طرح رتبهبندی معلمان که اجرای آن پس از یک دهه بالاخره صورت گرفت، همچنان با اما و اگرهایی همراه است و برخی از فرهنگیان نسبت به نحوه اجرای آن انتقادهایی دارند. با وجود برکناری وزیر آموزش و پرورش به دلیل تعویق در پرداخت حقوق و معوقات رتبهبندی، هنوز برخی از معلمان معوقات خود را بهطور کامل دریافت نکردهاند.
رتبهبندی معلمان، طرحی است که بر مبنای سند تحول بنیادین نظام آموزشی کشور تدوین شده است. این طرح با هدف ارتقای سطح زندگی معلمان و تکریم حرفه مقدس معلمی نوشته شده و توجه ویژهای نیز به بهبود کیفیت آموزشی دارد. این قانون در سال 1400 به تصویب مجلس رسید و در سالهای گذشته همواره با کشمکشها و اما و اگرهای بسیاری همراه بوده است.
سید علی مدینه، معاون پژوهش برنامهریزی و توسعه منابع اداره کل آموزش و پرورش استان در گفتوگو با «اصفهان زیبا»در رابطه با چند و چون طرح رتبهبندی معلمان میگوید.
از نظر او، معلمانی که نسبت به اجرای این طرح اعتراض دارند، باید بدانند که اصلا جای نگرانی برای آنها وجود ندارد و پس از اینکه اعتراضات خود را به همراه مستندات در سامانه بارگزاری کردند، بازنگری مجدد برای آنها صورت خواهد گرفت.
سالهاست که معلمان خواهان اجرای رتبهبندی هستند. براساس این قانون قرار است چه اتفاقی در وضعیت معیشتی و همچنین جایگاه شغلی فرهنگیان رخ دهد؟
بحث رتبهبندی معلمان، یک بحث دیرینه است. تقریبا حدود یک دهه پیش گفتوگوها در رابطه با رتبهبندی معلمان شروع شد. اما به دلایل مختلف، مجلس و دولت به آن توجهی نداشتند. تا اینکه استارت این کار از سال گذشته زده شد.
رتبهبندی معلمان اقدام بسیار بزرگ و قابل تحسینی است که دولتمردان برای انجام آن با تمام وجود به میدان آمدند تا به واسطه آن تحول بنیادینی را رقم بزنند. دگرگونی که اساس آن، توجه ویژه به جایگاه و شأن و منزلت و همچنین معیشت معلمان است. رتبهبندی معلمان چندین مرحله داشت.
مرحله اول، رتبه یک بود که به همه معلمان اختصاص پیدا میکرد.
در مرحله دوم، رتبه اصلی معلمان به آنها اختصاص پیدا کرد که در این مرحله برخی از معلمان نسبت به رتبهای که کسب کردهاند اعتراض داشتهاند. برای مثال، معلمی مدعی است که باید در این فرآیند رتبه 4 را به خود اختصاص میداد. درحالی که پس از رتبهبندی، رتبه 3 را کسب کرده است.
در این مرحله، معلمی که به رتبه خود اعتراض دارد، باید مستندات خود را عنوان کند تا آموزش و پرورش به ارزیابی آن بپردازد و در صورت استحقاق فرد، رتبه جدید را برای او اعمال کند و در غیر این صورت نیز با ذکر استدلال با اعمال رتبه دیگر برای او مخالفت خواهد کرد.
مرحله سوم رتبهبندی معلمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چون مراحل اول و دوم اکنون به پایان رسیده و درحال حاضر نیز معلمان اگر اعتراضی دارند، در این مرحله میتوانند اعتراضات خود را همراه با مستندات بیان کنند. قطعا به اعترضات معلمان به طور دقیق هم پاسخ داده خواهد شد.
در این رابطه جلسات زیادی با رؤسای نواحی و مناطق برگزار شده و متذکر شدهایم که جایگاه معلم و اقشار فرهنگی به گونهای است که حتما باید اعتراضات آنها با دقت و حوصله بررسی و پاسخ دقیق و منطقی و مستدلی هم به آنها داده شود.
این طرح همانطور که اشاره کردید مزایای زیادی را میتواند برای فرهنگیان به همراه داشته باشد؛ اما برخی از معلمان به شاخصهای ارزیابی انتقادهایی دارند و معتقد هستند که این فاکتورها به درستی انتخاب نشدهاند؛ مثلا معلمی متأهل با 30 سال سابقه کار میگوید که در رتبهبندی رتبه 3 را کسب کرده است؛ درحالی که مثلا معلم دیگری با سابقه کمتر رتبه بالاتری را به خود اختصاص داده. آیا با این موضوع موافق هستید؟
رتبهبندی معلمان اقدامی نو است. از سوی دیگر، این مسئله یک فرآیند است. پس اینطور نیست که بگوییم با به پایانرسیدن مرحله اول و دوم، پرونده رتبهبندی هم به پایان رسیده و دیگر بازنگری در آن قرار نیست رخ بدهد.
معلمان باید بدانند که اصلا جای نگرانی برای آنها وجود ندارد و پس از اینکه اعتراضات خود را به همراه مستندات در سامانه بارگزاری کردند، بازنگری برای آنها دوباره صورت خواهد گرفت.
رسیدگی به اعتراضات معلمان در مرحله سوم چقدر زمان خواهد برد؟
قطعا این مسئله زمانبر خواهد بود. چرا که تعداد معلمانی که به رتبه خود اعتراض دارند، زیاد است و بررسی این اعترضات در هیئتهای ممیزی نواحی و مناطق قطعا زمان خواهد برد. به هرحال، همانطور که اشاره کردم، این چیزی نیست که معلمان فکر کنند با به پایانرسیدن مرحله اول و دوم، دیگر فرصتی برای اعتراض برای آنها باقی نمانده و حقی از آنها تضیعف شده است.
گفته شد در این مرحله اختیارات به این خود استانها داده شده است. درست است؟
بله. تا حدودی دست استانها باز است. ولی بالاخره ستاد وزارتخانه هم صفر تا صد این مسئله را دنبال و نظرات اصلاحی را عنوان میکنند.
با اجرای این طرح فکر میکنید چه تغییری در وضعیت اقتصادی و معیشتی معلمان رخ خواهد داد؟
با اجرای طرح رتبهبندی معلمان، وضعیت فرهنگیان بسیار بهتر از قبل شده است.
یعنی به نقطه ایدئال رسیده است؟
خیر؛ هنوز تا نقطه ایدئال فاصله وجود دارد. اما اگر بخواهیم وضعیت اقتصادی معلمان را با قبل از عید مقایسه کنیم، خواهیم دید که تفاوت زیادی کرده و شرایط مالی بهتری در انتظار آنهاست. به هرحال، جامعه فرهنگیان نگاه و توجه ویژهای را میطلبد. اگر این توجه به معلمان صورت بگیرد، جامعه نیز متحول خواهد شد.
در اصفهان چه تعداد معلم مشمول طرح رتبهبندی شدهاند؟
حدود 45هزار نفر
و چه تعدادی به رتبهبندی خود اعتراض داشتهاند؟
آمار دقیقی از معلمانی که نسبت به اجرای طرح رتبهبندی اعتراض کردهاند، فعلا ندارم. یکی از اهداف رتبهبندی معلمان، ارتقا بخشیدن به جایگاه شغلی معلمان و همچنین افزایش کیفیت امر آموزش بیان شده است.
این درحالی است که بسیاری به این مسئله انتقاد دارد و میگویند افزایش حقوق معلمان در این طرح چندان چشمگیر نیست و با توجه به تورم کنونی خیلی نمیتواند در حل مشکلات معلمان تأثیرگذار باشد و به همین دلیل هم تأثیری بر کیفیتبخشی کار آنها نخواهد داشت! خیر؛ با این موضوع موافق نیستم. قطعا رتبهبندی معلمان تأثیر بسزایی در کیفیتبخشی به کار معلمان و همچنین ارتقای جایگاه آنها خواهد داشت.
از سوی دیگر، درحال حاضر برنامهریزی شده است که معلمان همواره خودشان را بهروز کنند. همانطور که تاکنون هم اینطور بوده است. مثل دوران کرونا که انصافا تلاشهای آموزش و پرورش نادیده گرفته شد.
این درحالی است که بسیاری از معلمان در این شرایط با سختی و حتی با هزینههای شخصی بخشی از مبحث آموزش را پیش بردند. پس اجرای رتبهبندی نیز در ارتقای شغلی آنها تأثیر خواهد داشت. اما اینکه بگوییم تا چه میزان و چگونه، هنوز نمیتوانیم به طور دقیق به آن پاسخ دهیم.
