به گزارش اصفهان زیبا؛ صبح پنجشنبه، 15 اردیبهشت، پس از چند ماه تلاش تیم اجرایی، هنری و هیئت داوران، آیین رسمی اختتامیه مسابقه ملی «نقشی برای شهر» در دو بخش با اهدای لوح تقدیر و دیپلم افتخار، با حضور شهردار اصفهان، نماینده فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، مدیرکل میراث استان، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان و جمعی از هنرمندان صاحب‌نام کشور، از جمله استاد امیرهوشنگ جزی‌زاده، در کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار شد.
این مسابقه توانست به‌عنوان یک گام عملی و علمی برای بهره‌گیری از عناصر هویتی شهر اصفهان در خلق گرافیک محیطی و مبلمان شهری، در میان هنرمندان باتجربه و علاقه‌مندان نسل جوان شناخته شود. در این آیین روایت برخی از حاضران آمده است.
علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان: ترسیم نقشه‌ای برای آینده اصفهان با درک صحیح مدیران از شخصیت شهر انجام می‌شود
با توجه به اینکه ذات جهان هستی در حال تغییر و جوامع و انسان‌ها هم درحال تحول هستند، در پهنه هستی ما می‌توانیم مواضع متفاوتی در برابر این وضعیت داشته باشیم که در موضع نخست می‌توان در مقابل تحول مقاومت کرد.
در این صورت در چرخ‌های تحول خرد خواهیم شد. در موضع دوم می‌توان تغییر را با رویکرد وادادگی بپذیریم. نگاه سوم به تغییر هم به‌گزینی است. به طوری که از میان تمدن‌های نوین دستاوردهایی را برای خود به‌گزینی کنیم.
در نگاه چهارم هم می‌توان خود را مبدأ تحول و خلق دانست و از جایی که ما نگاه چهارم را از دست دادیم، دچار مشکل شدیم. ما سر جنگ با مدرنیته و پست‌مدرن نداریم.
از سوی دیگر تعصبی هم برای ماندن در گذشته نداریم، بلکه بر این باوریم که فرهنگ زنده، با نگاه به گذشته اما رو به جلو است. با توجه به این رویکرد باید به سمت خلق و آفرینش حرکت کنیم. اما نباید مغایرتی با گذشته ما داشته باشد.
نگهداشت درست شهر، دغدغه نخست و ترسیم نقشه‌ای برای توسعه هوشمندانه شهر دومین خواسته من است و این دو مهم ممکن نیست مگر اینکه مدیران شهری فهمی صحیح از شخصیت شهر داشته باشند.
اگر فهم صحیح از شخصیت (کیستی) شهر داشته باشیم، هم در نگهداشت و نیز توسعه شهر موفق خواهیم بود و می‌توانیم از پوسته گذشته بیرون آمده و جسورانه خلق کنیم.
محمدحسن طالبیان، نماینده فرهنگستان هنر ایران در اصفهان: باید در اصفهان مدیریت یکپارچه منظر شهری اتفاق بیفتد
از این کار خلاقانه و هوشمندانه تشکر می‌کنم. این کار، قدم بزرگی در راستای توجه به ارزش‌های فرهنگی و تاریخی شهر برای دیدن مجدد آثار تاریخی شهر است.
با دریافت ایده از طریق چنین رویدادهایی می‌توان در مبلمان شهری و هویت یکپارچه بصری بهره بگیریم که این کار برای اولین بار ازسوی یک دستگاه اجرایی، برگزار شده است.
برگزاری چنین مسابقه‌هایی می‌تواند الگوی سایر استان‌ها برای توجه به تاریخ، فرهنگ و هنر خود باشد. متأسفانه تاریخ هنر در سال‌های اخیر کنار گذاشته شده و از همین رو الهام‌گیری از هویت‌های تاریخی در چنین روزهایی ارزشمند است.
اثرگذاری کل روی جزء و جزء روی کل در فضاهای شهری بسیار مؤثر است. طرح یک مبلمان در کل یک فضا می‌توان اثرگذار باشد و با توجه به این موضوع، آثار خوبی به این مسابقه ارسال شده است که اگر در فضا قرار بگیرند، کامل‌تر می‌شود.
امیدوارم نه فقط برای طراحی مبلمان شهری، بلکه برای طراحی محوطه هم از این تجربه‌ها استفاده شود. توجه به ارزش‌های تاریخی و طبیعی اهمیت دارد، به‌طوری‌که در حال حاضر در دنیا نگاه به تک بنا منسوخ شده و صحبت از منظر فرهنگی و تاریخی و شهری است. باید بخش جدید و قدیم شهرها در ارتباط با یکدیگر و ارزش‌ها تداوم داشته باشد.
در حفاظت و مرمت بناهای تاریخی نیز فقط کالبد بنا کفایت نمی‌کند و باید همه موضوعات اجتماعی و اقتصادی در ارتباط با هم باشند. از سوی دیگر هم باید موضوع حفاظت و مرمت مردمی‌تر شود.
در ایران تجربه خوبی در این زمینه داشتیم و در بخش‌های مختلف مانند یزد این کار تمرین و هزار و ۱۰۰ خانه در این شهر به دست مردم و با بودجه مردم با نظارت میراث و دانشگاه مرمت شد.
اصفهان در دوره‌های مختلف الگویی برای مناطق دیگر بوده است و مکتب خود را داشته و توانسته درس‌هایی برای معماری و شهرسازی ایران رقم بزند. در دوران مدرن این ارتباط قطع شد و امیدواریم دوباره به دست معماران، هنرمندان و طراحان، اصفهان الگوهای خوبی برای کشور در این زمینه ارائه دهد. با توجه به ظرفیت‌هایی که اصفهان در حوزه تاریخی و هنری دارد، امیدواریم در آینده، این شهر به‌عنوان یک منظر یکپارچه شهری مدیریت شود.
علیرضا ایزدی، مشاور وزیر و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان: وظیفه ما ساختن اصفهانی باهویت‌تر از گذشته است
اقدامات سازمان نوسازی و بهسازی می‌تواند آینده اصفهان را بهتر از گذشته بسازد. چیستی هویت سرزمینی و اینکه چه کسی باید فکری برای حوزه‌های هویت‌ساز داشته باشد، ریشه‌های بسیاری دارد. اما آنچه امروز از نگاه من دارای اهمیت است، هویت‌سازی در حوزه معماری است.
عملکرد قابل‌دفاعی در حوزه معماری در دهه‌های اخیر وجود ندارد. علت شکل‌گیری انجمن ملی آثار ایرانیان امروز برای من آموزنده و تلخ است. چراکه در همه شهرهای ایران تمام معماری ما متحدالشکل، فاقد اقلیم، اصول تمدنی و جغرافیاست و همه سازه‌ها و معماری‌ها یکسان شده است.
این هشدار بزرگی برای ماست که آنچه امروز امانت گرفته‌ایم، برای آینده چه می‌خواهیم باقی بگذاریم و چه میزان معماری امروز ما هویت‌ساز است. دغدغه‌مندان باید راهی برای فرار از این نسیان پیدا کنند و آنچه امروز اتفاق افتاده، قطره‌ای از وظایف ما برای ساختن اصفهانی با هویت‌تر از گذشته است.
محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و رئیس مسابقه ملی «نقشی برای شهر»: لزوم خلق گرافیک و مبلمان شهری اصفهان بر اساس داشته‌های تاریخی
اصفهان، هویت شهر را فراتر از کالبد درحال جست‌وجو هستیم. اصفهان با عظمت تاریخی خود به‌شدت نیازمند ترسیم مسیر آینده براساس گذشته تاریخی است. کشف این مسئله نیاز به دستیابی به کیستی اصفهان دارد. چراکه این شهر دارای هویتی مستقل و اسطوره‌شهر است و در فرهنگ‌های پیرامونی خود صاحب نقش و تأثیرگذاری بوده است.
در حال حاضر این شهر به‌شدت با مشکل هویت آینده شهری مواجه است و این در حالی است که حکومت آل‌بویه عالمانه و بر مبنای داشته‌های اصفهان در هزاره پیش از خود بود.
سلاجقه نیز بر دوش عظمت تمدنی که در آل‌بویه خلق شده بود، بنا نهاده شد. به طوری که پیوست تاریخی به‌طورکامل رعایت شد. ایلخانی هم به معماری و شهرسازی سلجوقی احترام گذاشت و در اوج دوران صفوی هم این شهر رؤیایی در اتصال تاریخی با اصفهان ایلخانی و سلجوقی بود. اما در 80 سال گذشته بعد از شکل‌گیری طرح‌های تفصیلی و طرح‌های جدید شهرسازی، اتصال به گذشته اصفهان را از دست دادیم.
امروز اگر به‌دنبال کشف کیستی شهر اصفهان و برنامه‌ریزی برای آینده شهر هستیم باید به این نکته توجه کنیم که در هزاره گذشته همواره اصفهان به گذشته اتصال داشته و زندگی آینده شهر الزاما زندگی در گذشته نیست، بلکه درک معاصرسازی اصفهان با تمام مشخصه‌های یک شهر برای زندگی امروز را بر مبنای اتصال گذشته طراحی می‌کند. از همین رو مجموعه اقدامات بسیار گسترده‌ای از سوی همه سازمان‌ها لازم است تا آینده اصفهان ترسیم شود.
بر همین مبنا مبلمان شهری یکی از اجزایی است که در شکل‌گیری متن شهر مؤثر است. ما در کهکشانی از نقاط زندگی می‌کنیم که به شهر تصویر می‌بخشند و هرکدام از این تصویرها قسمتی از متن اصفهان را ایجاد می‌کند.
ایده‌ای که در سازمان به ذهن ما رسید، این بود که مبنای خلق مبلمان شهری را براساس داشته‌های تاریخی قرار دهیم. به‌همین سبب هم عناصر تزئیناتی 12 اثر شاخص ملی و جهانی اصفهان مثل مسجد جامع عتیق، مسجد آقانور، مسجد شیخ لطف‌الله، دو منار دردشت و … عکاسی و در سایت قرار داده شد و با فراخوان، از هنرمندان سراسر کشور درخواست کردیم از این عناصر برای خلق مبلمان شهری ایده بگیرند.
استقبال از این مسابقه فراتر از حد انتظار ما بود و 200 اثر به دبیرخانه ارسال شد که طی دومرحله داوری، از سه‌اثر در جایگاه تقدیر و سه‌اثر در بخش دیپلم افتخار و برندگان جشنواره تقدیر شد.
از همه افرادی که طی چندماه اخیر برای برگزاری این مسابقه تلاش کردند. همچنین از فرهنگستان هنر ایران، یونسکو و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان برای همیاری در برگزاری مسابقه ملی «نقشی برای شهر» قدردانی می‌کنم.
تقدیر از طراحان و ایده‌پردازان 6 طرح برگزیده
پایان‌بخش آیین اختتامیه مسابقه ملی «نقشی برای شهر»، تقدیر از برگزیدگان بود که با حضور مرتضی نعمت‌الهی هنرمند مجسمه‌ساز اصفهان به نمایندگی از هیئت‌داوران مسابقه، علی قاسم‌زاده شهردار اصفهان، علیرضا ایزدی مدیرکل میراث استان، وحید مهدویان معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان، محمدعلی ایزدخواستی مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و رئیس مسابقه، مسعود مهدویان‌فر مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان و استاد امیرهوشنگ جزی‌زاده هنرمند مینیاتوریست نام‌آشنای اصفهان برگزار شد.
سه برگزیده اول مسابقه که از آن‌ها با اهدای دیپلم افتخار و جایزه نقدی تقدیر شد، عبارت‌اند از:
نفر اول برگزیده: دیپلم افتخار، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 20 میلیون تومان به آقای مصطفی خبری‌زاد اهدا شد.«طراحی پلکان و راه شیب‌دار با الهام از نقوش مقبره باباقاسم» عنوان اثر برگزیده اول مسابقه نقشی برای شهر بود.
نفر دوم برگزیده: دیپلم افتخار، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 15 میلیون تومان به ریحانه خجسته‌صفا اهدا شد. «طراحی فضای نشیمنگاه با الهام از نقوش کاشی‌کاری مسجد علی و منار دردشت و منار دارالضیافه» و «طراحی دیوارنگاره شهری با الهام از نقوش داخل گنبد مسجد شیخ لطف‌الله» عنوان طرح‌های برگزیده دوم مسابقه ملی «نقشی برای شهر» بود.
نفر سوم برگزیده: دیپلم افتخار، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 10 میلیون تومان به خانم سعیده هرندی‌زاده اهدا شد. عنوان برگزیده سوم مسابقه ملی نقشی برای شهر بود. «طراحی شبکه تزئینی پای درخت» با الهام از نقوش مسجد جامع اصفهان عنوان طرح سوم برگزیده مسابقه بود.
در بخش بعدی، سه طرح شایسته تقدیر هم به این ترتیب معرفی شدند:
نفر اول شایسته تقدیر: لوح تقدیر، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 3 میلیون تومان به آقای علی لواسانی اهدا شد. او با «طراحی چراغ روشنایی پارک» الهام‌گرفته شده از قوس بنای آرامگاه باباقاسم عنوان شایسته تقدیر را از آن خود کرد.
نفر دوم شایسته تقدیر: لوح تقدیر، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 3 میلیون تومان به خانم فریناز عباسپور اهدا شد. او با «طراحی جدول خیابان الهام‌گرفته شده از نقوش مسجد آقانور، امامزاده درب امام، منار دارالضیافه و مسجد علی» عنوان شایسته تقدیر را از آن خود کرد.
نفر سوم شایسته تقدیر: لوح تقدیر، تندیس مسابقه و جایزه نقدی به ارزش 3 میلیون تومان به خانم فاطمه نصیرپور اهدا شد. او با «طراحی نرده و سنگ‌فرش الهام گرفته‌شده از امامزاده درب امام» عنوان شایسته تقدیر را از آن خود کرد.
کتاب مسابقه منتشر و به حضار اهدا شد
در پایان این آیین نیز گواهی شرکت در مسابقه به منتخبان مرحله اول داوری و کتاب مسابقه نیز به همه حضار اهدا شد.
لازم به ذکر است در کتاب مسابقه، 25 طرح منتخب از جمله سه طرح برگزیده و سه طرح شایسته تقدیر منتشر شد.
سه میراث جهانی بشر (مسجد جامع اصفهان، مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد جامع عباسی) و نه میراث ملی ایران (دومنار دردشت، منار دارالضیافه، مقبره باباقاسم، مسجد علی، امامزاده درب امام، امامزاده اسماعیل، مسجد آقانور، بازار و حمام علی‌قلی‌آقا) ابنیه‌ای بودند که در این مسابقه از طراحان و ایده‌پردازان خواسته شد با مطالعه نقوش موجود در این بناها به ارائه طرح‌های کاربردی در زمینه گرافیک محیطی، زیباسازی و مبلمان شهری برای محیط پیرامون همین بناها بپردازند.
با معرفی منتخبان مسابقه، مشخص شد که مسجد جامع عتیق اصفهان، مسجد علی، مسجد آقانور و مقبره باباقاسم بیشترین الهام‌بخشی را در آثار طراحان شرکت‌کننده در این مسابقه داشته‌اند.
طرح‌های منتخب منتشرشده در کتاب نیز به این ترتیب هستند: «طراحی آجرچینی و دیوارهای شهری الهام گرفته‌شده از آجرچینی سقف مسجد جامع عتیق اصفهان اثر الهام محمدصالحی، مریم ارشدی‌پور، مریم نصر اصفهانی، فاطمه توکلی و ندا وکیلی»، «طراحی آب‌نما و نشیمنگاه اثر آرش زرآبادی‌پور»، «طراحی آب‌نما و نشیمنگاه اثر الهه مهدوی»، «طراحی نیمکت بر اساس خطوط بنایی اثر زینب رادمان‌فر»، «طراحی دیوارنگاره بر اساس نقوش اسلیمی اثر زکیه بدری»، «طراحی نشیمنگاه اثر حامد کسایی‌نسب»، «طراحی نرده، چراغ‌های شهری و نشیمنگاه اثر عرفان غلامی و حامد کسایی‌نسب»، «طراحی دیوارنگاره‌های شهری اثر روح‌الله شفیعی»، «طراحی نشیمنگاه، نرده و حفاظ الهام گرفته شده از نقوش مسجد آقانور و مسجد علی اثر مریم حسینی»، «طراحی سنگ‌فرش، نرده و جدول با الهام از نقوش امامزاده اسماعیل و مسجد آقانور اثر مائده نظری»، «طراحی نرده بر اساس خط ثلث در کتیبه‌ها اثر نگین بیگی»، «طراحی نشیمنگاه با الهام از نقوش مسجد آقانور اثر عادل مرادقلی»، «طراحی نرده و چراغ روشنایی الهام گرفته شده از کاشی‌کاری مسجد جامع عتیق اصفهان اثر فاطمه فرجی»، «طراحی گلدان و تابلو با الهام از آرامگاه باباقاسم»، «طراحی نشیمنگاه و گلدان با الهام از خطوط بنایی آرامگاه باباقاسم»، «طراحی نرده و چراغ‌های روشنایی الهام گرفته شده از نقوش مسجد جامع عتیق اصفهان اثر ریحانه خجسته صفا»، «طراحی نشیمنگاه و گلدان با الهام از نقوش مسجد علی اثر فریناز عباسپور»، «طراحی فضای داخلی اثر علی لواسانی» و «طراحی چراغ روشنایی اثر علی نصیری».
مسابقه «نقشی برای شهر»، توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با همکاری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان، «فرهنگستان هنر» و «دفتر نمایندگی کمیسیون ملی یونسکو در استان اصفهان» با انتشار فراخوان در شهریورماه 1401 شروع به کار کرد و در اردیبهشت‌ماه 1402 با معرفی برگزیدگان طی مراسم رسمی اختتامیه، به کار خود پایان داد.
مرتضی بخردی (معمار، مرمتگر، عکاس و مدرس دانشگاه)، ابراهیم حقیقی (طراح گرافیک، عکاس، مدیر هنری و مدرس دانشگاه) و مرتضی نعمت‌الهی (هنرمند مجسمه‌ساز و مدرس) نیز داوری آثار را برعهده داشتند.
