به گزارش اصفهان زیبا؛ بیست‌وششمین مراسم جایزه دوسالانه کتاب اصفهان صبح روز 14 اردیبهشت در هنرستان هنرهای زیبا برگزار شد. این مراسم با حضور علی تمنایی، مدیر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، حجت‌الاسلام هادی‌زاده، رئیس مرکز آموزش تخصصی حوزه علمیه اصفهان، دکتر محمدحسین ظریفیان، مدیر دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام ابوالفضل یعقوبی، معاون فرهنگی و رسانه‌ای اداره ارشاد و اهالی فرهنگ‌وهنر برگزار شد. در پایان مراسم، برگزیدگان این جایزه معرفی شدند و از ایشان تقدیر شد.
وظیفه ما انتقال میراث گذشته به وسیله فرهنگ مکتوب است
مدیر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، اولین سخنران این جلسه بود. علی تمنایی در ابتدای این مراسم ضمن خیرمقدم به حضار گفت: رهبر انقلاب در 25 آبان سال گذشته درباره اصفهان فرمودند: اصفهان شهر علم است. اصفهان شهر ایمان و محبت به اهل‌بیت است. اصفهان شهر هنر است. اصفهان شهر فرهنگ و شهر ایثار و شهادت است. این صفات وظیفه ما را دوچندان می‌کند و نشان‌دهنده شکوه و عظمت پیشینه تاریخی اصفهان است. ان‌شاءالله بتوانیم میراث‌داران خوبی برای مفاخر و ارزش‌های اصفهان باشیم.
او افزود: ما در حوزه فرهنگ و هنر وظیفه انتقال میراث گذشتگان به آیندگان را داریم. یکی از مشکلات امروز ما در کشور، بحران هویت است. نوجوان و جوان امروز ما نمی‌داند روی چه سرمایه‌ای نشسته است. به همین دلیل چشم به خارج از کشور می‌دوزد. همین مسئله وظیفه‌ای را برای ما در خصوص فرهنگ و هنر ایجاد می‌کند و فرهنگ مکتوب می‌تواند این ارزش‌های ما را به نسل بعد منتقل کند.
مدیر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان در خصوص ظرفیت‌های خوب اصفهان در فرهنگ مطالعه بیان کرد: در فرهنگ مطالعه سه بخش داریم: تالیف، نشر، توزیع. با ایجاد پیوند مناسب بین این سه بخش، می‌توانیم در ارتقای فرهنگ مطالعه گام‌هایی برداریم.
تمنایی در پایان به نقش نهادهای مربوط اشاره کرد و گفت: اداراتی همچون ارشاد، آموزش‌وپرورش، صداوسیما و دانشگاه در این زمینه سهم دارند و باید برای ارتقای فرهنگ مطالعه با هم‌افزایی بکوشند.
حوزه و دانشگاه باید تاریخ علم و هنر اصفهان را تدوین کنند
رئیس مرکز آموزش تخصصی حوزه علمیه اصفهان، در بیست‌وششمین مراسم جایزه دوسالانه کتاب اصفهان بیان کرد: هم مسئولان پژوهشی دانشگاه اصفهان و برخی دیگر از دانشگاه‌های استان و هم مسئولان پژوهشی حوزه علمیه اصفهان در این مراسم حاضرند. بنابراین به برنامه‌ای که تاکنون اجرا نشده و حقیقتا ضرورتی فرهنگی برای تاریخ فرهنگ و علم در اصفهان است، اشاره می‌کنم.
حجت‌الاسلام مجید هادی‌زاده اظهار کرد: ما برای اصفهان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز نشر علم در حوزه تمدن اسلامی در تمام این پهنه چندقرنه که در تمامی حوزه‌های دانشی، نقش مرکزیت و مادربودن داشته، هیچ‌گونه تاریخ علم و تاریخ هنر نداریم.
او با اشاره به ضرورت طرح کتاب‌شناسی افزود: در مغرب برای حوزه‌های دانشی گوناگون تاریخ علم جدای از تاریخ فرهنگ عمومی تدوین و مکرر چاپ شده است. اگر ما هم در ایران بخواهیم چنین کاری بکنیم و از این خلأ رها شویم، یکی از پیش‌نیازهایش این است که تاریخ علم و هنر اصفهان بر اساس دست‌نوشته‌های موجود تدوین شود.
رئیس مرکز آموزش تخصصی حوزه علمیه اصفهان با ذکر مثالی ادامه داد: مثلا ابن‌سینا در تاریخ علمی هنوز به‌عنوان یک چهره علمی زنده است. از هشت قرن قبل تا الان هر کاتبی که نام ابن‌صناع‌الملک را دیده، تشخیص نداده است که ابن‌صناع با ابن‌سینا دو فرد متفاوت‌اند. آثار ابن‌صناع را به نام ابن‌سینا ضبط کرده‌اند. الان از انگلستان تا جنوب خلیج‌فارس و تا شمال کشور ما مثلا «منظومه طبی کبرای» ابن‌صناع به نام ابن‌سینا چاپ می‌شود و برخی دیگر از آثار ابن‌صناع به بوعلی بخشیده می‌شود. درحالی‌که این‌ها اصلا تألیف‌های ابن‌سینا نیست. از این اشتباه‌ها زیاد است. به همین دلیل تاریخ علم با اشتباه‌های زیادی مواجه است. برای رهایی از این مشکل و به‌دست‌آوردن تاریخ علمی اصفهان باید کتاب شناخت علمی اصفهان در طول 1200 سال گذشته تدوین شود و امروز هم منابع این کار فراهم است.
حجت‌الاسلام هادی‌زاده درباره لزوم این طرح گفت: اگر این کار انجام شود، از اشکال‌هایی که الان در فهرست‌ها و کتاب‌شناسی‌ها موجود است، رها می‌شویم. لازمه این کار، تفکیک حوزه‌های دانشی از هم با همتی پژوهشی است تا مشخص شود که ما در این پایگاه علمی غنی کهن چه کرده‌ایم.
حوزه فرهنگ و هنر؛ عامل تمایز چهره اصفهان
مدیر دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد در این برنامه بیان کرد: اصفهان در برهه‌های مختلف مأمن و مأوای کسانی بوده است که از سرزمین‌های دوردست از این منطقه آبشخور فکری و فرهنگی داشتند.
در دوره معاصر هم شاهد اتفاق‌های بزرگی هستیم که اصفهان نقش تعیین‌کننده‌ای در آن‌ها داشته است؛ همچون انقلاب مشروطیت و علمای برجسته که نقش مهمی در تحولات آن زمان داشتند.
دکتر محمدحسین ظریفیان در خصوص چرایی تمایز اصفهان گفت: آنچه چهره اصفهان را متمایز کرده، حوزه فرهنگ‌وهنر است و این ظرفیت در حوزه کتاب و تولید محتوای مکتوب در کشور و جهان برجسته و قابل‌اعتناست. بزرگان و صاحبان فکری هم در اصفهان رشد پیدا کردند. انقلاب بهره‌مند از اندیشه آن‌ها بوده و در تحولات 50 سال اخیر نقش اساسی داشته‌اند. مانند شهید بهشتی.
او درباره جایگاه فرهنگی انقلاب اسلامی در میان انقلاب‌های دیگر اظهار کرد: ما درباره انقلاب اسلامی اگر گفت‌وگو می‌کنیم، درباره پدیده‌ای سیاسی و اتفاقی منجر به تغییر حکمرانی صحبت نمی‌کنیم. چراکه انقلاب اسلامی ایران، انقلاب در حوزه اندیشه و انقلاب فرهنگی بود و شخصیت‌های بزرگ این انقلاب اهل فکر و فرهیخته و اهل قلم بودند.
رهبر انقلاب که اهل قلم و اندیشه است، شاهدی بر همین معناست که این انقلاب بیش از آنکه توسط سیاست‌مداران شکل گرفته باشد، صاحبانش شخصیت‌های علمی و فرهیخته و صاحب‌قلم‌اند.
مدیر دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد افزود: هرکس در دنیا در مرزهای فکری و جغرافیای ایران بخواهد با انقلاب اسلامی مواجهه داشته باشد، نمی‌تواند با رفتار سیاسی یا رفتاری به‌جز فرهنگ با جامعه ایرانی مواجه شود. زیرا خاستگاه این جامعه، جامعه‌ای فرهنگی و تمدنی بزرگ است و با این جامعه باید با زاویه‌دید فرهنگ ارتباط برقرار کرد. به همین دلیل دشمن صلابت و استقلال و عزت این ملت همه تلاشش را متمرکز بر حوزه فرهنگ کرده است. حتی زمانی که با ما در مصاف نظامی قرار گرفت. ما هم در خصوص حوزه فرهنگ مسئول هستیم و کم‌کاری کرده‌ایم.
اصفهان قطب گرانیگاه فرهنگ است
ظریفیان اظهار کرد: جریانی که می‌خواهد این کشور به سمت تعالی حرکت نکند، حوزه فرهنگ را نشانه رفته است. گرانیگاه حوزه فرهنگ باورهای ایمانی این ملت است و استان اصفهان نیز یکی از قطب‌های این گرانیگاه است که به عناصر تمدنی ایرانی و عناصر تمدنی اسلامی پیوند خورده و این دو از هم تفکیک نمی‌شوند.
مدیر دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد ادامه داد: ما در حوزه تولید محتوا باید شاهد اتفاق‌های بهتری باشیم. هم دستگاه‌های حاکمیتی باید در سیاست‌گذاری و حمایت از تولید محتوا اقدامات جدی‌تری انجام دهند، هم بخش‌های مردمی باید در این زمینه به‌خوبی ایفای نقش کنند. استان اصفهان نیز در این زمینه ظرفیت‌های خوبی دارد و در میان 22هزار ناشر کشور، ناشران اصفهان در حوزه تولید محتوا ظرفیت‌های فراوانی دارند و می‌توانند نقش پررنگی در این خصوص ایفا کنند.
ظریفیان با اشاره به ضعف توزیع و ترویج کتاب بیان کرد: به‌جز مسئله تولید محتوا، مسئله توزیع محتوا و به‌میدان‌بردن آن محتوای ارزشمندی است که بخش زیادی از جامعه از آن محروم است. بخش دیگر نیز ناظر به ترویج است که رسانه و دستگاه فرهنگی و متولیان رسمی در خصوص آن مسئولیت دارند؛. بااین‌حال این مسئولیت اجتماعی بخش‌های خصوصی و غیردولتی و پدران و مادران و آحاد جامعه را رفع نمی‌کند و هرکدام از ما در حوزه ترویج کتاب‌خوانی مسئول هستیم.
مدیر دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت ارشاد فضای مجازی را یک تهدید ندانست و گفت: شرایط فعلی مطلوب نیست و این نگران‌کننده است. البته در این حوزه بیشتر به فضای مجازی اشاره می‌شود. اما نباید فضای مجازی را یک تهدید تلقی کنیم؛ بلکه باید ظرفیت‌های خودمان را برای بهره‌گیری از فضای مجازی در حوزه فرهنگ و نشر الکترونیک پای کار بیاوریم.
در پایان این مراسم، طی آیینی برگزیدگان بیست‌وششمین جایزه دوسالانه کتاب اصفهان به شرح زیر معرفی و تقدیر شدند.
