مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان افزود: «نیازهای فرهنگی جامعه با توجه به نیازهایی که در سطح آن وجود دارد، روزبه روز تغییر میکند و در راستای نیازهای فرهنگی و در طول زمان باید سیاستگذاریها و برنامهریزی هایی نیز صورت بگیرد؛ درهمین راستا شورای فرهنگ عمومی استانها با همین محور و با هدف تشکیل شده و در سطح شهرستانها نیز تشکیل میشود و این امکان وجود دارد که در سطح شهرها نیز زیرنظر شورای فر هنگ عمومی شهرستانها تشکیل شود.»
زیربنای هر توسعهای توسعه فرهنگی است
حجتالاسلام و المسلمین معتمدی با بیان اینکه جایگاه فرهنگ، اهمیت و نقش سازنده آن بر کسی پوشیده نیست، تصریح کرد: «مقام معظم رهبری تعبیراتی را درخصوص جایگاه و اهمیت فرهنگ دارند و یکی از تعبیرات ایشان این است که فرهنگ مثل هواست، یعنی همانطور که همه مردم برای زندهبودنشان به هوا و اکسیژن نیاز دارند، فرهنگ نیز چنین نقش و جایگاهی دارد. ضرورت پرداختن به مؤلفههای فرهنگی در هر جامعهای ایجاب میکند که سیاستگذاران و صاحبنظران فرهنگی در این خصوص حساس شده و برنامهریزی کنند. زیربنای هر توسعهای توسعه فرهنگی است. برای ایجاد و استفاده هر تکنولوژی در جامعه ابتدا باید فرهنگ استفاده از آن تکنولوزی ایجاد شود که این موضوع بارها توسط مقام معظم رهبری باعنوان پیوست فرهنگی تأکید شده است؛ یعنی لازمه هر ساختار، هر سازمان، هر فعالیت، هر توسعه و هر خدماتی که قرار است در سطح جامعه به مردم داده شود پیوست فرهنگی است که این پیوست در حوزههای مختلف میتواند معنا و مفهوم پیدا کند؛ مانند پیوست عدالت، پیوست سلامت و پیوستهای آموزشی در جایگاه خودشان، اما پیوستهای فرهنگی به طور عام است؛ یعنی همه شئون جامعه را دربرمیگیرد و وظیفه همه دستگاههاست که در خدماتی که در سطح جامعه ارائه میکنند پیوست فرهنگی را نیز برای آنها درنظر بگیرند.»مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ادامه داد: «یکی از مأموریتهای شورای فرهنگ عمومی این است که در دوره جدید بتواند پیوست فرهنگی برای دستگاهها با کمک خود دستگاههای اجرایی تهیه کند و همراه با ارائه خدمات، پیوست نیز اجرایی شود. در حوزه فرهنگسازی یک عزم عمومی و ملی نیاز است. فرهنگ با آحاد مختلف جامعه سر و کار دارد. تعاریف مختلفی از فرهنگ وجود دارد و یکی از تعاریف آن آداب و رسوم و فرهنگ و اقلیم هر منطقه و هر شهری است. استان اصفهان با این همه ظرفیت و تنوع فرهنگ و اقلیم و گویش تا حدزیادی میتواند در حوزه فرهنگ عمومی مؤثر باشد و سازندگی ایجاد کند و اصلاح رفتار انجام دهد.»
مجریان اصلی اصلاح فرهنگ عمومی مردم هستند. معتمدی با بیان اینکه اصلاح فرهنگ عمومی یکی از محورهایی است که باید جامعه به آن بپردازد، گفت: «سیاستگذاری اصلاح فرهنگ عمومی در شورای فرهنگ عمومی انجام میشود؛ اما بخشی از مجریان آن دستگاههای اجرایی و بخش عمده آن مردم هستند که باید از سیاستهای فرهنگی و اصلاحاتی که در حوزه فرهنگ عمومی انجام میشود، آگاهی پیدا کنند که لازمه آن همراهی مردم و اطلاعرسانی کافی در ابعاد مختلف است که در این خصوص نقش رسانهها نقشی بسیار مهم و پررنگ خواهد بود.» او با طرح این پرسشهایی از این دست که چقدر رسانههای مکتوب و غیرمکتوب ما در حوزه فرهنگ عمومی ایفای نقش کردند؟ چقدر در رسانهها به موضوع فرهنگ عمومی پرداخته شده؟ چقدر مسئله فرهنگ عمومی دغدغه رسانههاست؟ و تا به حال از منظر فرهنگ عمومی چگونه به جامعه نگاه کردیم؟ افزود: «مراودات ما در سطح جامعه، مهرورزی، انصاف، خریدوفروش، ارزشهایی که باید در جامعه به آنها توجه شود، راستگویی، وجود صداقت و وفایبهعهد، تمام ارزشهایی که اسلام و نظام اسلامی و انقلاب اسلامی ایجاد کرده و باید ایجاد شود در قالب فرهنگ عمومی قرار میگیرد. فرهنگ عمومی چیزی جز رفتار و منش مردم چه در سطح خانواده و چه در سطح جامعه نیست و اینجاست که هرنهاد و سازمان و رسانهای وظیفه دارد درخصوص ارتقای فرهنگ عمومی جامعه فعالیت کند.»
ریشه همه فسادها و گناهها دروغ است
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بابیان اینکه نقش رسانهها در ارتقا و اصلاح فرهنگ عمومی اهمیت بسیاری دارد و لازم است هر روز در فضای مجازی، خبرگزاریها، سایتها، پایگاههای خبری، روزنامهها و هفتهنامهها به حوزه فرهنگ عمومی بپردازیم، اضافه کرد: «وقتی یک مطلب نهادینه شود یعنی به طور مرتب برای مردم بیان و میتواند فرهنگ عمومی ما را تقویت کرده و هنجارها را تقویت و ناهنجاریها را ازبین ببرد؛ بنابراین نقش رسانهها و اصحاب رسانه نقش بیبدیلی است که خواهش میکنم به این مأموریت به خوبی پرداخته شود.»او با تأکید بر اینکه ما وظیفه داریم هر روز و هرلحظه در راستای فرهنگ مهدویت تلاش کنیم، با این پرسش که سهم مهدویت در رسانه شما چقدر است، ادامه داد: «نفسی که ما میکشیم با اذن امام زمان(عج) است؛ حیات ما با اذن اوست، قیام و قعود ما با اذن اوست. ما چقدر به بحث مهدویت در روزنامهها و نوشتههای خود پرداختهایم؟ انصافا بخشی از روزنامهها به این موضوع پرداختهاند و هرروز ستونی را راجع به حضرت ولیعصر (عج) دارند. من درخواست دارم در رسانهای که در اختیار دارید، به فرهنگ عمومی بپردازید که میتواند رفتارها و فرهنگهای مختلف را در خود جای دهد. اگر میگوییم دروغ بد است آن را اطلاعرسانی کنید، به عنوان یک عمل زشت، یک ضد ارزش، به عنوان یک موضوع ضد اخلاقی که اگر در سطح جامعه از بین برود آنجا مدینه فاضله ایجاد میشود؛ چرا که ریشه همه بدبختیهای بشریت و ریشه همه فسادها و گناهها دروغ است و رسانهها در این خصوص نقش بسزایی دارند.»
مطالبه رسانهها در حوزه فرهنگ عمومی باید زیاد باشد
حـــجـــتالاســـلاموالــمسلمــین معتمدی تصریح کرد: رسانهها در ایجاد و اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی نقش مهمی دارند و لازم است به صورت روزانه به این مهم بپردازند و موضوعات، مصداقها و مؤلفههای فرهنگ عمومی را در رسانه خود بیان کرده و از دیدگاه صاحبنظران و کارشناسان استفاده کنند. به راستی صداوسیما چقدر به این موضوع پرداخته است؟ چقدر در فیلمها و سریالها فرهنگ عمومی تقویت شده است؟ چقدر ساختارهای فرهنگی خود را اصلاح کردهایم؟ روش برخورد با مردم فرهنگی عمومی است؛ اعتماد به مردم، انصاف به مردم، خریدوفروش و کمفروشی که الان بازار داغی دارد، همه به نوعی در فرهنگ عمومی باید مورد توجه قرار گیرند و همه ما وظیفه داریم به این موضوعات بپردازیم.»او افزود: «نقش رسانهها در اصلاح رفتارها، ساختارها و اصلاح اقداماتی که در خیلی جاها انجام میشود، غلط است و رسانهها میتوانند به همه موضوعات بپردازند. آزادی رسانهها برای این است که بتوانند مأموریت و عملکرد دستگاهها را رصد کرده و ظرفیتهای استان را شناسایی و معرفی کنند و کمبودها و کاستیهای سطح جامعه را رصد کنند. مطالبه رسانهها در حوزه اصلاح فرهنگ عمومی باید بسیار زیاد باشد. در سطح جامعه با مردم مصاحبه کنید و ببینید مردم چقدر با فرهنگ عمومی آشنا هستند؟ اصلا فرهنگ عمومی را میشناسند؟ تا چه اندازه میشناسند؟ این بازخوردها را از سطح جامعه گرفته و با برشهای مختلف به دستگاهها ارائه کنید.»
رسانه پل ارتباطی بین مردم و مسئولان است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با تأکید بر اهمیت نقش رسانه در فرهنگ عمومی گفت: «رسانه پویا رسانهای است که در همه ابعاد اجتماعی و فرهنگی ورود کرده و تحقیق و بررسی و آسیبشناسی کرده و به دستگاهها کمک کند. رسانه یک پل ارتباطی بین مردم و مسئولان است. در حوزه فرهنگ عمومی خیلی کار شده؛ اما خیلی کارهای نشده هم داریم که باید با کمک یکدیگر به آنها بپردازیم.»
او درباره وظایف شورای فرهنگ عمومی خاطرنشان کرد: «یکی از وظایف شورای فرهنگ عمومی شناخت و اطلاع از وضع فرهنگ عمومی در جامعه است. همچنین مطالعه و تجزیه و تحلیل و ارزیابی سالیانه درباره وضعیت فرهنگ عمومی اهمیت بسیاری دارد که باید در استان و شهرستان صورت بگیرد و نیاز به شاخص دارد. شناسایی و ارزیابی علمی، پیشبینی و رصد موضوعات اجتماعی و فرهنگی در سطح جامعه نیز جزو وظایف فرهنگ عمومی است. انجام تحقیقات مرتبط با فرهنگ عمومی استان و تحلیل و ارزیابی نتایج تحقیقات علمی انجامشده، شناسایی و سنجش استعدادها و قابلیتها و توانمندیهای فرهنگی، نظارت و پیگیری و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی که شامل چهارمحور فعالیت است، یکی دیگر از وظایف شورای فرهنگ عمومی است.»
اهمیت بخش مردمی در اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی
معتمدی با اشاره به اینکه همگرایی و همافزایی در شورای فرهنگ عمومی استان وجود دارد، اما در شهرستانها متفاوت عمل میشود، اظهار کرد: «بعضی از دوستان در شهرستانها آییننامه فرهنگ عمومی شهرستان خود را مطالعه نکرده و نمیدانند وظایف دستگاهی آنها چیست و در شورای فرهنگ عمومی باید چه موضوعاتی مطرح شود. این نکته مهمی است که هم رئیس شورای فرهنگ عمومی هر شهرستان که امام جمعه مرکز شهرستان است و هم نایبرئیس که فرماندار آن شهرستان است و هم دبیر شورا که رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همان شهرستان است، باید جلسات خود را مطابق با آییننامه برگزار کنند و مطابق آییننامه مسائل فرهنگی شهرستان خود را رصد کرده و بتوانند از ظرفیت مردمی در حوزه فرهنگ عمومی استفاده کنند.» او ادامه داد: «یکی از ظرفیتهای بسیارعالی و مهم در کشور ظرفیت مردم است که اگر دولتها و دستگاهها بتوانند از این ظرفیت برای مأموریتهای خود به خوبی استفاده کنند، میتوانند به موفقیتهای بیشتری دست یابند؛ بنابراین بخش مردمی در اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی اهمیت بسیاری دارد و یک رکن محسوب میشود. استفاده از بخش خصوصی در زیرساختهای فرهنگ عمومی بسیار توانمند خواهند بود و پیوستهای فرهنگی نیز میتوانند در اصلاح فرهنگ عمومی تأثیرگذار باشند.»
رسانههای فعال در حوزه فرهنگ عمومی تقدیر میشوند
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اهمیت نقش پیوست فرهنگی در صادرات و واردات و ارتباط با فرهنگ عمومی، تصریح کرد: «یکی از وظایف شورای فرهنگ عمومی این است که ما باید برنامهریزی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت درباره مباحث فرهنگ عمومی داشته باشیم و نهادهای اجتماعی که در حوزه اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی فعالیت میکنند، اگر براساس شاخصی ارزیابی شوند، تشویق و تقدیر شود.»او با طرح این پرسش که آیا به صورت سالیانه فعالیت رسانهها در حوزه فرهنگ عمومی ارزیابی شده و رسانههای فعال در این زمینه تقدیر شدهاند، گفت: «این کارها صورت نگرفته است؛ درحالی که لازم است آنها در صحن علنی شورای فرهنگ عمومی تقدیر شوند. این مسائل ظرفیتهایی است که باید در حوزه فرهنگ عمومی انجام شود تا از ابزارهای مختلف برای اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی استفاده شود؛ بنابراین من از شما اصحاب رسانه درخواست میکنم در شش ماهه دوم سال جاری هریک از رسانهها که در حوزه فرهنگ عمومی تلاش کرده و مطالب خود را در این زمینه درج کنند آثار خود را به دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برسانید و ما در پایان سال آنها را ارزیابی کرده و از سه رسانهای که در این خصوص بیشترین آگاهیبخشی و فعالیت را داشتند تقدیر میکنیم و این ملاکی برای سال آینده خواهدشد تا بتوانیم از رسانهها و در برشهای مختلف در حوزه فرهنگ عمومی استفاده و ارزیابی کرده و تقدیر کنیم.»
تشکیل 9 کارگروه تخصصی ذیل شورای فرهنگ عمومی در استان
حجتالاسلاموالمسلمین معتمدی با بیان اینکه شورای فرهنگ عمومی پارلمان فرهنگی استان و شهرستانها است، اضافه کرد: «عالیترین شورا در حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی در حوزه فرهنگ چه در استان و چه در شهرستان، شورای فرهنگ عمومی است که در سطح استان و شهرستان با هیچ شورا و کارگروهی قابل ادغام نیست؛ یعنی مستقل است. از سال 1385 شورای فرهنگ عمومی در شهرستانهای استان فعال است و در یکی دوسال گذشته نیز شورای فرهنگی عمومی شهرستانهای ما در سطح کشور رتبه دوم را از حیث تعداد جلسهها و مصوبات اخذ کرده است. مصوبات شورای فرهنگ عمومی بعد از تأیید رئیس شورا توسط استاندار در استان و توسط فرماندارها در شهرستان ابلاغ شده و قابل اجراست و حکم قانون را دارد.»او با اشاره به اینکه مصوبات شورای فرهنگ عمومی که به مصوبه کشوری نیاز دارد ازطریق شورای فرهنگ عمومی استان به شورای فرهنگ عمومی کشور ارسال میشود، ادامه داد: «در سال گذشته شورای فرهنگ عمومی استان گزارش خود را توسط نماینده ولیفقیه در شورای فرهنگ عمومی کشور در استان ارائه کرد و استان اصفهان بین 20 استان رتبه اول و پنج مصوبه آن نیز به صورت کشوری درآمد که یکی از آنها تشکیل 9 کارگروه تخصصی در ذیل شورای فرهنگ عمومی شامل کارگروه توسعه امور قرآن، کارگروه تبلیغ دین و مساجد، کارگروه مقابله با نفوذ و تهاجم فرهنگی، کارگروه گفتمان انقلاب اسلامی، کارگروه رسانه و فضای مجازی، کارگروه میراث فرهنگی گردشگری و محیط زیست، کارگروه غنیسازی اوقات فراغت تربیت و تندرستی و تفریح سالم، کارگروه فرهنگی و هنری و همچنین کارگروه اجتماعی سلامت و خانواده است که گزارش نهایی یعنی خروجی این کارگروهها در صحن علنی شورای فرهنگ عمومی مطرح و مصوبات لازم اخذ و ابلاغ شده و طبق آن برای دستگاهها مأموریت تعیین میشود.»
ویژهبرنامههای روز فرهنگ عمومی در سال جاری
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با تأکید بر اینکه باید نقش مردمی را در شورای فرهنگ عمومی افزایش دهیم، برنامههای روز فرهنگ عمومی را چنین برشمرد: «ما امسال به مناسبت روز فرهنگ عمومی پانزده برنامه پیشبینی کردیم که شامل این موارد است؛ انتشار ویژهنامه فرهنگ عمومی، رونمایی از سند توسعه و چشمانداز فرهنگ و هنر، دیدار با علما و نخبگان فرهنگی استان، دیدار با خانواده معظم شهدا، تقدیر از اعضای فعال شورای فرهنگ عمومی استان و شهرستانها، نصب تبلیغات شهری و جریانسازی فرهنگی، استفاده از دیدگاههای مقام معظم رهبری، همایش نیمروزه فرهنگ عمومی با حضور اعضای استان و شهرستانها و اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی که بیستوششم آبان به مدت سه روز مهمان اصفهان هستند، تشکیل شورای فرهنگ عمومی در شهرستانها و استان، سخنرانی دبیران شورای فرهنگ عمومی شهرستانها و استان در روز جمعه چهاردهم آبان قبل از خطبههای نمازجمعه، اجرای تئاتر خیابانی به مدت یکهفته با موضوع فرهنگ عمومی، برگزاری نشست خبری با اصحاب رسانه که امروز خدمت شما بزرگواران بودیم، تولید پنج برنامه رادیویی و تلویزیونی با موضوع فرهنگ عمومی در شبکه استان، حضور تعدادی از نخبگان فرهنگی و میزگردی که به مناسبت فرهنگ عمومی است، تبیین و تشریح ابعاد فرهنگ عمومی در رسانههای مکتوب و الکترونیک مجموعه ویژهبرنامهها به مناسبت روز فرهنگ عمومی در سال جاری خواهد بود.»او افزود: «ما اسناد خوبی هم در حوزه فرهنگ عمومی تهیه کردیم تا بتوان درخصوص اصلاح و ارتقای فرهنگ عمومی استفاده کرد؛ مانند سند توسعه و کارکرد مساجد؛ چراکه مساجد میتوانند کارکردهای متفاوتی داشته باشند و دستگاههای مختلف باید کمک کنند تا این کارکردها اجرایی شوند و وظیفه رسانههاست که از دستگاههای مختلف سؤال کنند که سند توسعه و کارکرد مساجد به دستگاه ما آمده است یا خیر؟ اصلا از این سند اطلاعی دارند یا خیر؟ و چه کاری در این خصوص انجام دادهاند و بر اساس این سند چه پیشرفتی داشتهاند؟»