به گزارش اصفهان زیبا؛ روایت زیست غنی استاد پیشکسوت هنر نمایش سایهبازی را حالا میتوانید در فیلم «خیالباز»، ساخته تینا میرکریمی ببینید. در گزارش پیش رو نگاهی داریم به مراسم بزرگداشتی که هنردوستان محله دهنوی اصفهان برای استاد حسن طاهریزاده برگزار کردند و فیلم را هم برای اولین بار در این مراسم صمیمی به نمایش گذاشتند.
روایتی از زیست استاد سایهبازی، گرچه زندگی شخصی و فعالیتهای حس طاهریزاده 78ساله را بیان میکند، در اصل گوشهای از میراث و میراثداری اصفهان را هم ثبت و منتشر کرده و این موضوع ارزش فیلم را دوصدچندان میکند.
روایت زیست استاد سایهبازی از موج رادیو تا پرده سینما
تینا میرکریمی را خیلیها با صدایش میشناسند؛ شاید شما هم در تاکسی، اتوبوس، گوشه خانه و دفتر کارتان یا حتی در جاده موقع سفر، صدایش را از رادیوایران شنیده باشید. او حالا فیلمی ساخته است که خطوربط زیادی به اصفهان دارد.
از میرکریمی درباره جرقه ساخت فیلم پرسیدم و او پاسخ داد: سال 1400 به دعوت یکی از استادان هنر موسیقی در شهر اصفهان، استاد محمد عابدی که در منطقه دولتآباد اصفهان مشغول به فعالیت است، با استاد حسن طاهریزاده ملاقات کرد و من هم با ایشان برای رادیو گفتوگویی ضبط کردم که از برنامه باغ هنر رادیوایران پخش شد.
من غیر از ساخت فیلم مستند حدود 16 سال است که در رادیو بهعنوان گوینده و گزارشگر مشغول فعالیت هستم. تأثیر این گفتوگو و شناخت هنر ایشان برایم آنقدر جالب بود که از فکرش بیرون نیامدم. همان زمان از ایشان پرسیدم که آیا تابهحال فیلم مستندی از زندگی شخصی و هنریاش ساخته شده است؟! و ایشان پاسخ داد که آنچه تابهحال از هنرش ضبطشده، فقط به گزارشهای خبری تلویزیونی محدود بوده است و در قالب فیلم مستند نیست. همانجا به فکر افتادم که تلاشهای ایشان برای آفرینش هنر سایهبازی در ایران را به ثبت برسانم.
میرکریمی با اشاره به تحقیقهایی که برای ساخت مستند انجام داده است، تصریح کرد: هنر سایهبازی پیشتر در کشورهای مختلف اجرا میشد؛ اما آنچه استاد طاهریزاده رقم زد، خلق نسخه ایرانی یا بهتر بگویم، اصفهانی از این هنر است؛ چراکه ایشان کاملا بداهه به اجرا میپردازد و شخصیتهایی را میآفریند که خالقشان خود اوست. هیچگاه استادی نداشته و هر آنچه از ایشان میبینیم حاصل خلاقیت فردی اوست؛ چه در کلام و چه در اجرا.
این مستندساز ادامه داد: اصفهانیها به شوخطبعی شهرهاند و استاد طاهریزاده هم کلام شیرینی دارد که با چاشنی طنز همراه است و همین نکته اجراهای او را جذاب میکند. متأسفانه با تعدد اجراهای هنر نمایشی و رسانههای گوناگون، اجراهای استاد نیز تحتتأثیر قرارگرفته و کمرنگتر شده است.
متأسفانه نسل جدید شناخت چندانی از او ندارند. هرچند هنوز هم برای فعالیتهای خیرخواهانه گوناگون پیشقدم است و اجراهایی به نفع خیریههای گوناگون روی صحنه میبرد، نبود آشنایی در میان نسل امروز مرا به ساخت فیلمی درباره ایشان مصمم کرد.
میرکریمی، تولید مستند درباره فعالیتهای استاد طاهریزاده را با هزینه شخصی از 1401 آغاز کرد و حدود یکسالونیم هم این کار به طول انجامید.
او دراینباره توضیح داد: در شرایطی که من هنوز درگیر مراحل پایانی فیلم پیشین خود و پرداخت هزینههایش بودم، هنر استاد و شخصیتشان اینقدر برایم جالب بود که مرا بر آن داشت تا کار تولید این فیلم جدید را آغاز کنم. این فیلم با بودجه شخصی ساختهشده و جز تعداد محدودی از دوستانم که به یاریام آمدند، کمک دیگری نداشتم.
همین موضوع روند تولید فیلم را کمی کند کرد؛ البته این موضوعی است که برای بسیاری از مستندسازان رقم میخورد؛ چراکه یافتن حامی مالی برای ساخت فیلم مستند بسیار فرایند سخت و زمانبری است.
او همچنین تصریح کرد: حالا پس از پایان مراحل فنی ،این فیلم را روانه جشنوارههای داخلی و خارجی کردهام و منتظر دریافت نتایج آن هستم. در این میان، تلاش کردم در اصفهان نمایشی برای فیلم برگزار کنم تا خود استاد و خانواده و دوستانش هم فیلم را ببینند.
در میان جستوجویم برای یافتن محلی مناسب بهمنظور نمایش این فیلم که با همراهی جناب مصطفی حیدری، یکی از فیلمسازان شهر اصفهان، همراه بود و قدردان ایشان هستم، مطلع شدم قرار است بزرگداشتی برای استاد از سوی اهالی فرهنگدوست محله دهنو اصفهان و در فرهنگسرای این منطقه برگزار شود.
این پیشنهاد هم مطرح شد که فیلم در همین مراسم برای اولینبار به نمایش درآید. من مشتاقانه پذیرفتم. جا دارد از جناب مصطفی کریمی، رسول مسلمی و حسام رجبی برای کمکرسانیهایشان بهمنظور نمایش این فیلم و برگزاری چنین مراسمی سپاسگزاری کنم. این مراسم با همت اهالی این محل و بدون هیچ کمک دولتی برگزار و با استقبال خوب از سوی هنرمندان شهر اصفهان همراه شد.
تینا میرکریمی البته همچنان برای اکران عمومی فیلم تلاش میکند و امیدوار است بتواند در یک اکران ویژه با حضور گسترده علاقهمندان در اصفهان این فیلم را به نمایش بگذارد.
دهنوییها سنگ تمام گذاشتند!
فرهنگسرای سراج محله دهنو، میزبان مراسمی صمیمانه برای بزرگداشت استاد حسن طاهریزاده، یکی از استادان پیشکسوت سایهبازی ایران بود.
در توصیف او میخوانیم: حسن طاهریزاده، متولد سوم مرداد 1325 است. او نخستین هنرمندی است که در ایران، روش هنر سایهبازی با انگشتان دست را ابداع کرد. اهمیت هنر او به خلق شخصیتهای نمایشی گوناگون با تکیهبر خلاقیت، بداههگویی و طنزپردازیاش است و شهرها و کشورهای مختلف هم میزبان هنرش بودهاند؛ از اصفهان و تهران بگیرید تا ونزوئلا، یونان، قطر، ایتالیا، ترکیه و… نام او بهعنوان هنرمند برگزیده جشنواره نمایش عروسکی مبارک در 1375 برای رشته نمایش سایهبازی مطرح شده و بارها از اجراهای او در جشنوارههای مختلف تقدیر شده است.
به روایت تینا میرکریمی، مراسم نکوداشت حسن طاهریزاده پیش از محرم در فرهنگسرای دهنو با حضور چهرههایی ازجمله محمد ملکمسعودی، عباس بهروان، حسن اکلیلی، علی ناصری، محمد نریمانی، اکبر دباغیان، جواد سلطانیان، رسول اکبریان، مصطفی برزنده، منوچهر آشوری، محمد عابدی و بسیاری دیگر از هنرمندان پیشکسوت و مردم هنردوست اصفهان برگزار شد.
در این مراسم که با اجرای مصطفی کریمی همراه بود، علی نعمتاللهی (نوازنده تار)، عرفان نریمانی (نوازنده تنبک) و مصطفی برزنده (استاد آواز) به اجرای گروهی موسیقی پرداختند.
استاد رسول اکبریان هم اجرای تکخوانی را برعهده داشت. بعد، نوبت به کمال تاجیک و حسین صادقی رسید که اجرای دونفره سنتورنوازی و آواز را به مخاطبان هنردوست ارائه دهند؛ سپس فیلم مستند «خیالباز» به تهیهکنندگی و کارگردانی تینا میرکریمی به نمایش درآمد.مراسم بزرگداشت، با غزلخوانی استاد اکبر دهقانپور ادامه پیدا کرد.
حسن اکلیلی در سخنرانیاش هم از زحمات رضوان طاهریزاده، همسر استاد، گفت و هم از ویژگیهای مثبت شخصیتی حسن طاهریزاده تعریف کرد. محمد نریمانی بیان کرد: حسن طاهریزاده هنرمند نادریست. بداههگویی و بداههپردازی او را کمتر کسی در اصفهان دارد و حاصل تجربههایش از 50 سال کار هنری بسیار ارزشمند است. من یادم است که حدود سال 1348 او در دواخانهای در خیابان هاتف کار میکرد و هجدهساله بود و چون ژیمناستیک کار میکرد، بسیار مسلط تکچرخ با دوچرخه میرفت! یادم است از سبزهمیدان تا خیابان طوقچی را تکچرخ میآمد و تمام مردم ردیف میایستادند و صبر میکردند تا او را ببینند که با تکچرخ از خیابان گذر کند. بعد از انقلاب دیگر از او خبری نداشتم تا بعد از هشت سال اتفاقی او را دیدم و برایم گفت که کار جدیدی خلق کرده است و بهزودی با سایهبازی دوباره برمیگردد. در آن زمان اصلا نمیدانستم که کار سایه چیست. پیام فیلم مستند زندگی او برای من این است که هنرمند حق انزواطلبی و گوشهگیری ندارد و میبینیم که حسن طاهریزاده چطور فکر کرد و از سایه به نور آمد.
سخنران بعدی مراسم، اکبر دباغیان بود که روایت کرد: یک روز خانم طاهریزاده آمد و به من گفت: «رفیقت دیوانه شده! شب تا صبح مینشیند با دستانش و با نور کارهایی میکند!» وقتی با حسن صحبت کردم و از کارش گفت و برایم اجرا کرد، به خانمش گفتم که حسن یک شاهکار آفریده است. ما پاتوقی داریم. باید بیاید آنجا و برایمان برنامه اجرا کند؛ قطعا هم پیشرفت میکند. آقای طاهریزاده آمد، برنامهاش را اجرا کرد و با استقبال روبهرو شد . ما مثل او را تا آن زمان نداشتیم.
در ادامه مراسم، جواد سلطانیان به روایت استاد حسن طاهریزاده پرداخت و گفت: آقای طاهریزاده هویت و اعتبار هنر ایران و اصفهان است. همانطور که در گذشته استاد ارحام صدر بودند، حالا هم افرادی چون حسن طاهریزاده اعتبار اصفهان هستند. من افتخار داشتم که از سال 72 با آقای طاهریزاده آشنا شدم. او گاهی با یک کلمه یا با یک حرف، حال جمعی را تغییر میدهد و این از ویژگی خاص ایشان است.
علی ناصری، از هنرمندان عرصه موسیقی اصفهان نیز در این مراسم، در سخنان کوتاهی بیان کرد: در فضایی که شاید هنرمندان قدیمی درست دیده نشوند، پشت ابرها بمانند و جلوهگری هنرشان بازتابی نداشته باشد و خیلی سخت بر زبانها جاری شود، من از خانم میرکریمی تشکر میکنم که قبول زحمت کرد و به خاطر هنرمند شهر ما به اصفهان آمد و این فیلم ساخته شد.
نام دو نفر دیگر هم در مراسم برده شد؛ اولی، استاد محمد عابدی که سببساز معرفی حسن طاهریزاده و ساخت فیلم شد و دومی، علی بهروان، مجری پیشکسوت ورزشی که در کنار استاد طاهریزاده به اجرای برنامه پرداخته است.
در پایان این مراسم که با فیلمبرداری و عکاسی حسام رجبی همراه بود، از استاد حسن طاهریزاده با اهدای تابلوفرشی از چهرهاش، تقدیر شد.
از تینا میرکریمی که روایتهای این مراسم را برایم تعریف کرد، درباره مکان برگزاری هم پرسیدم و او پاسخ داد: محله دهنو در شمالشرقی اصفهان و در دامنه کوه پیلارته واقع شده است و محفل هنریاش نزدیک به 18 سال است که میزبان گروههای موسیقی گوناگون، شاعران، ادیبان و خوانندگان نامآشنای اصفهان است. در این محله بزرگداشتهایی برای استادانی همچون فرج علیپور، کورش اسدپور، محمد فیلی، امرالله احمدجو، صدرالدین حجازی، حسن اکلیلی، محمد ملکمسعودی و بسیاری دیگر برگزار شده است. مراسم با همت اهالی فرهنگدوست این منطقه و کاملا خودجوش برای معرفی و پاسداشت فرهنگ و هنر اصفهان برگزار میشود.
