اجاره یا خرید مغازه، دکور متناسب با کسبوکار، خرید جنس و دریافت مـجـوزهــای لازم، چـهـار مـرحـلـه راهاندازی یک کسبوکار در بازار اصفهان است. سالهـا قبل پشت سر گذاشتن این چهار مرحله با سرمایهای زیر 100 میلیون تومان ممکن بود؛ ولی امروز یک کسبوکار ساده در یک مغازه 20 مترمربعی گاهی به دکوری 100 میلیون تومانی نیاز دارد. یکی از مغازهداران باسابقه احمدآباد میگوید: «آنقدر هزینه مغازهزدن و کاسبی زیاد شده که به نظر من اگر پول در بانک بگذارید و 20درصد سود بگیرید بهتر است.»
اجاره یا خرید مغازه
قیمت مغازه در شهر اصفهان از 500 میلیون تومان آغاز و تا بیش از 20 میلیارد تومان پیشمیرود؛ ولی مغازههای خوشجای هر محله قیمتی بالاتر از یک میلیارد تومان دارند. بااینحال بررسیها نشان میدهد بیشتر تازهواردان به بازار اجاره یک مغازه را به خرید آن ترجیح میدهند. ودیعه لازم برای اجاره یک مغازه در شهر اصفهان بیش از 10 میلیون است و تا چند صد میلیون تومان پیش میرود؛ ولی بررسیها نشان میدهد مالکان اصفهانی علاقه بیشتری به دریافت اجاره به جای پول رهن دارند، به همین دلیل گاهی در خیابانهای لوکس شهر اصفهان مغازههای خوبی با رهن کمتر از 100 میلیون تومان و اجارههای بالای 10 میلیون تـومــان آگـهـی مـیشــود. اجــاره مغازه در بخشهای پررفتوآمد شهر اصفهان کرایه ماهانه بالاتر از 10 میلیون تومان دارد؛ برای مثال مغازه 100 مترمربعی و خوشجا در خیابان وحید با 150 میلیون تومان رهن و اجاره ماهانه 15 میلیون تومانی آگهی شده است. این قیمت برای مناطق لوکس شهر اصفهان به مراتب بیشتر است؛ برای مثال در محله مشتاق مغازهای 200 مترمربعی با ودیعه 300 میلیونی و اجاره ماهانه 40 میلیون تومان آگهی شده است.
بازار اصفهان مغازههای ارزانتری هم دارد که متقاضی یا باید به محلههای مـتـوسـط شهـر برود یا در مـحـلـههـای شلوغ شهر یک مغازه در پاساژ اجاره کند. در پاساژهای مختلف چهارباغ پایین و چهارباغعباسی با ودیعه کمتر از 50 میلیون و اجاره ماهانه کمتر از 4 میلیون تومان مغازههای زیادی اجاره میشوند. در مـحـلههــای کمرفتوآمدتر نیز با همین مبلغ مغازههای زیادی آگهی شدهاند. فعالان بازار مسکن اصفهان عقیده دارند هزینه اجاره یک مغازه برای تازهواردان نسبت به سه سال قبل بیش از پنج برابر افزایش یافته؛ اگرچه قیمت مغازه در همین مدت بیشتر از پـنـج بـرابــر رشــد داشته است.
دکور متناسب با کسبوکار
قیمت ورق امدیاف سال 96 کـمتـر از 200 هزار تومان بود؛ ولی امروز به بالاتر از دو میلیون تومان نیز میرسد. در نتیجه در بهترین حالت ممکن هزینه دکور یک مغازه نسبت به چهار سال قبل بیش از 10 برابر رشد کرده است. غلامرضا فرقانی یکی از امدیافکاران باســـابــقـه اصــفـهــان درایــنبــاره میگوید: «سادهترین دکور حداقل مترمربعی دو میلیون تومان هزینه دارد، در نتــیــجـه یـک مغازه 100 مترمربعی شاید بالاتر از 200 میلیون تومان دکور بخواهد.»
امدیاف تنها مقصر گرانی دکور نیست؛ زیرا قیمت تجهیزات مورد استفاده دیگر نیز رشد قابلتوجهی داشته است. سادهترین دکورها در سال 1400 از لاکچریترین دکورهای سال 96 نیز گرانترند. امروز قیمت دکور بسیاری از فروشگاههای خیابان نظر یا سیتیسنتر به بالاتر از 500 میلیون تومان میرسد. با این حساب، تازهواردان به بازار با غولی به نام دکور مواجه هستند. آنها برای خرید سادهترین دکورها نیز باید چند ده میلیون تومان هزینه کنند. برای مثال یک پیشخوان امدیاف اگر تا چند سال قبل کمتر از 500 هزار تومان قیمت داشت، امروز بالاتر از دو میلیون تومان به فروش میرسد.
خرید جنس
غول اصلی، خرید کالا برای فروش در مغازه است. گزارشهای میدانی نشان میدهد امروز بازاریان باسابقه اصفهان نیز برای خرید جنس به مشکل برخوردهاند، جدا از مشکلاتی مانند نوسانهای نرخ ارز و بالا و پایینشدن قیمتها، هم قیمت کالا افزایش چشمگیری داشته است و هم عمدهفروشان و واردکنندگان دیگر مانند گذشته با چکهای بلندمدت فروش ندارند. فرزانه ربیعی یکی از بازاریان اصفهان دراینباره گفت: «شاید به چشم نمیآید؛ ولی یک پارچهفروش ساده بیش از دو میلیارد تومان جنس دارد، یک فروشگاه لوازم آرایشی نزدیک به 500 میلیون تومان جنس میخواهد، یا ادکلنفروشی بیش از یک میلیارد تومان جنس نیاز دارد.»
وقتی قیمت یک ساعت ساده به مرز یک میلیون تومان میرسد، پس برای آغاز به کار یک ساعتفروشی چند صد میلیون تومان جنس نیاز دارید. این مسئله در کسبوکارهای مختلفی دردسرساز شده است. امروز فروشگاهداران باسابقه و قدیمی شهر نیز برای خرید کالا به مشکل برخوردهاند، یکی از فروشندگان لوازم جانبی کامپیوتر در پاساژ پگاه دراینباره میگوید: «چند سال قبل قفسه فلش مموری را با 20 میلیون تومان کامل پر میکردم؛ ولی امروز 200 میلیون تومان پول دادهام و قفسه هنوز پر نیست.»
سادهترین کسبوکارهای اصفهان نیز به سرمایه سنگینی برای خرید کالا نیاز دارند. در گذشته عمدهفروشان و واردکــنندگان سبدهایی با فروش بلندمدت در نظر میگرفتند؛ ولی امروز روال فروش کوتاهمدتی دارند یا فقط در قبال پول نقد فروشندهاند. حسینی یکی از فروشندگان کالاهای دیجیتال در پاساژ پگاه دراینباره میگوید: «قبلا واردکنندگان طرح فروش با چک یک ساله یا چند ماهه داشتند ولی امروز آنهایی که جنسشان خوب است و متقاضی دارد فقط با پول نقد معامله میکنند و مابقی نیز نهایتا 75 روزه فروشندهاند.» عمدهفروشان برای تعدادی از کالاها یک گام جلوتر رفتهاند و شرایط فروش عجیبی ایجاد کردهاند، برای مثال خریدار باید چند دقیقه پس از صدور کالا و پیش از اینکه کالایی به دستش برسد تمام قیمت آن را به صورت نقد بپردازد.
دریافت مجوز
ارزانترین ولی طولانیترین مرحله شروع کسبوکار در بازار، دریافت مجوزهای لازم است. هزینه دریافت مجوز برای مــشـاغـل مـختـلـف یکـسـان نـیست؛ زیرا مـشـاغــلـی مانند بستنیفروشی یا رسـتـوران به مجوزهای بیشتری نیاز دارند ولی در مجموع هزینه دریافت مجوز برای بیشتر مشاغل کمتر از 10 میلیون تومان است. اگرچه این هزینهها در طول سالهای گذشته افزایش چندبرابری داشته است ولی شرایط دریافت مجوز نسبت به سالهای گذشته آسانتر شده است. پیش از این دریافت مجوز برای تعدادی از مشاغل محدودیت داشت، در نتیجه بازار سیاهی برای خرید و انتقال مجوزها شکل گرفت، مانند مجوز مشاور املاک که با قیمتی بالاتر از 20 میلیون تومان (معادل قیمت پراید در آن زمان) معامله میشد؛ اما اکنون محدودیت دریافت مجوز برای مشاغل بسیاری لغو شده است.
