به گزارش اصفهان زیبا؛ اولین توافق برای آتشبس موقت (چهار روزه) میان حماس و رژیم صهیونیستی در شرایطی صورت گرفت که صدها هزار نفر در شمال نوار غزه با نبود امکانات پزشکی، مواد غذایی و سوخت دستوپنجه نرم میکنند و فشار جامعه جهانی بر رژیم اسرائیل به اوج خود رسیده است.
از طرف دیگر اقدامات یمن، لبنان، سوریه و عراق در مقابله با صهیونیستها و همچنین عدم تحقق اهداف بنیامین نتانیاهو در جنگ غزه در راستای تصرف کامل غزه، از بین بردن حماس و آزادی اسرا، جنگ را به این مسیر کشاند که عملا رویکرد نظامی خروجی قابلتوجهی برای اسرائیل در پی نخواهد داشت و سود آنها در توافق است.
توافقی که طی سه روز گذشته تبادل تعدادی از اسرا، بازگشت هزاران فلسطینی به منازل خود در مناطق بمبارانشده در شمال غزه و ورود صدها کامیون حامل کمکهای بشردوستانه، درمانی و سوخت از طریق گذرگاه فرح از مصر به غزه را در پی داشته است و در آستانه آخرین روزش انتظار میرود تمدید شود تا به گفته دبیرکل سازمان ملل متحد گامی مهم در مسیر درست برداشته شود.
برخی کارشناسان معتقدند که اجرای این آتشبس موقت و تمدید آن باعث تجدیدقوا و احیای قدرت نظامی دو طرف خواهد شد و بار دیگر حملات پس از چهار روز از سر گرفته میشود، آنطور که وزیر دفاع اسرائیل پیش از شروع این آتشبس گفت پسازاین وقفه کوتاه، ارتش اسرائیل نبرد را به شکل گسترده برای دستکم دو ماه دیگر از سر خواهد گرفت.
یوآو گالانت در سخنانی در دیدار با گروهی از سربازان اسرائیلی، ضمن اشاره به وقفه چهارروزه و پیش از اجرای این توافق صلح موقت اعلام کرد: «آنچه در روزهای آینده خواهید دید، در وهله اول آزادی گروگانهاست. این وقفه کوتاه خواهد بود. آنچه در این مدت از شما انتظار داریم، این است که سازماندهی کنید، آماده شوید، تحقیق کنید، تسلیحات را تکمیل کنید و برای ادامه آماده شوید. جنگ ادامه خواهد داشت؛ زیرا ما باید پیروزی را تکمیل کنیم تا زمینه آزادی گروههای دیگر ایجاد شود.»
اظهاراتی که برخی از تحلیلگران آن را نشانه ادامه جنگ و عدم تمدید این توافق چهار روزه نمیدانند و معتقد به تمدید آتشبس طی روزهای آینده و مذاکره حماس و اسرائیل برای پایان جنگ هستند.
تمدید یا شروع دوباره جنگ غزه بستگی به شرایط میدانی دارد
به اعتقاد محمدعلی بصیری، عضو هیئتعلمی دانشگاه اصفهان آتشبس فعلی میان حماس و رژیم صهیونیستی مسبوق به سابقه درگیریهای بین فلسطینیها و اسرائیلیهاست.
او دراینباره به «اصفهانزیبا» گفت: «طی 75 سال درگیری میان فلسطین و رژیم اشغالگر اسرائیل، هر دو طرف چه پیروز چه بازنده برای نفس کشیدن یا امدادرسانی توافق به آتشبس میکردند. این آتشبس چهار روزه هم از موارد قبلی مستثنا نیست. چنین شرایطی در جنگ 33 روزه یا 22 روزه هم وجود داشت و دو طرف به این جمعبندی میرسیدند که استمرار در جنگ سخت است.»
این استاد روابط بینالملل با بیان اینکه تمدید یا شروع دوباره جنگ اخیر غزه بستگی به شرایط میدانی دارد، ادامه میدهد: «احتمال تمدید این آتشبس بسیار است. اسرائیل خود راضی به ادامه جنگ نیست و پیشازاین اعلام کرد که علاوه بر آن 50 اسیری که برای آزادی آنها توافق شده است، به ازای آزادی هر 10 اسیر دیگر نیز یک روز آتشبس را تمدید خواهد کرد؛ درخواستی که نشان میدهد علاقه به استمرار آتشبس دارد.»
شکست نتانیاهو در غزه
بصیری همچنین عدم تحقق اهداف نتانیاهو در جنگ غزه را از دیگر دلایل این آتشبس موقت میداند و خاطرنشان کرد: «نتانیاهو هم عملا نتوانست از طریق جنگ به اهداف خود دست پیدا کند و همه سیاستهای او با شکست روبهرو شد. نتانیاهو میگفت ما جنگ را تا مرحلهای ادامه میدهیم تا کل غزه را به تصرف خود درآوریم. او همچنین از براندازی کامل حماس و جهاد اسلامی و دستگیری سران حماس، اعدام یا محاکمه آنها گفت که محقق نشد. هدف سوم نتانیاهو آزادی اسرای خود بود که باز هم نتوانست این امر را محقق کند. او نه کل غزه را تصرف کرد، نه حماس را از بین برد، نه سران حماس را اسیر کرد و نه توانست اسرای خود را از دست حماس آزاد کند. به همین خاطر هم نتانیاهو به این جمعبندی رسید که از طریق نظامی به خواستههای خود نمیرسد. آبروریزی ناشی از کشتار غیرنظامیان و هزینههای روانی، اجتماعی، رسانهای و حقوقی دستاوردهای این جنگ برای اسرائیل بود؛ بنابراین نتانیاهو به آتشبس و ادامه مسیر از طریق مذاکره راضی شده است.»
تمدید آتشبس با چراغسبز آمریکا
این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به رایزنیهای آمریکا برای آتشبس میان اسرائیل و حماس عنوان کرد: «آمریکاییها از ابتدای درگیری شمشیر خود را از رو بسته بودند، عملا حامی اصلی اسرائیل در جنگ غزه و در همه حوزهها آمریکا بود. آمریکا با این هدف به اسرائیل مشاوره میداد که درگیری را به سمت نابودی حماس ببرد. به عبارتی این جنگ با چراغ سبز و تأیید آمریکا ادامه پیدا کرد. در حال حاضر نیز آمریکا دریافت که رویکرد نظامی در غزه عملیاتی نیست و ادامه آن باعث فشار بیشتر بر خود از طریق افکار عمومی میشود. به همین خاطر طی رایزنی با قطر و مصر تصمیم به آتشبس گرفت. به اعتقاد بنده تمدید این آتشبس هم با چراغ سبز آمریکاییها صورت میگیرد.»
پایان مناقشه در فلسطین با برگزاری رفراندوم
در ادامه بصیری به رویکرد تشکیل دو دولت و عدم کارایی آن اشاره کرد و گفت: «به اعتقاد برخی تشکیل دو دولت آخرین راه برای پایان مناقشه میان اسرائیل و فلسطین است. رویکردی که به دلیل نداشتن عدالت در آن قابلاجرا شدن نیست. اگر صهیونیستها سر توافق اسلو عدالت را اجرا میکردند شاید به اجرایی شدن این رویکرد تشکیل دو دولت امیدی بود. اساسا مقاومت و درگیریها در اعتراض به این است که این سیاست دو دولت عادلانه در زمین اجرا نمیشود. توافقی که بیشتر کلاه بر سر فلسطینیها میگذارد و با عدم تعهد از سوی صهیونیستها در توافق اسلو به این درگیریهای امروزی کشیده شده است. هماکنون نیز صهیونیستها اگر بخواهند بار دیگر به همین شیوه پیش بروند و حقوق فلسطینیها را در نظر نگیرند، جبهه مقاومت چارهای جز درگیری نظامی برای احقاق حقوق فلسطینیها ندارد. بنابراین رویکرد تشکیل دو دولت راهحلی مناسبی نیست.»
او ادامه داد: «راهکار، همان موضوعی است که ایران و منشور ملل متحد میگوید؛ اینکه آینده سرزمینهای اشغالی فلسطین به رفراندوم گذاشته شود. مردم فلسطین چه یهودی، چه مسلمان، چه مسیحی و… بهتر میتوانند برای آینده این سرزمین تصمیم بگیرند. حقوق بینالملل و منشور ملل متحد نیز اشاره به حاکمیت هر کشور توسط مردم و آرای اکثریت مردم دارد که قابل دفاع و اجراییشدن است. امروزه نیز امید عمدهای از فلسطینیها به رویکرد دو دولت نیست. مردم فلسطین تشکیل دو دولت را ظالمانه و برهم زننده عدالت و حقوحقوق خود میدانند.»