سال 96، درصد بالایی از خانههای فروشی شهر اصفهان کمتر از یک میلیارد تومان قیمتگذاری میشد و خانههای سوپر لاکچری شهر، میلیاردی بودند. سال 99 خانههای کمتر از یک میلیارد تومان اصفهان سهم بازاری کمتر از 10درصد پیدا کرد و سال 1400 پیداکردن یک آپارتمان با قیمتی کمتر از یک میلیارد تومان در شهر اصفهان مانند پیداکردن سوزن در انبار کاه بود. حا لا بررسی آماری آگهیهای فر وش در بازار مسکن اصفهان و گفتوگو با فعالان بازار نشان میدهد تعداد آپارتمانهای فروشی شهر با قیمت کمتر از یک میلیارد تومان در نیمه دوم سال جاری افزایش یافته است.
رهن و اجاره نجومی خانه و آپارتمان در تابستان 1400 به بازار املاک تجاری رسید تا قرارداد مغازههای شهر با اعدادی باورنکردنی بسته شوند. بازاریان گزارش میدهند رقم قرارداد آنها نسبت به سال گذشته گاهی تا چهار برابر افزایش داشته است. در مناطق لوکس شهر نیز مغازهها با ودیعه میلیاردی برای یک سال تمدید شدهاند؛ برای مثال، مستأجر یک مغازه 175 مترمربعی در محله آینهخانه مدعی است سال گذشته این محل را برای مزون به قیمت یک میلیارد تومان رهن کرده بود؛ ولی مالک امسال دو میلیارد و 500 میلیون تومان ودیعه میخواهد!
بررسیهای مــیـدانی نشــان میدهد اخبار و شایعات درباره فرونشست زمین، معادلات در محلههای مختلف شهر اصفهان را تغییر داده است. تغییر اول برهم خوردن نظم عرضه و تقاضا در محلههای شهر اصفهان و در ادامه نوسانهای قیمتی دنبالهرو آن است. به تعبیر بعضی از خریداران و فروشندگان، احتمال فرونشست در بعضی از محلهها کمتر و در بعضی بیشتر است. در نتیجه تقاضا در محلههای مطمئن اصفهان افزایش پیدا کرده تا قیمتها نیز تحت تأثیر قرار بگیرند و سپس در محلههایی با احتمال فرونشست بیشتر با کاهش تقاضا و افزایش عرضه، رونــد کـلـی قیمتها نزولی است.
باغزرشک خیابانی تنگ، ولی طولانی با املاکی میلیاردی است. این خیابان مهم از طرفی با زایندهرود، سیوسهپل و چهارباغبالا همسایه است و از طرف دیگر با خیابان نظر و محلههای لوکس همجوار با آن. به همین دلیل باغزرشک امروز به یکی از لوکسترین خیابانهای اصفهان با املاک چند میلیاردی تبدیل شده است. گفتوگو با بسیاری از مالکان این محل نشان میدهد آنها سالها قبل املاک را به قیمت پایینی خریدهاند و امروز به ندرت در این خیابان معاملهای انجام میشود. آپارتمانهای باغ زرشک از حدود چهار تا چهل میلیارد تومان بسته به محل قرارگیری قیمتگذاری میشوند و متقاضیان خاصی دارند. باغ زیار، باغفدک، باغ مشهد و محلههای بسیاری در اصفهان پسوند باغ دارند؛ ولی قیمت املاک هیچکدام از آنها قابل مقایسه با باغ زرشک نیست.
تهاتر یا معاوضه؛ راهکار جدید فعالان بازار مسکن اصفهان برای خروج از بنبست رکود است! قیمت مسکن طی سالهای گذشــتــه رشد چــشمگیــری داشــت؛ ولی تابستان 1400 بازار مسکن تقریبا راکد شد تا حجم معاملهها کاهش فراوانی داشته باشد. آپارتمان 100 تا 200 میلیون تومانی سه سال قبل امروز به یک تا دو میلیارد تومان رسیده است و فروش آن کار آسانی نیست. مطالعات آماری از بازار مسکن اصفهان نشان میدهد در طول تابستان گذشته، بهخصوص در ماه پایانی، فعالان بازار برای خروج معاملهها از بنبست از راهحل تهاتر یا معاوضه استفاده کردند.
سیمان کیسهای 28هزارتومانی یا میلگرد کمتر از کیلویی 20هزار تومان جان دوبارهای به ساختمانسازی بخشیده است. طی ماههای گذشته، مصالح ساختمانی با نوسانهای سنگینی همراه بود تا برای مثال، سیمان در بازار سیاه به کیسهای 93هزار تومان برسد. حالا با کاهش قیمت مصالح ساختمانی، فعالان بازار مسکن گزارش میدهند دیدوبازدید از زمینهای خالی و خانههای کلنگی شهر اصفهان افزایش یافته است. هنوز حجم معامله زمینهای اصفهان افزایش چندانی پیدا نکرده است؛ ولی بازاریان مدعیاند تقاضا برای دیدوبازدید زمین و خانه کلنگی افزایشیافته و اگر قیمت مصالح ساختمانی ثابت بماند، شاید یک پاییز پرتقاضا برای زمینهای اصفهان رقم بخورد.
100، 90 و 80 مــتـرمربع متراژهای پرتقاضایی در بازار مسکن اصفهان هستند. گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نیز نشان میدهد طی سالهای گـذشــتـه تـقـاضـــا بـــرای آپارتمانهای 80 تا 100 مترمربعی افزایش یافته است. در مقابل بازار آپارتمانهای بزرگتر از 200 مترمربع در تابستان 1400 روزهای پرعرضهای را پشت سرگذاشتند. بررســی آماری آگهیهای فروش نشان میدهد نیـمـه اول تابستان 1400 نـسبت به سه ســـال گذشته، بهترین شرایــط بـرای خـــریــــد آپارتمانهایی با متراژ بزرگتر از 200 مترمربع بود. این آپارتمانها در نیمه اول تابستان تنوع بالایی داشتند، در محلههای مختلف شهر عرضه شدند و فروشندگان روی قیمت پیشنهادی تخفیف خوبی ارائه میدادند.
«دود از کنده بلند میشود». بررسیهای میدانی بازار مسکن اصفهان نشان میدهد عرضه آپارتمانهای قدیمی ساخت در طول نیمه اول شهریور افزایش پیدا کرده است. فعالان بازار عقیده دارند مالکان، این املاک کلنگی را از ترس وعده ساخت یک میلیون واحد مسکن در سال، عرضه میکنند؛ زیرا انتظار میرود با عرضه چندصد هزار واحد نوساز در شهر اصفهان، آپارتمانهای کلنگی و قدیمیساخت شهر با افت قیمت چشمگیری مواجه شوند؛ ضمناینکه افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی و تجهیزات داخلی ساختمان باعث شده تا هزینهترمیم و نوسازی به طرز غیرقابلباوری زیاد باشد.
چند روز دیگر سوت پایان بازار تابستانی مسکن در سال 1400 به صدا درمیآید تا بازار اصفهان پس از سه سال هیجانی 97، 98 و 99، یک تابستان آرام را در سال 1400 تجربه کند. گزارشهای میدانی نشان میدهد در تابستان امسال برخلاف ســه سال قبل، قیمتها افـزایــش سنگیـنـی نداشت؛ البته این قضیه برای بازار رهن و اجاره صدق نمیکند ولی در مجموع بازار امسال آرامتر از سالهای قبل بود و حالا با رویکار آمدن دولت جدید و وعده ساخت سالانه یک میلیون واحد مســکـن، شایـد تابستان 1401 متفاوتتر باشد. رسول جهانگیری، رئیس اتحادیه مشاوران املاک و رئیس اتاق اصناف اصفهان، عقیده دارد با افزایش ساختوسازها در کنار حفظ ارزش پول ملی، هیجانهای بازار مسکن کنترل خواهد شد؛ ولی بعید است آپارتمان به قیمت چند سال قبل بازگردد.
نوسانهای ارزی طی سالهای گذشته دو عبارت جدید را در میان واسطههای بازار مسکن رایج کرد: «مصرفکننده یا بورسی؟» شرایط معامله و قیمت خریدوفروش به اینکه طرف معامله مصرفکننده باشد یا بورسی بستگی دارد. منظور از مصرفکننده، خریدار یا فروشنده واقعی است؛ خریداری که میخرد تا در آن ملک زندگی کند ولی بازاریان به دلالهای بازار مسکن بورسی میگویند؛ آنها ملک را میخرند تا با قیمت بالاتر بفروشند. آنها واسطهاند و این واسطهها همیشه کمتر میخرند و بیشتر میفروشند و همین اتفاق به صورت غیرمستقیم بر قیمتها در بازار مسکن اصفهان تأثیر گذاشته است.
دلار 28 هزار تومانی سوغاتی مرداد 1400 برای شهریور بود تا یک بازار مسکن نوسانی در آخرین ماه از تابستان رقم بخورد. گزارشهای میدانی و گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان نشان میدهد نوسانهای مردادماهی نرخ ارز، قیمتهای پیشنهادی در بازار خریدوفروش و رهنواجاره را متأثر کرد. نوروزانی، فعال بازار مسکن اصفهان، میگوید: «تصور میکردیم بازار مسکن راکد شده است؛ ولی نوسانهای ارزی همهچیز را تغییر داد.» آیا مسکن گرانتر خواهد شد؟ فعالان بازار پاسخ این پرسش را به ارزش پول ملی مشروط میدانند و بیتردید اگر ارزش پول ملی کاهشی باشد، قیمت مسکن ثابت نخواهد ماند.
مسکن مهر در بسیاری از مناطق استان اصفهان 10ساله شد. در بخشی از اصفهان، مسکن مهر بیشتر از 10 سال سن دارد و در بخشهای مختلف هنوز متولد نشده است! زیرا ساخـتـمـانهـای نیمهکاره سالهاست رها شدهاند. حالا دولتمردان دولت رئیسی وعده تکمیل این واحدها را میدهند. بههرحال بسیاری از واحدهای مسکن مهر، سال 1400 تولد 10 سالگی گرفتند و جالبتر اینکه در این 10سال دستکم رشد قیمتی 10برابری را تجربه کردند. حالا در دهه دوم عمر مسکن مهر، طرحی که قرار بود اقشار ضعیف جامعه را خانهدار کند، با قـیـمـتهـای نـجـومـی خریدوفروش میشود. امروز کارگر با حداقل حقوق ادارهکار باید دستکم 120ماه معادل 10 سال کار کند و تمام درآمدش را پسانداز کند تا اگر قیمت مسکن مهر ثابت ماند، صاحبخانه شود.