به گزارش اصفهان زیبا؛ سال تحصیلی جدید آغاز شده، اما در بسیاری از شهرستان‌های کشور، دانش‌آموزان هنوز موفق به دریافت واکسن یادآور پایه دهم نشده‌اند؛ واکسنی که ارائه برگه تزریق آن از شروط اصلی حضور در مدارس است. نبود این واکسن، خانواده‌ها و مدارس را با سردرگمی مواجه کرده و نگرانی‌ها از تأخیر در روند آموزش و احتمال شیوع بیماری‌های واگیردار افزایش یافته است.
پیگیری رسانه‌ها از وضعیت واکسن در استان‌های مختلف از اصفهان و مازندران گرفته تا شهرهایی چون بندرعباس، شیراز، مشهد، رشت و سنندج، نشان می‌دهد که بسیاری از مراکز بهداشت همچنان با کمبود جدی این واکسن مواجه‌اند. پاسخ واحدهای بهداشتی به خانواده‌ها نیز تقریبا یکسان است: «واکسن هنوز از تهران ارسال نشده است.» این در حالی است که در سال‌های گذشته، روند توزیع واکسن به‌صورت منظم و بدون مشکل انجام می‌شد و خانواده‌ها می‌توانستند به‌راحتی فرزندان خود را واکسینه کنند.
چرا واکسن با کمبود مواجه شد؟
قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درباره علل این وضعیت به رسانه‌ها می‌گوید: «برخلاف ادعای برخی که می‌گویند تحریم‌ها بر دارو و مواد غذایی تأثیری ندارد، واقعیت چیز دیگری است. در سال‌های گذشته واردات واکسن‌ها بدون دشواری انجام می‌شد، اما اکنون انتقال، حمل‌ونقل و تأمین آن‌ها در مبادی ورودی کشور با موانع متعددی روبه‌رو شده است. تحریم‌ها عامل اصلی این کمبود بوده‌اند و حالا نیز تشدید تنش‌های بین‌المللی، از جمله تجربه جنگ ۱۲ روزه و فعال‌شدن مکانیسم ماشه، شرایط را بحرانی‌تر کرده است.»
واکسن یادآور پایه دهم که معمولا در سن ۱۵ سالگی تزریق می‌شود، یکی از واکسن‌های ضروری در برنامه ایمن‌سازی نوجوانان به‌شمار می‌آید و برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه کاربرد دارد. تزریق به‌موقع این واکسن، نقشی کلیدی در تقویت سیستم ایمنی بدن دانش‌آموزان و حفظ سلامت عمومی جامعه دارد. این واکسن هر سال و به صورت رایگان در خانه‌های بهداشت تزریق می‌شد؛ حالا اما گزارش‌ها و گلایه‌های برخی از خانواده‌ها حاکی از این است که بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل کمبود این واکسن نتوانسته‌اند، امسال آن را تزریق کنند. تزریق نکردن این واکسن می تواند منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عفونی و گاه کشنده شود. همچنین انجام ندادن واکسیناسیون ممکن است موجب گسترش بیماری ها در سطح مدارس و جامعه شود.
به همین دلیل، تزریق واکسن کلاس دهم نه تنها برای سلامت فردی بلکه برای حفظ ایمنی جمعی ضرورت دارد. رضا فدایی، مسئول بیماری‌های واگیردار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» از ادامه وضعیت کمبود واکسن یادآور خبر می‌دهد و می‌گوید: «حدود 6ماه است که در سطح کشور و از جمله استان اصفهان، با کمبود واکسن توأم برای تزریق به دانش‌آموزان پایه‌دهمی مواجه هستیم.» او می‌افزاید:« این کمبود، نگرانی خانواده‌ها و مدارس را افزایش داده و باعث شده برخی مدارس برای شروع سال تحصیلی با چالش روبه‌رو شوند.»
واردات و تولید داخلی ناکافی است
به گفته فدایی، علت اصلی کمبود واکسن، مشکلات واردات و تولید داخلی ناکافی است. او توضیح می‌دهد: «جزئیات دقیق این موضوع را باید از وزارت بهداشت جویا شد، اما بخشی از کمبود تاکنون جبران شده است، هرچند هنوز به‌طور کامل رفع نشده است.»
مسئول مرکز بهداشت اصفهان همچنین خاطرنشان می‌کند: «در شرایط فعلی، توزیع واکسن میان مدارس به‌صورت یکسان انجام می‌شود و در دوره‌های کمبود، اولویت تزریق با گروه‌های پرخطر است.»
او می‌گوید: «در ایام کمبود، مادران باردار و بیماران بستری در بیمارستان‌ها در اولویت دریافت واکسن قرار گرفتند تا خدمات حیاتی آن‌ها دچار وقفه نشود.»
تزریق نکردن واکسن نگران کننده است؟
تأخیر در واکسیناسیون دانش‌آموزان می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جامعه داشته باشد. واکسن‌های یادآور نه‌تنها از ابتلای فرد جلوگیری می‌کنند، بلکه به کاهش انتشار بیماری‌ها در محیط مدرسه و خانواده نیز کمک می‌کنند. در صورتی که دانش‌آموزان بدون دریافت این واکسن در مدارس حضور یابند، احتمال شیوع بیماری‌های واگیردار در میان جمعیت نوجوانان و حتی خانواده‌ها افزایش می‌یابد.
در این میان، برخی والدین از نگرانی‌های خود در این باره سخن می‌گویند و ابراز می‌کنند که با شروع سال تحصیلی، ترس از محرومیت فرزندانشان از کلاس‌های درس و محدودیت در فعالیت‌های مدرسه، فشار روانی قابل‌توجهی بر آن‌ها وارد کرده است. مسئولان آموزش‌وپرورش نیز در پی تماس‌های متعدد با وزارت بهداشت، تلاش می‌کنند تا راهکاری برای مدیریت وضعیت ارائه دهند و اطمینان دهند که دانش‌آموزان بتوانند ثبت‌نام و حضور در کلاس‌ها را بدون مشکل ادامه دهند، اما این تنها راه‌حلی موقت است و نیاز به تأمین واکسن در کوتاه‌ترین زمان ممکن همچنان باقی است.
آیا واکسن تامین می‌شود؟
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، برنامه‌ریزی برای جبران کمبود واکسن و توزیع آن در سراسر کشور در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود طی هفته‌های آینده، دانش‌آموزان پایه دهم بتوانند واکسیناسیون خود را تکمیل کنند. با این حال، تجربه امسال نشان می‌دهد که حتی در برنامه‌های بهداشتی منظم، فشارهای خارجی و مشکلات واردات می‌توانند تأثیر مستقیم بر سلامت عمومی جامعه داشته باشند و نیاز به استراتژی‌های جایگزین و افزایش تولید داخلی واکسن را بیش‌از‌پیش ضروری کنند.
