رفع خارش بدن  

به گزارش اصفهان زیبا؛ خارش بدن، یکی از شایع‌ترین شکایت‌های پوستی است. این عارضه ممکن است به همراه سایر بثورات پوستی مانند خشکی، قرمزی، التهاب، پوسته‌شدن، پینه‌زدن و… بروز کند. اما درباره علل و رفع آن جواد کاردانپور، محقق طب سنتی نظراتی داشته که آن را بازگو می‌کنیم:

علل و عامل خارش از دیدگاه طب‌جدید

خارِش، یکی از شایع‌ترین شکایات پوستی است که گاهی آن قدر شدید می‌شود که خواب و آرامش را از فرد می‌گیرد. شدت خارش گاهی به حدی است که بیمار با خاراندن‌های مکرر، بدنش را زخم می‌کند. اما، مهم‌ترین علل خارش، حساسیت است.

در طب نوین معمولا برای متوقف کردن خارش، از انواع کرم و یا داروهای حاوی کورتون استفاده می‌شود که شاید به ظاهر خارش را برطرف کند، ولی درمان‌کننده نیست و  عوارض به همراه دارد.

علل و عامل خارش از دیدگاه طب‌سنتی

مهم‌ترین عامل بروز خارش، حرارت بالای کبد است. مثلا مصرف زیاد آب و مایعات باعت سرد شدن معده و نهایتاً بالا‌رفتن حرارت کبد برای جبران این سردی می‌شود.

همچنین مصرف آب و مایعات باعث ایجاد بلغم لزج و بسته‌شدن منافذ پوست شده و راه خروجی را برای دفع فضولات مسدود می‌کند. بنابراین حرارت برای دفع فضولات بالا می‌رود و فضولات به سطح پوست می‌آید، بدین ترتیب خارش ایجاد می‌شود.

خوب نجویدن غذا نیز عامل دیگری هست که باعث بالا‌رفتن حرارت کبد می‌شود. بنابراین بهتر است به همراه غذا، نان خشک مصرف شود تا جویدن بیشتر شود.

همچنین هضم ضعیف غذا و تغذیه نادرست‌(مصرف غذاهای کارخانه‌ای، لبنیات، فست‌فود‌ها و…) هم باعث بالارفتن حرارت کبد می‌شود. وقتی حرارت کبد بالا رود، باعث سوختگي و یا ایجاد خلط سودا و غلظت خون می‌شود که رسوب آن، تولید فضولات می‌کند.

این فضولات و سموم داخل خون می‌ریزد، در این حالت، عکس‌العمل سیستم ایمنی بدن خارش است، تا با خارش منافذ پوست باز شود. بنابراین شخص در مرحله اول از خاراندن بدن احساس لذت می‌کند که با تداوم آن، ورم ایجاد می‌شود، سپس سوزش به‌وجود می‌آید و نهایتاً منجر به زخم می‌شود که با خروج خون چون سودا خارج می‌شود، شخص احساس راحتی می‌کند.

عامل دیگر بروز خارش، یبوست است. چرا‌که یبوست تولید بخارات و حرارت می‌کند که به سطح پوست می‌روند و باعث تحریک و خارش پوست می‌شود.

عامل دیگر ای اختلال، استرس و اضطراب است که به دلیل بالا‌رفتن حرارت کبد و اختلال در سیستم‌ایمنی بدن و تولید خلط سودا باعث خارش می‌شود.

گاهی حساسیت بدن به شوینده‌های شیمیایی، آرایشی و بهداشتی و یا بعضی از خوراکی‌ها مانند بادمجان، موز، گردو، کیوی و… و یا سرمازدگی، حساسیت فصلی‌(آلرژی)، گزیدگی، یا بعضی از بیماری‌ها مانند اگزما، کهیر، پسوریازیس، شپش و… باعث خارش بدن می‌شود.

راهکارهای پیشگیری

-خوب جویدن غذا(به نحوی که معده به درستی کار کند و حرارت کبد بالا نرود.)؛

-نداشتن یبوست و دفع ادرار به موقع(برای پیشگیری از نماندن فضولات در بدن)؛

-کم کردن آب و مایعات و حذف لبنیات صنعتی که باعث ایجاد بلغم لزج در بدن می‌شود و حرارت را بالا می‌برد؛

-استفاده از لباس‌های نخی(جنس پلاستیک مانع تبادل هوا با بدن می‌شود و حرارت را بالا می‌برد.)؛

-کاهش استرس و اضطراب که خود عامل افزایش حرارت است.

-چکاندن روغن بنفشه زیتونی در ناف از خشکی بدن و در نتیجه خارش آن جلوگیری می‌کن.(هر شب قبل از خواب)؛

به‌طور کلی خروجی‌های بدن که به خوبی کار کنند، از حبس و ایجاد حرارت جلوگیری شود.

تدابير درمانی

-رفع یبوست؛

-حجامت یا فصد؛

-هول‌گیری و اصلاح ناف؛

-استفاده از داروی سید‌الادویه؛

-استفاده از صاف‌کننده‌های خون؛

-مصرف سرکه‌شیره یا سکنجبین به جای آب و مایعات؛

-اسپری سرکه و گلاب به موضع؛

-اسپری آب‌لیمو و روغن نارگیل؛

-ضماد ترکیب حنا و سدر روی محل خارش؛

-شست‌وشو با جوشانده سنا و ضماد سنا؛

-ضماد لعاب اسفرزه با گل برگ‌های گل ختمی؛

-شست‌وشو با جوشانده ختمی و کاسنی و بنفشه؛

-ضماد کدوی رنده‌شده روی محل خارش؛

-استفاده از روغن‌های خنک مانند: کدو، خیار، بنفشه(با پایه بادام) و..

-مصرف روغن بابونه یا زیتون به همراه عسل روی محل خارش؛

-رب انار و شکر سرخ(اگر خارش بدن در بارداری بروز کند.)؛

-انجام حجامت(‌ااگر خارش ناشی از حساسیت فصلی‌ و آلرژی باشد، ابتدا حجامت انجام شود و سپس مصرف روزانه سبزی خرفه یا جوشانده خرفه توصیه می‌شود. همچنین مصرف جوشانده شاه‌تره وکاسنی و استفاده از صاف‌کننده‌های خون مفید است.)؛

-استفاده از ضماد شلغم(اگر خارش ناشی از سرمازدگی باشد، از ضماد له شده شلغم به همراه روغن بادام شیرین می‌توان استفاده کرد.)؛

-ضماد نمک و سرکه(اگر خارش به دلیل گزیدگی بروز کند، گذاشتن ضماد نمک و سرکه روی محل گزیدگی و یا ضماد صبر زرد مؤثر است.

-درمان اورژانسی خارش: ۳ قاشق غذاخوری گلاب را با ۱ قاشق چای‌خوری کافور مخلوط کنید و با پنبه بر روی ناحیه خارش بمالید.