در عرصه ادبیات پایداری هنوز نتوانسته‌ایم فضایی علمی رقم بزنیم

قالب تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری و مستندداستان هنوز در میان مردم جای خود را باز نکرده و رمان طرفداران بیشتری دارد. مخاطب نمی‌داند چرا باید خاطرات ایثارگران را بخواند؛ وقتی می‌تواند کتاب‌های جدی‌تری بخواند. او به دنبال سود و فایده است.

تاریخ انتشار: ۱۱:۰۵ - سه شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه
در عرصه ادبیات پایداری هنوز نتوانسته‌ایم فضایی علمی رقم بزنیم

به گزارش اصفهان زیبا؛ قالب تاریخ شفاهی و خاطره‌نگاری و مستندداستان هنوز در میان مردم جای خود را باز نکرده و رمان طرفداران بیشتری دارد. مخاطب نمی‌داند چرا باید خاطرات ایثارگران را بخواند؛ وقتی می‌تواند کتاب‌های جدی‌تری بخواند. او به دنبال سود و فایده است. سوالی که بیشتر مخاطبان از ما می‌پرسند، این است که این کتاب را برای چه باید بخوانیم. او هدفش را از خواندن رمان سرگرمی می‌داند؛ اما نمی‌داند چرا باید داستان واقعی زندگی یک نفر را بخواند.

انتشارات ما وظیفه‌ای به عهده دارد تا تاریخ شفاهی و خاطرات ایثارگران را جمع کند و خروجی‌اش این شود که نویسندگان بتواند از این متون مستند استفاده و به آن‌ها استناد کنند و بابت صحت و سقم اطلاعات مطمئن باشد. بعد از آن نیز بتوانند با استفاده از این اطلاعات تولید اثر کنند. به همین دلیل، ما در بحث رمان ورود نکرده‌ایم و صرفا اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنیم و در مراحل بعدی، در قالب مستندداستان و خاطره‌نگاری تولید اثر می‌کنیم.

کتاب‌هایی که مربوط به شهدای اصفهان هستند، هنوز موفق به دریافت تقریظ رهبر انقلاب نشده‌اند؛ ولی نشر اصفهان نیز مثل همه ناشران این حوزه رو به پیشرفت است و متوجه نکاتی شده‌؛ همچون درخواست مخاطب برای دریافت روایت صادقانه.

چند سالی است میان ناشران و نویسندگان این گفتمان مثبت ایجاد شده که فضای کلیشه‌ای و مطلقا مثبت زندگی شهدا و تبدیل آنان به فردی دور از دسترس را کنار بگذارند و سعی کنند روایتی صادقانه و امانتدار از شخصیت و زندگی این افراد ارائه کنند. حتی خانواده‌های شهدا نیز در این خصوص همکاری خوبی نشان داده‌اند.

تعداد نویسندگان ادبیات دفاع مقدس انگشت‌شمارند و افراد کمی به این حوزه روی می‌آورند و باید حق را به ایشان داد. نویسندگان این حوزه بسیار مظلوم‌اند؛ چراکه به آثار دیگر نویسندگان در دیگر حوزه‌ها در زمینه عرضه و توزیع و معرفی و تبلیغات بهای بیشتری داده می‌شود. آثار منتشرشده در ادبیات دفاع مقدس به بازنشرهای کمی دست می‌یابند؛ مگر با تلاش و تبلیغات فراوان. ادبیات دفاع مقدس نسبت به دیگر حوزه‌ها بیشترین میزان تلاش و گذاشتن وقت و انرژی را از سمت نویسنده می‌طلبد و تولید و نگارش کتاب در این عرصه نسبت به دیگر کتاب‌ها نیاز به زمان بیشتری دارد.

برخی خانواده‌های شهدا از رفت‌و‌آمدهای بسیار و بی‌ثمر نویسندگان به منزلشان و گاهی اوقات سؤالات و صحبت‌هایشان خسته‌اند؛ چراکه ما نتوانسته‌ایم فضایی علمی را رقم بزنیم.

بخشی از خانواده‌های شهدا نیز از این فضا خارج و دستخوش تغییرات شده‌اند و به‌طور کلی برای مصاحبه و تهیه کتاب همکاری نمی‌کنند؛ بااین‌حال، سعی ما این است که پیش از شروع کتاب، حال‌وهوا و فضای فکری آن خانواده را درک و به عبارتی راوی‌شناسی کنیم تا ببینیم آیا این خانواده قابلیت و ظرفیت تولید اثر را دارد یا نه.

در این صورت، نویسنده انرژی‌اش را هدف‌دار صرف خانواده‌های شهدا می‌کند و اثری بدون استفاده تولید نمی‌شود. بعد از طی این مسیر نیز فضای مصاحبه را برای نویسنده فراهم می‌کنیم و هماهنگی‌ها را انجام می‌دهیم.

ما دوره‌های تربیت نویسنده برگزار می‌کنیم. منتها ابتدا فضای ذهنی هنرجویان را در خصوص چرایی فعالیت در این زمینه آماده می‌کنیم؛ چراکه آن‌ها می‌توانند وارد نوشتن در دیگر حوزه‌ها شده و به سود مالی بیشتری دست یابند.

تاکنون دوره نه‌ماهه رمان‌نویسی را با تدریس حجت‌الاسلام مظفر سالاری برگزار کرده‌ایم، یا آموزش‌های مربوط به مصاحبه و پژوهش و نیازهای نویسندگان این حوزه را در قالب دوره‌هایی با قیمت مناسب تدارک دیده‌ایم و شکر خدا این دوره‌ها خروجی نیز داشته است. در حال حاضر، نویسندگان نوقلمی به ما اضافه شده‌اند و تعداد خوبی مصاحبه‌گر آموزش‌دیده در حوزه تاریخ شفاهی داریم.