جو یکی از دانههای گیاهی است که اخیرا خواص شگفت آن مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آن رواج یافته است؛ اما جو در پخت انواع سوپ، نان و خورش کاربرد دارد. مزاج آن سرد و خشک است و بهترین جو از نوع سنگین و صلب آن است؛ به شرطی که لعاب خوبی داشته باشد.
ویژگیها
جو مادهای است که ترکیبات مختلف آن در دوران بیماری و نقاهت کاربرد دارد. گرمی خون و بدن را کاهش میدهد؛ بنابراین برای کاهش تب استفاده از سوپ جو مناسب است. برای کاهش التهابهای داخلی مؤثر است و مانع افزایش حجم و التهاب آنها میشود. حرارت کبد را نیز فرو مینشاند و معده و رودهها را پاکسازی میکند.
ماءالشعیر یا آب جوی پخته
برای خشکیهای بدن و پوست مفید است. هضم ماءالشعیر از نان جو راحتتر است و رطوبتبخشی میکند؛ بنابراین برای کسانی که لاغری دارند به شرط عدم نفخ معده میتواند بسیار مفید باشد. از آنجا که هضم آن برای بدن راحت است، در برخی بیماریها میتواند بهعنوان یک ماده مغذی استفاده شود. برای برطرف کردن خشکی حلق و ریه بسیار سودبخش است. برای افزایش کارایی ماءالشعیر و میل بدن به آن، توصیه میشود همراه با اندکی شکر (ترجیحا شکر قهوهای) میل شود.
نان جو از نظر غذایی نسبت به نان گندم ارزش کمتری دارد و برای کسانی که یبوست دارند، مفید نیست. برای معدههای دارای رطوبت زیاد به شرط رعایت اعتدال در میل کردن مفید است. ضمنامصرف نان جو برای افرادی که از ضعف معده رنج میبرند، توصیه نمیشود. جو و بهخصوص نان آن برای بدنهایی که خون زیادی تولید میکنند و دچار فشارخون ناشی از زیادی خون هستند، مفید است.
درمجموع میتوان گفت استفاده از نان گندم نسبت به نان جو برای عموم مردم مناسبتر است و نان جو برای افراد یا شرایط خاص استفاده میشود. آرد جو برای ورمها یا جوشهایی که از گرما در بدن ایجاد شده و با سوزش و خارش همراه است، تسکینبخش است.
خمیر آرد جو هم روی پوستهایی که ککمک یا جوشهای سرسیاه دارند، در روند درمان پوست مؤثر است؛ درضمن جوشانده جو مانع آفتابسوختگی میشود و اگر مکرر روی پوست مالیده شود برای درمان تیرگیهای ناشی از آفتاب سوختگی مؤثر است.
اما غذاهایی که میتوان با استفاده از جو تهیه کرد:
سوپ جو با مرغ و گشنیز؛ آش جو با برنج و عدس و کشک؛ آش جو با برنج و لپه و دوغ؛ کوکوی جو (با پختههای جو که میکسشده و تخممرغ و بدون سیبزمینی یا همراه با سیبزمینی است)؛ نان که با عدس و جو و سبزیهای معطر پخته میشود.
منابع:
الشامل فی صناعهالطب، ابن نفیس
قانون فیالطب، ابوعلی سینا
حفظالصحه ناصری، محمد کاظم گیلانی
مخزنالادویه، محمدحسین عقیلی
قواعد تغذیه در بیماریها، دکتر فاطمه نجاتبخش
اطعمهالمرضی، محمدکاظم بن محمد روشن ضمیر
