این طرح که با عنوان «طرح ساماندهی ناژوان» است نه تنها بخشی از اراضی ناژوان بلکه سایر محلهها یا روستاها و مناطقی دیگر از دستگرد، نصرآباد، قائمیه (دنبه)، زهران، آشنستان، باغ زیار و جلالان را نیز در بر میگیرد. موقعیت فوقالعاده ناژوان، وجود مزارع و باغها و جریان آب رودخانه همواره و همیشه فضایی دلانگیز را در آن ایجاد کرده است. وجود چشمهسارها و انهار خصوصا در محوطهای که فضاهایی مانند آسیاب و چند باغ از جمله باغ معروف به قالیبافها در آن واقع شده است بسیار جذاب و دلپذیر است.
مادی فرشادی و نهر حاجی، باغهایی با درختان زردالو، شلیل، هلو و مزارع برنج و صیفیجات از جمله هویج، جایگاه خاصی را به این ناحیه در بین دیگر مناطق شهر و اطراف شهر بخشیده است. «جنت نصفجهان» نام اطلس شماره 2 ناژوان است که نگاهی به پیشینه محلههای منطقه ناژوان و این نگین زمردین شهر اصفهان دارد. نگارش مکتوب هویت تاریخی، وجه تسمیه، مشاهیر و نمادهای هویتی محلههای 9 گانه منطقه ناژوان اثر ارزشمند و قابل توجه دیگری از مجموعه ناژوان است که به واسطه فرصت به وجود آمده در دوره کرونا گردآوری شده است.
هدف از تألیف و تدوین این کتاب، توجه به هویت قابل اعتنای تاریخیفرهنگی و قدمت آن و توجه به آثار و ابنیه فوقالعادهای است که در کنار حفظ طبیعت زیبا و وصفناپذیر این محلهها وجود دارد. توجه به حفظ، ترمیم و بقای این مجموعه در کنار فضاهای گردشگری نیز بسیار اهمیت دارد. مطالب این کتاب که به کوشش استاد برجسته تاریخ اصفهانشناسی دکتر محمدحسین ریاحی تکمیل شده، تاکنون در هیچ کتاب و مرجعی گردآوری و منتشر نشده است. برای تدوین و نگارش این کتاب بیش از 60 ساعت مصاحبه با معتمدان و مطلعان از محلههای ناژوان انجام و بیش از 50 کتاب مرجع تاریخی بررسی شده است.
در این کتاب که به معرفی شخصیتها و عمارتهای تاریخی محلهها نیز میپردازد، از اسناد رسمی ثبتشده در موزه تاریخ اسناد استفاده شده است. متأسفانه به واسطه وسعت و زیبایی طبیعت بکر ناژوان، تاریخ محلههای این منطقه طی سالهای سال مغفول مانده و در محلههایی همانند آشنستان یا ناژوان قدیم که مهد آبادانی و رونق شهر اصفهان در قرون گذشته بودهاند هیچ سند، اثر یا علائم تاریخی یافت نمیشود.
جایگاه تاریخی و جغرافیایی مناطق یا محلههایی که امروزه تحت عنوان محدوده ساماندهی ناژوان نامیده میشود نیز برای اصفهان از جهات متعدد مورد توجه بوده و هست. تعدادی از این محلهها در حوزه قلمرو ماربین و برخی در بلوک جی (برزرود) واقع شدهاند.
مثلا آشنستان، زهران، ناژوان و نصرآباد جزئی از ماربین محسوب شدهاند و تعدادی روستاها یا محلههایی از جمله دستگرد خیار و دنبه (قائمیه) و حوالی آنها بخشی از بررزود جی به حساب آمدهاند که همه این به اصطلاح بلوک، اهمیت خاصی در تاریخ گذشته اصفهان دارند و البته در تبیین و بررسی هر کدام از آنها مطالبی در این کتاب ذکر شده است. دراین کتاب سعی بر آن شده است با ترسیمی ولو کوتاه و مختصر به موقعیت، جایگاه وجه تسمیه، جغرافیای تاریخی و طبیعی، آثار و ابنیه، باغها و بوستانها و مادیها، مشاهیر و رجال و برخی مطالب مربوط به این محدوده که از مطلوبترین نواحی اصفهان است اشاره و به جز ناژوان به دستگرد خیار، نصرآباد، قائمیه (دنبه) زهران، آشنستان، جلالان و باغ زیار هم پرداخته شده است. «جنت نصفجهان» از محلههایی سخن دارد که در ایامی نه چندان دور دلپذیری فضاهای طبیعی و زیباترین مناطق و منازل ایران زمین را تداعی میکند. برخلاف شکوه طبیعت و تجلی آیات الهی در آن، حتی در گذشتههای نزدیک هر کدام از این محلهها در محصولها، ثمرهها و طراوت نمونه بودهاند. این اثر در کنار سایر آثار تولید شده در حوزه ارتباطات و گردشگری ناژوان در مراسمی با حضور علیرضا نصر اصفهانی رئیس شورای اسلامی شهر و قدرتاله نوروزی شهردار اصفهان در اسفند 1399 رونمایی شد.
اطلس «جنت نصفجهان» اثری بینظیر برای ناژوان
در حال حاضرمحدوده طرح ناژوان 1200 هکتار وسعت دارد که متشکل از رودخانه و 10 مادی سرچشمه گرفته از آن، اراضی کشاورزی و عرصههای جنگلی است که از این مساحت، حدود یکچهارم آن یعنی 300 هکتار مربوط به فضاهای عمومی و زیر نظر مدیریت شهری است که شامل بوستانها (پارکها) و تفریحگاهها و معابر یا مکانهایی است که فضای سبز نامیده میشود. همچنین حدود سهچهارم آن یا 900 هکتار نیز در مالکیت بخش خصوصی یا صاحبان اراضی است.
-
سیدمحمد مهدوی
خبرنگار
