فلش بک
فروردین 95 در آیینی ۱۷ جایگاه سوخت بنزین کوچک و تکسکو برای نخستین بار در کشور در اصفهان به بهرهبرداری رسید. برای راهاندازی این جایگاهها با مشارکت بخش خصوصی بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال، هزینه و قرار شد 33 جایگاه هم تا پایان همان سال در شهراصفهان به بهرهبرداری برسد. مسئولان وزارت نفت که در انتظار اجرای چنین طرحی در پایتخت بودند با مشاهده این جایگاههای کوچک، شگفتزده شدند. طبق قرارداد سهجانبه ای که بین بخش خصوصی، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی و شهرداری اصفهان منعقد شد، باید 33 جایگاه دیگر نیز ظرف یک سال در شهر ایجاد میشد.
شهردار وقت اصفهان، هدف احداث جایگاههای کوچک سوخترسان را ایجاد تعادل بین نیاز شهروندان به پمپهای بنزین و همچنین افزایش کیفیت هوا عنوان کرد. در آن زمان از این طرح دانشبنیان به عنوان محافظ محیطزیست یاد شد؛ چرا که با دسترسی آسان، ترافیک معمول اطراف پمپهای بنزین حذف شده و از سوی دیگر در این جایگاههای کوچک، بخار بنزین توسط سیستمی که بر روی نازل تعبیه شده مکیده شده و دوباره به صورت بنزین در میآید که موجب حفظ هوای پاک میشود. یکی دیگر از ویژگیهای پمپ بنزینهای کوچک، اشتغالزایی برای 150 نفر در فاز نخست و 230 نفر پس از عملیات اجرایی دائم و بهرهبرداری رسمی از این جایگاهها بود.
حالا پس از گذشت شش سال لایحه ایجاد دو جایگاه سوخترسانی کوچک در منطقه 12 و 15 با معرفی دو قطعه زمین به جلسه علنی شورا آمد تا اجازه نهایی کسب شود.
مخالفان سنتیگ
نصر اصفهانی، رئیس شورای شهر در روند بررسی این لایحه از مخالفانی گفت که چندان با ادامه کار این جایگاهها و توسعه آنها موافق نیستند و شاید بتوان یکی از دلایل عدم توسعه جایگاههای تکسکو در شهر را مخالفت جایگاهداران سنتی اصفهان دانست. به گفته او مکاتباتی توسط اتحادیه جایگاهداران انجام شده و با ادامه کار مخالفت کردهاند؛ چرا که آنها معتقدند برای افزایش تعداد جایگاههای بنزین باید به ظرفیت شهر توجه شود. اعضای این اتحادیه اعلام کردهاند که تعداد جایگاههای فعلی کنار خیابان کافی بوده و ایجاد جایگاه جدید به کسب و کار دیگران آسیب میزند. آنها در عین حال خواستار توسعه پمپهای بنزین توسط اعضای این صنف و با مدیریت آنها شدهاند.
مرتضی طهرانی، معاون اقتصادی شهردار توضیح میدهد که شهرداری ظرف چهارسال اخیر هیچ درخواستی توسط جایگاهداران اصفهان برای ایجاد پمپ بنزین جدید نداشته است. او توضیح میدهد که تهیه یک زمین بزرگ در حاشیه خیابانهای اصلی شهر و ساخت آن با ارتفاع یک سقف، توجیه اقتصادی ندارد و به همین دلیل درخواست جدیدی برای ایجاد پمپ بنزین جدید داده نشده است. درعینحال با افزایش تعداد اتومبیلها نیاز به افزایش تعداد جایگاهها احساس میشود؛ چرا که در حال حاضر برای خرید بنزین صفهای طولانی ایجاد میشود.
طــهـــرانی تــأکیـــد میکــند ســـاخت پمپهای تکسکو زیرنظر شرکت پخش فرآوردههای نفتی است و بنابراین ایمنی این جایگاهها توسط شرکت یادشده، تأمین میشود. به گفته او طبق قرارداد سهجانبه شش سال قبل، تأمین زمین و پروانه آن برعهده شهرداری بوده و سایر کارها باید توسط شرکت پخش فرآوردههای نفتی انجام شود که سختگیریها و استاندارد بالایی دارد.
طهرانی در پاسخ به پرسش تعدادی از اعضای شورا مبنی بر انحصاریبودن فراخوان ایجاد جایگاههای تکسکو تأکید میکند که شرکت پخش فرآوردههای نـــفــتی برای جـــایـــگاه تکنازله با فراخوان مجوز نمیدهد. این شرکت طبق قانون به کسانی چنین مجوزی را میدهد که علاوه بر داشتن تانکر حمل سوخت و تعدادی جایگاه، بتواند زنجیره تأمین و توزیع سوخت را به طور کامل انجام دهد. به گفته او قرارداد مشارکت شهرداری برای ساخت پمپهای کوچک بنزین بایک شرکت دانشبنیان است که این جایگاههاو فناوری آن را اختراع و حق ثبت آن را نیز دریافت کرده و به همین دلیل مجوز ایجاد این جایگاهها را دریافت کرده است.
دست اندازهای بنزینی
پورمحمد شریعتینیا، رئیس کمیسیون اقتصاد در مقام مخالف تأکید میکند که با اصل موضوع مخالف نیست؛ اما برای ایجاد جایگاه جدید باید به ایمنی، استانداردهای زیست محیطی و تغییر کاربری زمینها نیز توجه شود. او توضیح میدهد که تعدادی از این جایگاههای کوچک در کنار خیابان، مسیرهای دوچرخه یا فضای پیادهرو ایجاد شده که ترافیک مناطق شهر را افزایش داده است. او همچنین معتقد است که مصالح بهکاررفته در این جایگاهها پس از گذشت 10 سال که باید به شهرداری تحویل داده شود، مستهلک شده و بنابراین توسعه آنها برای شهرداری صرفه اقتصادی ندارد.
فتحاله معین، رئیس کمیسیون پایش و نظارت به عنوان مدافع طرح توضیح داد که همه جایگاههای سوخترسانی در ساختار شهرسازی و معابر شهری، گره ترافیکی محسوب میشوند. به گفته او در 30 سال اخیر جایگاه جدیدی به شهر اضافه نشده است. او میگوید: «شرکت پخش فرآوردههای نفتی اجازه تغییر کاربری زمین پمپهای بنزین را نمیدهد و به همین دلیل جایگاهداران و مالکان زمین جایگاههای سوخت دچار مشکل شدهاند.» معین احداث جایگاههای کوچک سوخت را راهگشای کاهش ترافیک در اطراف پمپهای بنزین دانست.
امیراحمد زندآور، رئیس کمیسیون حملونقل نیز درباره وضعیت تغییر کاربری زمینهای مورد نیاز این جایگاههای سوخت توضیح داد که در کمیسیون ماده 5 موضوع نیاز مردم منطقه بررسی شد. به گفته او بررسی میزان ایجاد ترافیک در اطراف این پمپهای بنزین در کمیسیون حملونقل بررسی شده و سازمان مشارکت هاو سرمایهگذاری شهرداری اصفهان نیز بر روند این قرارداد و مشارکت، نظارت دارد.
رئیسی، رئیس سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای شهرداری اصفهان، روند این قرارداد را توضیح داد. به گفته او قرارداد BOT به مدت 10سال به صورت سهجانبه منعقد شده که طی آن شهرداری اصفهان موظف به تأمین زمین 50 جایگاه سوخت در سطح شهر شده است. او از زمینهایی گفت که تجهیزات سوخترسانی در آن نصب شده، ولی به دلیل اعتراضهایی که وجود دارد، غیرفعال است.
او از اعتراض حقوقی جایگاهداران هم خبر داد که مشکلی ایجاد نکرده، ولی بیشترین دست انداز بر سرراه ایجاد جایگاههای کوچک سوخت در شهر، تأمین زمین بوده است؛ چرا که تعدادی از زمینهای معرفیشده، معارض داشته و بخشی دیگر هم کاربری لازم را نداشته است.