گـنــجـشــک خـانـگـی (House sparrow) آشناترین پرنده وحشی برای مردم کشور ماست که در حال حاضر در تمام قارههای جــهـــان پـراکــنـدگــــی دارد. ایـــن پـــرنــده پرجنبوجوش، یکی از 11 گونه گنجشکی است که در ایران ثبت شده و در تمام فصول سال و در کل استانها قابلمشاهده است. البته در اطراف اصفهان گونههای دیگری نظیر گنجشک سینه سیاه و گنجشک درختی هم قابلمشاهده هستند.
با افزایش حشرات در فصل بهار و تــابستــان، شاهد حضور بیشتر پرندههای حشرهخوار در شهرها ازجمله اصفهان هستیم. بهطورکلی این گونهها در کنترل تعداد حشرات نقش مهمی دارند. یکی از این پرندگان که در فصول گرم سال در پارکهای جنگلی و باغها دیده میشود، «مگسگیر خالدار (راهراه)» نام دارد که در زبان انگلیسی هم Spotted Flycatcher نامیده میشود. ذکر این نکته ضروری است که مگسگیرها با مرغان مگسخوار که پرندگانی ریزجثه و ساکن قاره آمریکا هستند، تفاوت دارند.
«کوکو» پرندهای است که نامگذاری آن با توجه به صدای خاصش صورت گرفته و در زبان انگلیسی هم Cuckoo نامیده میشود. صدای این پرنده یادآور ساعتهای دیواری است که اعلام هر ساعت در آنها با صدای کوکو همراه بود. از پنج گونه کوکوی شناختهشده در ایران، «کوکوی معمولی» در فصل بهار و تابستان در اصفهان حضور و زادآوری دارد که صدای آنرا در قسمتهای خلوت حاشیه زایندهرود نظیر بخشهای شرقی آن، پارک ناژوان و بعضی مناطق حاشیه شهر ممکن است بشنوید؛ هرچند احتمال دارد در دفعات اول تشخیص تفاوت صدای آن با پرندگانی مانند هدهد یا کبوتر جنگلی راحت نباشد.
از حدود اردیبهشت تا پایان فصل گرما، شهر اصفهان میزبان پرندگان زیبا و خوش رنگی است که حواشی این شـــهــر را جهت تابـسـتـانگــذرانـــی و زادآوری انتخاب کردهاند. نام آنها «زنبورخوار معمولی (European bee-eater)» بوده و در شمال آفریقا، جنوب اروپا و غرب آسیا زادآوری میکنند.27 گونه زنبورخوار در جهان و 3 گونه در ایران به ثبت رسیده است. آنها پس از طی مسیری طولانی از قاره آفریقا، در دیوارههای گِلی زایندهرود به لانهسازی میپردازند. لانه آنها به شکل تونلهای افقی بوده که در مدت 2 تا 3 هفته حفر میشود.
گاهی در فصول پاییز و زمستان و در حاشیه زایندهرود خصوصا فاصله بین پل خواجو تا سیوسهپل، پرندگانی سفید و سیاه را در بخشهای کمعمق رودخانه مشاهده میکنید که به دلیل پاهای بلند و قرمزشان، «چوب پا» نام دارند.