. به هر حال فارغ از اینکه ادبیات توهین‌آمیز را چه کسانی وارد دایره لغات سیاسی این کشور کرده‌اند و این واکنش‌ها در شرایط اقتصادی و معیشتی کشور از چه کنشی نشئت می‌گیرد، خواهشمند است با عنایت به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر گسترش ادب اسلامی و نفی بدگوئی و بدزبانی در جامعه، نسبت به شناسایی مسببین و محرکین این اقدام و مالا برخورد با آنان دستور فرمائید. بدیهی است در صورت احراز سازمان‌یافته بودن این حرکت برخورد لازم و در غیر این صورت نصیحت مشفقانه می‌تواند راه را برای عدم تکرار چنین حرکاتی ببندد.» از سوی دیگر آیت‌الله یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان و نماینده ولی فقیه در استان و عباس رضایی، استاندار اصفهان با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار برخورد قاطع با خاطیان و هنجارشکنان در حـاشـــیـه مــراســــم 22بهمن شدند.

محمد مهاجری: منتظر برخورد با توهین‌کنندگان نباشید

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصول‌گرا نیز در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» درباره آنچه در 22 بهمن اصفهان رخ داد با ذکر مثال‌های مشابه تاریخی گفت: ناسزا گفتن به مسئولان کشور پدیده نوظهوری نیست. خاطره میان‌مدت تاریخی ما می‌گوید در منازعات و اختلافات مرحوم آیت‌الله کاشانی با مرحوم دکتر مصدق نیز طرفداران آن‌ها علیه مصدق یا کاشانی شعار می‌داده‌اند. بعد از پیروزی انقلاب و سه چهار ماه بعد از روی کارآمدن دولت بازرگان شعارها علیه شخص نخست وزیر و وزیران شروع شد. مهاجری افزود: مدتی بعد شعار علیه برخی مقامات روحانی نظام هم مطرح شد. مرحوم شهیدبهشتی از جمله کسانی بود که شعار مرگ علیه او سر داده می‌شد. آقای هاشمی هم مصون نماند. در جبهه مقابل این دو شخصیت سیاسی، بنی‌صدر هم قرار داشت که رئیس‌جمهور بود. شعار علیه او هم در خیابان‌ها کم نبود. این سابقه را از آن جهت عنوان کردم که تصور نشود با پدیده‌ای تازه مواجه شده‌ایم. اپوزیسیون و ضدانقلاب هم از همین شیوه استفاده کرده‌اند و به‌خصوص در شبکه‌های تلویزیونی خود صراحتا فحش می‌دادند. در زمان خاتمی و احمدی‌نژاد هم این بازار رونق داشت. به همین دلیل من نه تنها تعجب نمی‌کنم که این مسئله را امری کاملا عادی می دانم. این فعال سیاسی اصول‌گرا ادامه داد: نکته بحث این است که این شعارها در دو سطح انجام می‌شود. گاه عده‌ای مثلا خودسر به خیابان می‌ریزند یا در یک تجمع سیاسی به این و آن ناسزا و توهین حواله می‌کنند، گاهی از تریبون‌های رسمی این کار انجام می‌شود. مثلا بارها اتفاق افتاده فلان نماینده مجلس یا خطیب جمعه از تریبون رسمی به مقامات کشور حمله کرده‌اند. البته ادبیاتی که در تریبون رسمی استفاده می‌شود با ادبیات کوچه و خیابان متفاوت است. گرچه در مواردی دیده‌ایم از تریبون رسمی هم شعارها و ناسزاهایی مطرح شده که در تجمعات غیررسمی هم شاهدش بوده‌ایم. کارکرد حمله و ناسزاگویی از طریق تریبون رسمی این است که به این شیوه مشروعیت بخشیده شده و راه برای عوام‌الناس هم باز می‌شود. مهاجری تصریح کرد: سطح حملات هم با هم متفاوت است. گاهی مثلا سوژه یک شهردار، بخشدار، فرماندار و استاندار است و گاهی به وزرا و رؤسای سه قوه هم می‌رسد. مکان ناسزاگویی هم موضوعیت دارد و معمولا سعی می‌شود در مکان‌هایی این اتفاق بیفتد که برد رسانه‌ای بیشتری داشته باشد. وجود فضای مجازی هم عملا سرعت انتشار خبر را زیاد می‌کند و در کسری از ساعت، خبر در همه جا منتشر می‌شود. او در پاسخ به این پرسش که از دیدگاه شما نباید برخوردی با این پدیده شود، گفت: سابقه نشان می‌دهد که معمولا برخورد قاطعی با این موضوع صورت نمی‌گیرد. حتی اگر مثلا دستگاهی بخواهد وارد برخورد شود متهم می‌شود که آزادی بیان را خدشه‌دار کرده است. به همین دلیل تعداد دفعاتی که این موضوع به دستگاه قضایی کشیده شده و منجر به صدور حکم شده انگشت‌شمار است. او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این گروه‌ها را خودجوش می‌دانید یا معتقدید که سازمان‌دهی مشخصی دارند، بیان کرد: معمولا چنین کارهایی بدون پشتوانه سیاسی و فکری صورت نمی‌گیرد. ناسزاگوها و توهین‌کننده‌ها غالبا به گروه‌ها یا اشخاص خاص وابستگی دارند. گرچه آن گروه‌ها و اشخاص، ساحت خود را از این وابستگی منزه می‌دانند؛ اما این ارتباط در افکار عمومی کاملا اثبات شده است.
او در ادامه به حواشی موتورسواران در مراسم 22 بهمن اصفهان اشاره کرد و گفت: درباره آنچه در اصفهان اتفاق افتاد به تجربه عرض می‌کنم هیچ برخوردی صورت نخواهد گرفت. ممکن است البته یکی دونفر بازداشت شوند و حکمی هم صادر شود؛ اما حتما بازدارنده نیست. وقتی یک نماینده مجلس که معمم است و دست بر قضا رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم هست از تریبون مجلس به رئیس جمهور توهین می‌کند، از مردم چه انتظاری می‌توان داشت؟ مهاجری افزود: این یک شوخی است که تصور کنیم باید با برخورد قضایی با چندشهروند مثلا خودسر، ریشه قضیه را خشکاند. برای مقابله با این کار، حتی اگر بگویید خلاف نظر رهبری است باز هم به جایی نخواهید رسید. کسی که چنین کاری می‌کند کاملا خلاف شرع انجام می‌دهد و از خدا نمی‌ترسد. آن وقت شما انتظار دارید به حرف رهبری توجه کند؟ موضوع آنجا تراژیک‌تر می‌شود که برای رفتارهای توهین‌آمیز و ناسزاگویی، کلاه شرعی هم دوخته و اعلام می‌شود به عنوان تکلیف شرعی توهین و فحاشی صورت می‌گیرد. مهاجری همچنین معتقد است: برای پرهیز از چنین روش‌هایی، کار فرهنگی بسیار گسترده لازم است. زمان بسیار زیادی هم می‌خواهد و بعید می دانم در عمر افرادی مثل من، بتوان آرزوداشت این موضوع حل شود. باورم این است که این شتر ناسزاگویی در خانه همه می‌خوابد.

حسین انصاری راد: نیروی خودسر نداریم، از جایی خط می‌گیرند

حسین انصاری‌راد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب که سابقه نمایندگی در دوره‌های اول، پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی را در کارنامه خود دارد نیز در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» ضمن نقد آنچه در 22 بهمن در اصفهان روی داد، گفت: عده‌ای در داخل کشور ما از همان روز نخست با برجام مخالف بودند. اکنون هم که آقای روحانی بسیار محکم حرف از مذاکره می زند و معتقد است مذاکره از شیوه‌های اداره یک کشور در سیاست خارجی محسوب می‌شود، بیشتر داد مخالفت سر می‌دهند و شعاردهندگان علیه رئیس‌جمهور می‌توانند از همین تفکر خط بگیرند. به اعتقاد من این گروه‌ها با پیشرفت کشور مخالف و مانع پیشرفت هستند. انصاری‌راد در ادامه به عملکرد دولت روحانی نیز انتقاد کرد و گفت: در دور دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی، شاهد ضعف‌های فراوانی از جانب ایشان بودیم. ضعف عملکرد روحانی باعث شد بسیاری از چهره‌هایی که از او حمایت کرده بودند پشیمان شوند. من هم از حامیان ایشان بودم؛ نه اینکه از لحاظ سیاسی و… موردتأیید شخص من باشند، دلیل حمایت ما شرایط خاص حاکم بر کشور و البته شعارهای رنگارنگ او بود. او بیان کرد: ریاست جمهوری روحانی به ضرر اصلاح‌طلبان تمام شد و متأسفانه روحانی در بسیاری از زمینه‌ها کوتاهی کرد. اما توهین کنندگان به رئیس‌جمهور قانونی کشور، رادیکال‌ها و تندروهایی هستند که شرایط مملکت را نمی‌شناسند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه تأکید کرد: برهم‌زنندگان فضای مذاکره و توهین‌کـــننـدگـان به رئـیـس‌جـمهـور نمی‌خواهند که برجام و لغو تحریم‌ها در دولت حسن روحانی اتفاق بیفتد و به دنبال این هستند که در دولت بعدی سیاست خارجی تعیین‌تکلیف شود. او در پاسخ به این نکته که شعاردهندگان علیه رئیس‌جمهور از سوی برخی سازمان‌ها در اصفهان نـیـروی «خودسر» معرفی شده‌اند، گفت: من معتقد به خودسر بودن این عوامل نیستم. جریان‌های تندرو از مجلس تا نهادهای دیگر وجود دارند و حتما از خط‌مشی خاصی پیروی می‌کنند و متأسفانه ما شاهد هستیم که به نوعی مصونیت هم دارند و کمتر اتفاق می‌افتد که مجازات شوند. یکی از بداخلاقی‌ها و عوامل اخلال در نظم کشور تندروهایی هستند که به اسم خودسر دست به اقدامات این‌چنینی می‌زنند. نماینده سابق مجلس افزود: ما منکر ضعف دولت نیستیم؛ اما باید اختیارات رئیس‌جمهور را هم مدنظر قرار داد. بارها از سوی رؤسای جمهور مختلف عنوان شده که اختیارات ریاست‌جـمـهـــوری کــافـــی و کــامــــل نیست و در بسیاری جهات نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند.
انصاری‌راد اهانت به مقامات دولت و از جمله رئیس‌جمهور را تضعیف‌کننده وجهه بین‌المللی دولت دانست و گفت: در شرایطی که چشم جهان به ایران خیره شده و همه به دنبال راه‌حل برون‌رفت از مشکلات برجام هستند، چنین برخوردهایی که قطعا به گوش طرف‌های مذاکره ایران می‌رسد می‌تواند ایران و مذاکره‌کنندگان را در موضع ضعف قرار دهد. آقای روحانی و ظریف در حال تلاش برای رفع شدن تحریم‌ها هستند و می‌خواهند در همین مدت باقی‌مانده تا پایان دولت سرانجامی برای حل مشکلات برجام بیابند. رهبر معظم انقلاب هم در سخنان چند وقت اخیر خود تأکید کردند که حتی اگر بتوان یک ساعت زودتر تحریم‌ها را برطرف کرد باید انجام شود. با توجه به همه این عواملی که ذکر شد یک چهارچوب منطقی و درست هرگز نمی‌تواند چنین شعارهایی را در شرایط حساس کنونی کشور بپذیرد. او بیان کرد: ائمه جمعه کشور که معمولا برای مسائل مختلف واکنش نشان می‌دهند باید درخصوص این موارد هم موضع‌گیری سرسختانه داشته باشند تا کمتر شاهد چنین وقایعی باشیم. سخنان هفته گذشته رهبر معظم انقلاب را که فرمودند باید ادب در همه عرصه‌ها حاکم باشد، بار دیگر مرور کنیم و ببینیم چقدر به توصیه‌های آیت‌الله خامنه‌ای عمل می‌شود. بعد از گذشت چند روز موج واکنش‌ها درخصوص فیلم منتشرشده علیه رئیس‌جمهوری ادامه دارد. اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی هم در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه نوشته است: «موتورسواران توهین‌کننده به رئیس‌جمهور سعی کردند اصل بزرگداشت مراسم ۲۲بهمن را تحت‌الشعاع قرار دهند. این رفتارهای مجرمانه نسبت به منتخب ملت ریشه در تعلیق تبعیض‌آمیز اجرای مجازات در موارد مشابه دارد. با دستور اقدام و پیگیری قاطع موضوع، زمینه سوءاستفاده مخالفان ایران اسلامی و نظام مرتفع می‌گردد.»
تعلیق تبعیض آمیز اجرای مجازات که در نامه جهانگیری خطاب به رئیس قوه قضائیه به آن اشاره شده شاید همان حلقه گمشده برخورد با متهمان در دستگاه قضایی کشور باشد. اما شعار علیه رئیس‌جمهور در حاشیه مراسم بزرگداشت 22 بهمن در اصفهان تنها موضوع حرف و حدیث‌های روزهای گذشته نبود. موضوع دیگری که مورد انتقاد بسیاری از فعالان و کنشگران سیاسی قرار گرفته، قطعنامه‌ای است که به رسم 42سال گذشته در پایان مراسم 22بهمن از سوی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نوشته و قرائت می‌شود. منتقدان این قطعنامه از حذف و کم‌رنگ شدن نام امام خمینی به‌عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی گلایه‌مندند و آن را برخلاف آرمان‌ها و اهداف انقلاب توصیف می‌کنند.