سمتوسوی نرخ ارز در اقتصاد ایران که دلار پیشران بازارهاست برای مردم اهمیت دارد. مردم عادی هم در صحبتهای روزمرهشان وقتی صحبت از قیمت کالاها و اجناس میکنند، اشاره به قیمت دلار دارند و از تغییرات روزانه نرخ ارز مثال میآورند. با توجه به اینکه هم مؤلفههای داخلی و هم مؤلفههای خارجی روی نرخ ارز تأثیرگذارند و اغلب این مؤلفهها پیشبینیناپذیر هستند، درصد و رقم مشخصی از افزایشی یا کاهشی شدن نرخ ارز نمیتوان اعلام کرد. کارشناسان اقتصادی در اظهارنظرهایشان بر نحوه بودجهریزی و خروجی مذاکرات بهعنوان دو مؤلفه تأثیرگذار که یکی مؤلفه داخلی و دیگری مؤلفه خارجی است، تأکید میکنند و بهزعم آنها این دو اتفاق میتواند سرنوشت دلار را تا شب عید رقم بزند.
دولت پول چاپ نمیکند
در خصوص سمتوسوی نرخ ارز تا پایان سال یک کارشناس اقتصادی استان به اصفهانزیبا میگوید: «دولت برای تأمین کسری بودجه، پول چاپ نمیکند؛ بلکه بر اساس اظهارنظرهای متولیان از محل مالیات و فروش اموال دولتی کسری بودجه قرار است جبران شود؛ پس نگرانی بابت چاپ پول و افزایش نقدینگی وجود ندارد که این مؤلفه روی نرخ ارز اثر بگذارد.»
محمدرضا شهنامپور بیان میکند: «امکان پیشبینی نرخ ارز تا پایان سال وجود ندارد؛ چون مؤلفههای زیادی روی قیمت ارز تأثیر میگذارند. درواقع تمامی اظهارنظرهایی که مطرح میشود، اخبار رادیو و تلویزیون و همچنین بحث مذاکرات میتوانند نرخ ارز را کاهشی یا افزایشی کنند.»
شهنامپور اذعان میکند: «بودجه یکی از مؤلفههای مهم اثرگذار روی نرخ ارز است. باید منتظر ماند و دید بودجه چگونه بسته میشود. پس از این، مؤلفه خروجیهای مذاکرات دومین مؤلفه مهم تأثیرگذار روی نرخ ارز تا پایان سال بهشمار میرود.»
او عنوان میکند: «بازار بورس هم مانند بازار ارز است. هرگونه اظهارنظر و اتفاقی روی این بازار تأثیر مثبت یا منفی دارد؛ حتی مسائل اجتماعی مانند بحران آب نیز روی بالا و پایین شدن نرخ ارز اثر میگذارد. درواقع هرگونه اخلال در جامعه و سیگنالهایی که از خارج کشور در پی این درگیریهای اخیر ایجاد شد، روی نرخ ارز تأثیرگذارند.»
توافقها نرخ ارز را کاهشی میکند
از سوی دیگر، بهزعم برخی کارشناسان، توافقها تا اندازه زیادی روی نرخ ارز اثر میگذارند و درصورتیکه این اتفاق بیفتد، تا شب عید شاهد روند نزولی نرخ ارز هستیم. یک کارشناس اقتصادی به اصفهانزیبا میگوید: «سه مؤلفه بر نرخ ارز تأثیرگذارند؛ نخستین مؤلفه، وضعیت نقدینگی کشور است. افزایش نقدینگی منجر به تورم میشود و نرخ ارز تحتتأثیر قرار میگیرد. درواقع اگر چاپ پول انجام شود، رشد نقدینگی افزایش مییابد و روی نرخ ارز تأثیر میگذارد و اگر برای تأمین بودجه، پول چاپ نشود، از روند افزایشی نرخ ارز جلوگیری خواهد شد؛ بنابراین سیاستهای بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه دارای اهمیت است.»
سید کمال سیدعلی بیان میکند: «دومین مؤلفه تأثیرگذار بر نرخ ارز، روند پیشروی مذاکرات است. اگر مذاکرات به نتیجه برسد، نرخ ارز کاهشی میشود. سومین مؤلفه تأثیرگذار بر نرخ ارز نیز میزان دخالت بانک مرکزی در بازار ارز است. در این راستا، سیاستهای بانک مرکزی تا پایان سال درباره تعهدات ارزی، میزان مداخله در ارز نیمایی و تنظیم واردات کشور بر اساس ارز حاصل از صادرات روی نرخ ارز تأثیرگذارند.»
سیدعلی عنوان میکند: «نرخ ارز زمانی واقعی است که هم صادرات انجام شود و هم واردات. درصورتیکه مسئولان در خصوص مذاکرات به نتیجه برسند، نرخ ارز تا پایان سال نهتنها به 30هزار تومان نمیرسد، بلکه کاهش هم پیدا خواهد کرد.»
کاهش زمانی نرخ ارز اتفاق میافتد
از سوی دیگر، یک کارشناس ارزی نیز در خصوص پیشبینی نرخ ارز تا پایان سال به اصفهانزیبا میگوید: «مذاکرات انجام شده و پیشبینی میشود ایالاتمتحده در بحث فروش نفت، امتیازهایی به ایران خواهد داد که این اتفاق روی تثبیت و کاهش قیمت نفت اثر میگذارد؛ بنابراین پس از مذاکرات بهاحتمالزیاد اصلاح نرخ ارز و کاهش زمانی نرخ ارز را شاهد خواهیم بود.»
علی حیدری خاطرنشان میکند: «کاهش ادامهدار نرخ ارز پس از مذاکرات به چگونگی سیاستهای اقتصادی بستگی دارد و بسته به این سیاستها تا شب عید نرخ ارز کاهش یا افزایش پیدا خواهد کرد.»
