هوش مصنوعی؛ ابزاری برای پیشگیری از تشدید بحران و کاهش آسیب‌ها

سرعت، دقت و هماهنگی در مدیریت بحران نقش حیاتی دارد

نیره قهرمان اظهار کرد: در شرایط بحران، از جنگ و حملات نظامی گرفته تا بلایای طبیعی و ناآرامی‌های اجتماعی، سرعت، دقت و هماهنگی در مدیریت بحران نقش حیاتی دارد.

در چنین وضعیتی، هوش مصنوعی می‌تواند به ابزاری بی‌بدیل برای پیشگیری از تشدید بحران و تسریع در بازسازی تبدیل شود.

کارکردهای این فناوری در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، حمل‌ونقلی، ارتباطاتی و سیاست‌گذاری،

چهره‌ای تازه از مدیریت بحران را ترسیم می‌کند که بر پایه‌ داده‌محوری و تصمیم‌سازی هوشمند استوار است.

او افزود: در حوزه اجتماعی، هوش مصنوعی با تحلیل پیام‌ها، تماس‌ها، موقعیت‌های جغرافیایی و تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی،

می‌تواند افراد آسیب‌دیده و نیازمند کمک را بدون نیاز به تماس مستقیم شناسایی کند.

هم‌زمان با بررسی لحن گفت‌وگوهای مجازی، مناطق دارای اضطراب و تنش روانی بیشتر را نیز شناسایی کرده و تیم‌های روان‌درمانی را به نقاط حساس هدایت می‌کند.

مقابله با شایعات

به گفته قهرمان، این سامانه‌ها توانایی مقابله با شایعات را نیز دارند؛

به‌طوری‌که با رصد شبکه‌های اجتماعی، اخبار جعلی را شناسایی و پیش از گسترش، هشدارهای اصلاحی یا تکذیب را صادر می‌کنند.

در بحث سامان‌دهی جمعیت نیز، این فناوری می‌تواند برآورد دقیقی از تعداد بی‌خانمان‌ها و نیاز به اسکان و تغذیه در هر منطقه ارائه دهد.

تسریع در ارزیابی خسارات و اولویت‌بندی کمک‌های مالی

مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری استان اصفهان ادامه داد:

در اقتصاد بحران‌زده، سرعت ارزیابی خسارات اهمیت زیادی دارد.

هوش مصنوعی با تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های پهپادی، میزان تخریب خانه‌ها، زیرساخت‌ها یا تعطیلی بازارها را با دقت بالا تخمین می‌زند.

این فناوری در اولویت‌بندی کمک‌های مالی نیز نقش‌آفرین است؛ به‌ویژه با شناسایی مناطقی که دچار آسیب جدی‌تر شده‌اند یا گروه‌های جمعیتی که به حمایت فوری نیاز دارند.

همچنین با پیش‌بینی پیامدهای اقتصادی نظیر رکود یا تورم در مناطق آسیب‌دیده و شبیه‌سازی سناریوهای بازسازی، می‌توان تخصیص بهینه بودجه‌ها را در دستور کار قرار داد.

اولویت‌بندی مصدومان برای درمان

قهرمان گفت: در حوزه سلامت و پزشکی، سامانه‌های هوش مصنوعی قادرند در شرایط اضطراری، اولویت مصدومان را برای انتقال و درمان مشخص کنند.

آن‌ها با پایش لحظه‌ای وضعیت بیمارستان‌ها، کمبود دارو، قطعی برق یا ازدحام بیماران، به مدیران کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری‌های فوری و مؤثر داشته باشند.

همچنین از طریق تله‌مدیسین یا همان پزشکی از راه دور، ارائه خدمات بهداشتی در مناطق فاقد پزشک امکان‌پذیر می‌شود.

تشخیص مسیرهای امن برای تردد مردم و نیروهای امدادی

او افزود: در زمینه حمل‌ونقل و لجستیک، تشخیص مسیرهای امن برای تردد مردم یا نیروهای امدادی یکی از مزیت‌های مهم این فناوری است.

با تحلیل داده‌های ترافیکی، محل بمباران‌ها یا آسیب‌های زیرساختی، بهترین مسیرها به‌صورت بلادرنگ پیشنهاد می‌شود.

همچنین پهپادها و ربات‌هایی که توسط هوش مصنوعی هدایت می‌شوند، قادرند تجهیزات امدادی، غذا یا دارو را به مناطق محاصره‌شده یا خطرناک منتقل کنند.

آموزش‌های لازم با استفاده از شبیه‌سازی‌های دقیق

مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری استان اصفهان اضافه کرد:

در ارتباطات بحران، هوش مصنوعی سامانه‌های پیام‌رسان هوشمندی ارائه می‌دهد که هشدارها و اطلاعیه‌ها را فقط به کسانی ارسال می‌کند که در معرض خطر مستقیم هستند.

افزون بر آن، پیش از وقوع بحران نیز می‌توان با استفاده از شبیه‌سازی‌های دقیق، آموزش‌های لازم برای آمادگی عمومی، نحوه پناه‌گیری، نجات و امداد را به جامعه منتقل کرد.

همچنین هوش مصنوعی می‌تواند نقشه‌های شهری را بررسی کرده و نقاط آسیب‌پذیر مانند بافت‌های فرسوده یا مدارس قدیمی را مشخص سازد تا پیش از بحران، اقدامات اصلاحی انجام گیرد.

در سطح کلان‌ مدیریت بحران تصویری جامع از وضعیت موجود ارائه می‌دهد

قهرمان گفت: هوش مصنوعی در سطح کلان‌ مدیریت بحران، با تجمیع و تحلیل هم‌زمان داده‌ها از منابع مختلف، تصویری جامع از وضعیت موجود ارائه می‌دهد

که به سیاست‌گذاران برای تصمیم‌گیری سریع و مبتنی‌بر واقعیت یاری می‌رساند.

پس از پایان بحران نیز، این فناوری با ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مختلف، نقاط ضعف و قوت را استخراج کرده و مسیر بهبود مدیریت در بحران‌های بعدی را هموار می‌سازد./ایسنا