مهمترین اتفاقی که در دوران معاصر رخ داد تا سیاستورزی و حکمرانی در ایران دچار یک گذار تاریخی شود و گفتمانهای جدید حکومتداری جای گفتمانهای سنتی را بگیرد، مواجهه ایرانیان با مدرنیته بود.
برنامه اول توسعه در فضای پس از جنگ و لزوم بازسازی دفاعی و اقتصادی کشور و همچنین تأمین نیازهای اساسی جامعه نوشته شد؛ بنابراین متأثر از اندیشه و فکر سازندگی کشور در ابعاد مختلف بود.