به گزارش اصفهان زیبا؛ آیا با مفهوم حقالعملکاری در سامانه مودیان آشنا هستید؟ حقالعملکار، فردی است که با نام خود و به حساب شخص دیگری (آمر) معاملات خرید و فروش انجام میدهد. او در برابر این خدمات، مبلغی را بهعنوان کارمزد یا «حقالعمل» دریافت میکند. در این مطلب، با قوانین ثبت صورتحسابها و مالیات بر ارزشافزوده در سامانه مودیان آشنا میشوید.
تعریف حقالعملکاری و جایگاه آن در قانون
در ماده ۳۵۷ قانون تجارت آمده است: «حقالعملکار کسی است که به نام خود ولی به حساب دیگری معامله میکند و در برابر آن حقالعمل میگیرد.»
بر این اساس، حقالعملکار مانند نمایندهای تجاری فعالیت میکند و به دستور آمر کالا یا خدمات را خرید و فروش میکند. در قانون مدنی، این نقش تابع مقررات وکالت است.
حقالعملکاران در نظام مالیاتی ایران جایگاه ویژهای دارند. سازمان امور مالیاتی، آنها را مشمول مالیات بر ارزشافزوده میداند. حقالعملکار فقط برای کارمزد دریافتی خود باید صورتحساب صادر کند و مالیات و عوارض آن را از آمر دریافت کند. بر اساس قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، ثبت قرارداد حقالعملکاری در این سامانه الزامی است.
نحوه ثبت و صدور صورتحساب در سامانه مودیان
سازمان امور مالیاتی، نقش حقالعملکار را در سامانه مودیان بهطور مستقل تعریف کرده است. هدف از این اقدام، شفافیت مالیاتی و جلوگیری از خطا در محاسبه مالیات بر ارزشافزوده است.
در سامانه مودیان، فرایند صدور صورتحساب سه مرحله دارد:
-
مرحله فروش: حقالعملکار صورتحساب کالا یا خدمت را به نام خود و برای خریدار ثبت میکند.
-
مرحله عملیات حقالعملکاری: او صورتحسابی دیگر برای لینک کردن اقلام فروش به شناسه قرارداد صادر میکند.
-
مرحله کارمزد: در این مرحله، حقالعملکار صورتحسابی با موضوع کارمزد و مالیات بر ارزشافزوده آن صادر میکند.
درآمد حقالعملکار همان کارمزد دریافتی است. این درآمد مشمول مالیاتبردرآمد و مالیات بر ارزشافزوده میشود. نرخ این مالیات مطابق سایر کسبوکارها، ۹ درصد است.
نقش سامانه مودیان در جلوگیری از فرار مالیاتی
سامانه مودیان با تعریف دقیق نقش آمر و حقالعملکار، مانع از فرار مالیاتی میشود. این سامانه با ایجاد شناسه یکتا، تفکیک درآمد و اتصال صورتحسابها، شفافیت مالی را افزایش میدهد.
با وجود این، برخی کسبوکارها در ثبت نقشها در سامانه دچار سردرگمی میشوند. تفاوت میان آمر و حقالعملکار، فرایند تأیید دوطرفه و محاسبه مالیات در شرایط خاص، از جمله چالشهای رایج هستند.
برای رفع این مشکلات، باید آموزشهای منظم برگزار شود. سازمان امور مالیاتی میتواند با ایجاد هشدارهای هوشمند در سامانه، اطلاعرسانی و تأیید قراردادها را برای طرفین سادهتر کند. همچنین، تدوین دستورالعملهای شفاف برای آمرانی که از پرداخت مالیات معاف هستند، بسیاری از خطاها را کاهش میدهد.
پیشنهادهایی برای نرمافزارهای حسابداری متصل به سامانه
نرمافزارهای حسابداری باید فرایندهای حقالعملکاری را خودکار کنند. این نرمافزارها میتوانند پس از ثبت یک معامله، دو اقدام را بهطور همزمان انجام دهند:
-
صدور صورتحساب فروش کالا به نام حقالعملکار و طرفیت خریدار
-
صدور صورتحساب کارمزد به طرفیت آمر
با اجرای چنین قابلیتهایی، دقت در ثبت معاملات افزایش مییابد و بار مالیاتی شرکتها کاهش پیدا میکند.
جمعبندی
حقالعملکاری در سامانه مودیان یکی از مفاهیم مهم در شفافیت مالیاتی است. آشنایی با قوانین آن، به حسابداران و مدیران مالی کمک میکند تا از بروز خطا و جریمه جلوگیری کنند. اگر تجربهای از ثبت نقش حقالعملکار در سامانه دارید، نظرتان را در بخش دیدگاهها بنویسید.
