فضای مجازی اصفهان آش شور یا آش داغ؟

بیش از یک دهه است که رسانه و به‌طور خاص فضای مجازی، در عرصه عمومی زندگی مردم نقش مهم و سرنوشت‌سازی را ایفا کرده است؛ مهم از این لحاظ که توانسته است سبک زندگی و الگوی رفتاری و کنشی مردم را در ارتباط با هم تغییر دهد و خود به الگوسازی دست بزند و سرنوشت‌ساز از این نظر که در بسیاری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی، رسانه و فضای مجازی توانست به انتخاب‌های مردم جهت دهد.

تاریخ انتشار: ۱۲:۵۲ - پنجشنبه ۶ دی ۱۴۰۳
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
فضای مجازی اصفهان  آش شور یا آش داغ؟

به گزارش اصفهان زیبا؛ بیش از یک دهه است که رسانه و به‌طور خاص فضای مجازی، در عرصه عمومی زندگی مردم نقش مهم و سرنوشت‌سازی را ایفا کرده است؛ مهم از این لحاظ که توانسته است سبک زندگی و الگوی رفتاری و کنشی مردم را در ارتباط با هم تغییر دهد و خود به الگوسازی دست بزند و سرنوشت‌ساز از این نظر که در بسیاری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی، رسانه و فضای مجازی توانست به انتخاب‌های مردم جهت دهد.

استفاده از سکوهای مختلف فضای مجازی مثل تلگرام و فیس‌بوک برای بیان نظرها، دیدگاه‌ها و علایق شخصی، موجب شد بسیاری از افرادی که با رسانه‌های رسمی در ارتباط نبودند، برای بیان نظرهای خود، پا به این عرصه بگذارند و در صفحه‌های شخصی خود، در خصوص سایر مسائل اظهارنظر کنند؛ به همین دلیل رفته‌رفته رسانه‌های غیررسمی زیادی در بسترهای مختلف فضای مجازی پدیدارشده و به منبع اخبار درست و غلط برای عموم مردم جامعه تبدیل شدند؛ بنابراین گشت‌وگذار در فضای مجازی، برای دیدن علایق مرتبط با افراد و همچنین پیگیری اخبار مختلف، به سرگرمی و عادت روزانه مردم تبدیل‌شده و از آن موقع تاکنون، هرروز در حال تشدیدشدن است؛ به ‌گونه‌ای که بسیاری از افراد، ازنظر روانی نمی‌توانند برای ساعت یا حتی دقایقی، از تلفن همراه خود دور باشند و در هر لحظه‌ای که احساس خستگی یا بیکاری می‌کنند، به آن روی می‌آورند.

با وزن‌گرفتن فضای مجازی در سبد سرگرمی خانوارها و تغییر مرکز ثقل توجه آن‌ها از رسانه‌های رسمی به غیررسمی، به‌تدریج شاهد شکل‌گیری رسانه‌های غیررسمی محلی نیز هستیم. به‌عبارت‌دیگر، فضای مجازی که قرار بود موجب تسهیل ارتباط افراد با یکدیگر بدون درنظرداشتن فواصل مکانی باشد و مرزهای جغرافیایی را بی‌اثر کند، به‌صورت متناقض‌نمایی به تقویت رسانه‌های محلی دامن زد؛ به همین دلیل تعداد بسیار زیادی از رسانه‌های محلی ایجاد شد که کارکرد آن‌ها فقط انتشار عکس، فیلم و خبر از گوشه‌گوشه یک شهر یا حتی یک محله است؛ حتی برخی صفحه‌ها یا کانال‌های مجازی نیز به‌وجود آمد که از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین اخبار استان را به‌صورت لحظه‌ای پوشش داده و در این میان با بیان نظرهای خود پیرامون یک موضوع، توانسته‌اند حوزه اثر خود را در بین مردم و نخبگان پیدا کنند. این وضعیت موجب شد رسانه «اصفهان‌زیبا» نیز به‌عنوان یک رسانه صددرصد محلی و اصفهانی، یکی از رسالت‌های خود را اثرگذاری در فضای مجازی محلی تعریف کند.

متعاقب تحول در محتوای تولیدی روزنامه از مسائل ملی به مسائل استانی و همچنین تقویت رویکرد مسئله‌محوری در پرداختن به سوژه‌های محلی، فضای مجازی اصفهان نیز در همین جهت حرکت کرده و در این راستا، تلاش کرد با بهره‌گیری از امکان‌های موجود در بستر ایتا، تلگرام و اینستاگرام، به جریان‌سازی در جهت انعکاس مشکلات و مسائل شهر و استان رو بیاورد و از قالب فانتزی و تا حدی روشنفکرانه سابق فاصله بگیرد.

اما مزیت نسبی فضای مجازی که «اصفهان‌زیبا» برای خود تعریف کرده است، چیست؟ پاسخ به این پرسش، به ضعفی بازمی‌گردد که در فضای رسانه‌ای، مخصوصا فضای مجازی اصفهان به چشم می‌خورد و آن دو مورد است: اول، نگاه مقطعی، سیاسی و محدود به مسائل است و دوم، پرداختن غیرکارشناسانه به آن‌ها.

بسیاری از رسانه‌های مجازی اصفهان، اساسا پرداخت مسئله‌محور به مشکلات و معضل‌های اصفهان ندارند و مدیران این رسانه‌ها به‌دنبال برندینگ خود هستند و در پرداختن به مسائل، مسیر غلو و تخریب را در پیش می‌گیرند؛ حتی بعضا هستند رسانه‌هایی که مسائل شهر یا استان را وجه‌المصالحه تسویه‌حساب‌های سیاسی شخصی خود قرارداده و در گاه‌وبیگاه‌های سیاسی، مطالبی متناقض و مخالف در خصوص آنچه قبلا منتشر کرده بودند، انعکاس داده‌اند. مجموع مشکلاتی مثل محدودبودن نظام مسائل رسانه‌های مجازی اصفهان، نگاه سلیقه‌ای، سیاسی، غیرکارشناسانه و بدون راه‌حل تجویزی و گاها زرد و عوامانه، سبب شده است آش فضای مجازی در اصفهان شور و بدمزه شود و اثرگذاری آن‌ها بر حوزه نخبگانی و سیاست‌گذارانه استان کاهش پیدا کند.

در این راستا، در «اصفهان‌زیبا» سعی شده است اولا، رویکرد کلان‌نگر و هنجاری، جایگزین رویکرد محدود و سیاسی شود و دوما، در بسیاری از موضوع‌ها، تلاش‌شده تا کشف موضوع از طرف کارشناسان صورت بگیرد که موجب‌شده پرداخت به مسئله از حالت ژورنالیسم صرف، به‌سمت سوژه‌یابی تخصصی حرکت کند. بازتاب این دو محور در فضای مجازی، موجب شده است تولید محتوای رسانه‌ای و مجازی اثرگذاری بیشتری داشته باشد. پرداختن به مسئله فرونشست در اصفهان به‌صورت تولید محتوای تصویری از طریق حضور در مناطق مختلف اصفهان، بازتاب مسائل اقتصادی و اجتماعی شهر و استان اصفهان در بسترهای مجازی و همچنین ایجاد شبکه‌‌ای از رسانه‌های تخصصی مجازی در راستای اتخاذ همین رویکرد بوده است.

از طرف دیگر، فاصله‌گرفتن از پرداختن پورتال‌گونه به مسائل شهر و شهرداری و بازتاب انتقادی مسائل شهری در قالب انعکاس محتوای هفته‌نامه هم‌محله در فضای مجازی، یکی دیگر از اقدام‌هایی بوده که «اصفهان‌زیبا» برای انعکاس بهتر مطالبه‌های مردم در فضای مجازی در پیش گرفته است.