شهر بر بستر آب

آب نه‌فقط مایه حیات که عنصری مؤثر در شهرسازی نیز به شمار می‌رود. می‌پرسید چطور؟ اگر به شهرهای مختلفی که مشرف‌به یک رودخانه، دریاچه و یا دریا هستند سفرکرده باشید و یا جایگاه رودخانه زاینده‌رود در شهر خودمان اصفهان را موردتوجه قرار دهید، خواهید دید که آب قادر است تا حد زیادی سبک و سیاق شهرسازی را تحت تأثیر قرار دهد. چنانکه از قرن‌های پیش تا امروز زاینده‌رود از ارکان اصلی شکل‌گیری شهر اصفهان به شمار رفته و حتی نهرهای منشعب از آن‌که مادی نام دارند نیز تأثیرات گسترده‌ای بر شکل‌گیری فضاهای مختلف شهری، فضای سبز، منازل مسکونی و … در اطراف خود داشته‌اند. در ادامه نگاهی مختصر به برخی از شهرهای آبی جهان داریم.

تاریخ انتشار: 16:34 - یکشنبه 1400/10/19
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه

تماشای برج ایفل هنگام قایق‌سواری!

پاریس عروس شهرهای جهان به دلیل بافت قدیمی و آثار ارزشمندش گردشگران زیادی در سال دارد. از اواخر قرن بیستم لبه‌های شهری مانند لبه‌های آب و رودخانه‌ها در این شهر موردتوجه قرار گرفت و باعث تحولات زیادی در این شهر شد. رودخانه سن یکی از همین لبه‌های ارزشمند است که برای این شهر نقش هویتی ویژه‌ای دارد و در اطراف آن بناهای ارزشمندی شکل‌گرفته است. تماشای پاریس از وسط رودخانه سن بی‌نظیر است و تماشای شهر از داخل قایق یکی از جذابیت‌های توریستی آن به شمار می‌رود. قدم زدن در کنار رودخانه سن و رویدادهای شهری مختلفی که در کنار این رودخانه شکل می‌گیرد را می‌توان از دیگر جاذبه‌های پاریس برشمرد.

ونیز، شهری بر روی یک جنگل اسرارآمیز

شهر ونیز ارتباط زیادی با دریا و آب دارد و اکثر فعالیت‌ها روی آب رخ می‌دهند؛ مانند عبور و مرور روزمره، گردشگری، حمل‌ونقل و حتی کارناوال‌های سالیانه. در دوره کرونا به دلیل کاهش رفت‌وآمد قایق‌ها و کاهش آلودگی آب، موجودات زیادی در داخل آب‌دیده شدند…
بر این اساس، پل‌های ونیز صرفاً مسیری برای پیاده‌ها نیستند. مثلاً پل ریالتو مهندسی پنهانی در پشت این شهر تاریخی دارد و در کنار فراهم کردن مسیر ارتباطی، مسیر انتقال کابل‌های برق، لوله‌های گاز و لوله‌های انتقال آب هم هست. از موارد عجیب درباره وینز این است که در زیرآب‌ها پل‌ها و حتی ساختمان‌های این شهر جنگلی از درختان باستانی وجود دارد. درواقع ساختمان‌های ونیز بر روی بیش از میلیون‌ها درخت قرارگرفته که صدها سال قبل در قسمت میانی دریا کار گذشته شده‌اند. این درخت‌ها در قسمت خاک نرم دریا هستند و از غرق شدن شهر جلوگیری می‌کنند. تنه درخت‌ها نیز در داخل زمین قرار دارند و از زمین محافظت می‌کنند.

احداث جزیره نخل در دبی و اجرای ایده‌های بلندپروازانه

دبی از دیگر شهرهای آب محور در دنیاست. ایده اولیه جزیره نخل که از موادی مانند شن ماسه و سنگ‌های موجود در طبیعت برای ساخت آن استفاده‌شده است در مسیر برنامه‌های بلندپروازانه حاکم دبی شکل گرفت. منابع نفتی دبی در آینده‌ای نزدیک تمام می‌شود و به همین دلیل از ابتدای قرن 21 منابع جدید برای تأمین درآمد در دبی ایجاد شد. نکته مهم در جزیره نخل دبی استفاده از مواد طبیعی در ساخت آن بود تا دستاوردهایی شبیه محیط پیرامون داشته باشد. این پروژه عظیم اما باعث از بین رفتن موجودات دریایی زیادی شد.

اصفهان

اصفهان از بدو شکل‌گیری بر محور آب شکل‌گرفته است. چنانکه می‌گویند اصفهان در جوار مادی فدن شکل‌گرفته و تا امروز نیز آب بر روند شهرسازی در اصفهان تأثیر مستقیم داشته است. کناره‌ها و حواشی رودخانه زاینده‌رود بستری مناسب بر تخمین و ارزیابی وضعیت اجتماعی و اقتصادی اصفهان بوده است. نه‌فقط از حیث تفریحی و گردشگری، بلکه از حیث اجتماعی مکانی برای بروز و ظهور شادی و ناراحتی مردم، تشکیل گردهمایی‌های خودجوش و… بوده است.
خانه‌سازی در حاشیه رودخانه در چند دهه اخیر در اصفهان سرعت گرفت. چنانکه تا قبل از آن حواشی رودخانه زمین کشاورزی بود و کاربری مسکونی نداشت؛ اما امروز ارزشمندترین زمین‌های اصفهان از حیث قیمت در حاشیه رودخانه شکل‌گرفته است و این موضوع جای بررسی دارد که آیا این مسئله به بافت اصفهان و رودخانه آسیبی وارد کرده یا نه. بی‌شک در سال‌های اخیر خشک شدن رودخانه ضربات بزرگی بر اصفهان زده است. چنانکه علاوه بر تأثیرات روانی و اقتصادی عواقب محیط زیستی نیز داشته است.
 

برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط