به گزارش اصفهان زیبا؛ پدافند غیرعامل، تنها مجموعهای از سازهها، دستورالعملها و فناوریها نیست؛ در بنیان خود، بر حضور و نقشآفرینی مردم استوار است. تجربههای تاریخی نشان دادهاند که هرگاه مردم در صحنه باشند، تهدیدها به فرصت تبدیل میشوند و آسیبها به حداقل میرسند.
بر همین اساس، «پدافند مردممحور» را میتوان قلب تپنده نظام دفاعی کشور دانست؛ رویکردی که مشارکت، آگاهی و همکاری عمومی را در برابر تهدیدات گوناگون به نیرویی بازدارنده و سازنده تبدیل میکند. پدافند مردممحور یعنی هر شهروند بداند در زمان بروز بحران، از زلزله و سیل گرفته تا حملات سایبری و جنگ رسانهای، چه نقشی میتواند ایفا کند و چگونه میتواند از خود، خانواده و جامعهاش محافظت نماید. در این نگاه، مردم نه مخاطب صرف برنامههای پدافندی، بلکه بازیگران اصلی میدان هستند؛ آنان که با تصمیمهای درست، رفتارهای مسئولانه و همکاری متقابل، چرخه تابآوری کشور را تقویت میکنند. نقش مردم در پدافند غیرعامل ابعاد متنوعی دارد.
در حوزه فیزیکی، رعایت اصول ایمنی شهری، آشنایی با مسیرهای امن و همکاری با نیروهای امدادی میتواند از بروز خسارات سنگین جلوگیری کند. در حوزه رسانه و فضای مجازی، مقابله با شایعات، پرهیز از انتشار اخبار تأیید نشده و استفاده هوشمندانه از شبکههای اجتماعی از نمونههای روشن پدافند مردممحور است. در عرصه اقتصادی نیز، حمایت از تولید داخلی، صرفهجویی در منابع و حفظ ثبات بازار، جلوهای دیگر از مشارکت مردم در پدافند ملی به شمار میآید.
با تکیه بر مردم، پدافند غیرعامل از یک برنامه دولتی به یک فرهنگ عمومی تبدیل میشود؛ فرهنگی که در آن، هر فرد خود را مسئول حفظ امنیت و آرامش جامعه میداند. آموزشهای عمومی، تمرینهای امدادی، توسعه رسانههای آگاهیبخش و تقویت حس تعلق اجتماعی، از عوامل مهم در گسترش این فرهنگ است. جامعهای که شهروندانش آگاه و آماده باشند، در برابر هر تهدیدی مقاومتر و پایدارتر خواهد بود. پدافند مردممحور، در واقع جلوهای از همبستگی ملی است؛ پیوندی میان دولت و ملت که در سایه آن، دشمنان بیرونی و بحرانهای درونی کماثر میشوند.
امروز بیش از هر زمان دیگر باید دانست که امنیت واقعی، تنها با ابزار و تجهیزات به دست نمیآید، بلکه بر پایه ایمان، اعتماد و مشارکت مردم استوار است. در پایان میتوان گفت پدافند مردممحور، جوهره پدافند غیرعامل است؛ چراکه مردم، نخستین مدافعان و آخرین امیدهای هر سرزمیناند. اگر آگاهی، همکاری و همدلی در میان آنان نهادینه شود، هیچ تهدیدی در پیچیدهترین اشکال خود نمیتواند پایههای امنیت و آرامش ایران عزیز را بلرزاند.
