جشن هزاره فردوسی و علایق ادبی بین مملکتین

«پروگرام جشن هزارمین سال میلاد زنده‌کننده زبان فارسی، فردوسی
این جشن با افتخار ملی از طرف انجمن آثار ملی اصفهان، با اشتراک عموم اهالی از غروب جمعه 13 مهر شروع و به نام هفته «فردوسی» تا جمعه 20 مهرماه 1313 به شرح ذیل ادامه خواهد داشت:
اول – ساعت 7 بعدازظهر جمعه سیزدهم، دعوت از طرف حکومت جلیله (رئیس محترم انجمن آثار ملی اصفهان) در عمارت چهلستون_ نطق افتتاحیه معظم‌له با اشاره به خدمات مهم فردوسی در احیای زبان فارسی، سپس نطق آقای دولت‌آبادی از طرف انجمن آثار ملی راجع‌به اهمیت و عظمت فردوسی در دنیا و خدمات او به تاریخ و زبان فارسی _ شرح ساختمان و افتتاح آرامگاه از طرف اعلی‌حضرت اقدس شاهنشاهی ارواحناه فداه در طوس و مسافرت علمای بزرگ و مستشرقین عالم به ایران_  ترنم موزیک_  توزیع کارت‌های مخصوص جشن هزارمین سال فردوسی در اصفهان
دوم- ساعت سه بعدازظهر شنبه (14) در میدان‌شاه نمایشات ورزشی با موزیک از طرف محصلین، سرود به وسیله محصلین از ساعت 3 تا 6، ساعت 6 قرائت خطابه
سوم- ساعت دو بعدازظهر یکشنبه (15) عملیات ورزشکاران قدیم در میدان شاه
چهارم- از ساعت سه تا شش بعد از ظهر دوشنبه (16) دعوت عمومی از طرف فرمانده محترم فوج اصفهان در میدان فرح آباد. نمایشات، گو، چوگان، سوار چوبی دفیله
پنجم- ساعت 7 بعدازظهر سه‌شنبه نمایش بیژن و منیژه در عمارت چهلستون
ششم- ساعت 7 بعدازظهر چهارشنبه نمایش بیژن و منیژه در عمارت چهلستون
هفتم- ساعت 5 بعدازظهر پنجشنبه (19) دعوت از طرف بلدیه در عمارت عالی‌قاپو برای صرف چایی_ شروع نمایشات ورزشی و دفیله به وسیله عده زیادی از محصلین با موزیک، ساعت 7 چراغانی و آتش‌بازی در میدان شاه و ساعت 8 شروع نمایش مطابق شب قبل در عمارت چهلستون و خاتمه جشن. »  (اخگر 977،  5 مهر 1313)
همان‌طور که از تاریخ چاپ روزنامه مشخص است، برنامه جشن‌های هزاره فردوسی در اصفهان از یک هفته پیش‌تر از شروع جشن، به طور دقیق و با بیان ساعت اجرا، اعلام شده است. در جملات آغازین جدول برنامه نیز، عبارت «با اشتراک عموم اهالی» به دعوت از حضور همه مردم در این رویداد اشاره دارد. برای اطلاع دقیق از روند اجرای مراسم، باید به بررسی صفحات اخگر در یک هفته سیزدهم تا نوزدهم مهرماه 1313 بپردازیم.
 اما پیش از آن، در همین شماره اخگر، چند خبر کوتاه دیگر از جشن فردوسی درج شده که شنیدنش خالی از لطف نیست:
«در جشن هزاره فردوسی
لندن 21- از قرار معلوم، سِرجان در بنکواتر، شاعر و درام‌نویس معروف و سِر دنیسان رأس، استاد السنه شرقیه در دانشگاه لندن به عزم طهران حرکت نموده‌اند که در اعیادی که به مناسبت جشن هزار ساله فردوسی برپا خواهد شد، حاضر شوند. (آژانس پارس) »
در ستون پیشین اشاره شد که در کشورهای دیگر نیز همچو فرانسه و آلمان همایش‌هایی در گرامیداشت فردوسی برگزار شده است. از جمله آن در مسکو و در محل عمارت تئاتر بزرگ مسکو بود که جشن هزارمین سال تولد فردوسی به وقوع پیوست. پس از برگزاری این مراسم از سوی کمیته جشن در اتحاد شوروی تلگرافی به آقای فروغی، نخست‌وزیر وقت ایران ارسال شده که روزنامه اخگر مفاد تلگراف را چنین شرح داده است:
«تلگرافات متبادله بین آقای فروغی، رئیس الوزرای ایران و کمیته تشکیلاتی جشن‌های فردوسی در اتحاد جماهیر شوروی
مسکو- مطبوعات مسکو تلگراف ذیل را به عنوان آقای فروغی رئیس الوزرا درج و منتشر کرده‌اند: کمیته تشکیلاتی مجلس باشکوهی که به مناسبت جشن هزارمین سال تولد فردوسی شاعر بزرگ ایران تشکیل گردید را توسط جناب اشرف، به هیئت دولت شاهنشاهی و ملت ایران تبریک می‌گویند. اثر بدیعی که نبوغ فردوسی به وجود آورده یکی از مهم‌ترین گنجینه‌هایی است که ملت ایران در امتداد تاریخ چندین قرنه خود در ضمن سایر گنجینه‌های مدنیت، به تکامل تمدن بشر بخشیده است. ما اطمینان داریم که علاقه‌مندی عظیمی که جشن فردوسی در اتحاد جماهیر شوروی تولید کرده و همکاری ثمربخش علمی و ادبی که بین محافل علمی، ادبی و اجتماعی اتحاد شوروی و ایران بر اثر این جشن برقرار شده است، پیشرفت و توسعه عالی‌ترین مرحله همکاری معارفی بین ملتین را که با رشته‌های محکم دوستی دیرین و خلل‌ناپذیر به هم پیوسته‌اند، تأمین خواهد کرد.
از طرف آقای فروغی نیز تلگرافی به مسیو بنوکیدزه مخابره شده:
تشکرات قلبی دولت شاهنشاهی و انجمن آثار ملی را از این همه احساسات صمیمانه که جامعه شوروی در جشن ملی شاعر ایران شرکت کرده و ابراز نموده است، به دولت اتحاد جماهیر شوروی تبلیغ نمایید. این واقعه موجب خواهد شد که علائق علمی و ادبی بین مملکتین بیش از پیش استحکام یابد.» (همان)