رشد مثبت اقتصادی چین در شرایطی اتفاق افتاد که چشمبادامیها نخستین کشوری بودند که با پیامدهای ویروس کرونا درگیر شدند. چینیها اما توانستند بهسرعت شیوع ویروس را کنترل کنند و شرایط کشورشان را تا حدودی به وضعیت ماقبل کرونا بازگردانند. حالا می ژین یو، کارشناس مسائل اقتصادی در وزارت بازرگانی چین گفته است که «بهطورقطع میزان تولیدات ناخالص داخلی چین از آمریکا جلو زده و شرایط ما بهتر از همتای آمریکایی است و پیشبینی ما این است که برای مجموع سال ۲۰۲۰ نیز رشد اقتصادی چین بالاتر از رشد آمریکا باشد که تحت شرایطی، این روند برای سال آینده نیز تکرار خواهد شد.» از سوی دیگر، بر اساس اطلاعات منتشرشده رشد اقتصادی در دوازده ماه منتهی به ژوئن ۳,۲ درصد اندازهگیری شده که در مقایسه با دوره مشابه منتهی به ماه قبل ۱۰ درصد افزایشیافته است. متوسط رشد اقتصادی چین در بازه زمانی ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۹ برابر با ۹,۳۶ درصد بوده است که بالاترین نرخ رشد ثبتشده مربوط به سهماهه نخست سال ۱۹۹۳ با ۱۵,۳ ۳درصد و کمترین نرخ رشد ثبتشده نیز مربوط به سهماهه چهارم سال ۱۹۹۰ با منفی ۳,۸ درصد بوده است.
بزرگترین رکود اقتصادی جهان
رشد قدرت اقتصادی چین در شرایطی اتفاق افتاده که بانک مرکزی تخمین زده اقتصاد جهان در سال جاری میلادی (۲۰۲۰) حدود ۵/۲ درصد کوچک شود و این بزرگترین رکود اقتصادی طی دهههای گذشته توصیف شده است. ویروس کرونا بیشتر از همه کشورهای جهان، ایالاتمتحده را تحت تأثیر قرار داده است. روزنامه «نیویورکتایمز» در گزارشی شرایط اقتصادی آمریکا را در بدترین حالت آن در یک دهه اخیر ارزیابی کرده و عنوان داشته که بسیاری از مردم آمریکا اکنون بدترین شرایط اقتصادی عمر خود را تجربه میکنند. تولید ملی آمریکا کاهشی شدید را تجربه میکند و بر اساس برآوردها این کشور در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰ رشد منفی ۴.۸ درصدی داشته است. از سوی دیگر اندیشکده «شورای آتلانتیک»، آمریکا را درگیر بزرگترین رکود اقتصادی از سال ۲۰۰۸ تاکنون دانسته که همزمان با کاهش مصرف و بستهشدن بسیاری از کارخانهها و صنایع همراه شده است. گزارش رویترز نیز نشان میدهد که به دنبال رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا و تعطیلی کسبوکارها، آمار بیکارشدگان این کشور در ماه آوریل به رقم بیسابقه 20.5 میلیون نفر رسیده است.
بهت جهانی از رشد اقتصادی چین
علی بیگدلی، کارشناس اقتصاد بینالملل درباره رشد اقتصادی چین در شرایط کنونی به اصفهان زیبا آنلاین توضیح میدهد: تمامی نگرانیهای آمریکا و دلواپسی غرب این بوده و هست که چین بهزودی به قدرت شماره یک اقتصاد دنیا تبدیل شود. به خاطر همین ترامپ این کشور را تحتفشار قرار داد و جلوی مبادلات 750 میلیاردر دلاری چین و آمریکا را مسدود کرد که حدود 400 میلیارد دلار از رقم 750 میلیارد دلاری مبادلات به نفع چینیها بوده است. بیگدلی اذعان میکند: آمریکا تلاش کرده سرمایههای آمریکایی را از چین خارج کند تاچین قادر نباشد به رشد مطلوب برسد و نتواند برابری اقتصادی با آمریکا داشته باشد، تمامی رفتارهای خصومتآمیزی که آمریکا نسبت به چین دارد به همین موضوع ارتباط دارد تا جلوی فعالیتهای اقتصادی چین را بگیرد که مبادا چین در آینده به اقتصاد شماره یک جهان تبدیل شود. او ادامه میدهد: بر اساس اظهارات ماههای اخیر مرکل، آمریکا کشور شماره یک اقتصاد جهان نیست؛ طی روزهای اخیر نیز بانک جهانی اعلام کرده که برخلاف انتظار همگان، چین که در روزهای اول شیوع کرونا با افت درآمد مواجه شده بود، الان به لحاظ اقتصادی به جایی رسیده که رشد اقتصادی کشورش 3,2 درصد افزایشیافته و این در حالی است که آمریکا و غرب با افت اقتصادی مواجه شدند و همگان متعجب هستند که چین چطور در شرایط شیوع ویروس کرونا این رشد مثبت اقتصادی را تجربه کرده است.
حربه چینیها برای پیروزی بر رقیب
به گفته این کارشناس اقتصاد بینالملل، یکی از دلایل اصلی چین برای اجرای برنامه 25 ساله با ایران افزایش توان اقتصادی کشور خودش است، چون در این صورت به بازار خاورمیانه دسترسی پیدا میکند. اگر این قرارداد عملی شود چینیها از طریق ایران به خلیجفارس و از طریق ترکیه به مدیترانه، از طریق سوریه به مدیترانه و از طریق روسیه به اروپا وصل میشوند، بنابراین این برنامه 52 ساله ویژه کشور ایران نیست و تنها یکی از بخشهای این همکاریها ایران را دربرمیگیرد تا با توجه به بدنامیای که آمریکاییها در این منطقه و سایر مناطق دنیا دارند، فضا برای رشد اقتصادی بیشتر چین فراهم شود. جاده ابریشم یکی از ابزارهایی است که این شانس را به چینیها میدهد که به رشد اقتصادی بیشتر در سال 2021 دست پیدا کنند. بیگدلی عنوان میکند: احتمال دستساز بودن ویروس کرونا توسط چینیها وجود دارد ولی اثباتش مشکل است. با شیوع ویروس کرونا اصلیترین رقیب اقتصادی چین یعنی آمریکا بیشتر از کشورهای دنیا مصیبتزده شده است و اگر این ویروس دستساز بوده، چین ضربه خودش را به آمریکا زده است و با موفقیتهایی که چینیها در کنترل شیوع کرونا ویروس داشتند، بهسرعت سرپا شدند و توانستند سرمایهگذاری خود را در بیشتر کشورها گسترش دهند و صادراتشان را افزایش دهند؛ بنابراین درحالیکه اقتصاد غرب بهواسطه شیوع این ویروس متلاشیشده، اما چینیها همچنان به فعالیت اقتصادی خود ادامه میدهند. این کارشناس مسائل اقتصاد بینالملل خاطرنشان میکند: با شیوع ویروس کرونا رشد اقتصادی آمریکا 13 درصد کاهشیافته که این رقم بیسابقه بوده است. با رویکارآمدن ترامپ میزان بیکاری در آمریکا 9,3 درصد بود، ولی ترامپ با جمعآوری سرمایههای پراکنده آمریکا در کشورهای خارجی این سرمایهها را به آمریکا بازگرداند و بهاینترتیب، میزان بیکاری کشور آمریکا به 3,4 درصد رسید که امتیاز بزرگی برای رئیسجمهور آمریکا بود. درست در همین زمان اعلام شد که ترامپ برای دور دوم انتخاب میشود، ولی شیوع کرونا و تأثیرش روی وضعیت اقتصادی آمریکا شانس انتخاب ترامپ را در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کاهش داد.
آمریکا و چین چگونه وارد جنگ تجاری شدند؟
اختلاف تجاری آمریکا و چین از جایی آغاز شد که دونالد ترامپ با انتشار فهرستی از حدود ۱۳۰۰ کالای چینی شامل تلویزیون، قطعات هواپیما و وسایل پزشکی اعلام کرد که قصد دارد با هدف برقراری عدالت تجاری میان دو کشور بر این کالاها تعرفه ۲۵ درصدی وضع کند. پیشتر و در جریان مبارزات انتخاباتی نیز ترامپ از وضعیت موجود در تجارت میان چین و آمریکا انتقاد کرده بود. باور رئیسجمهور آمریکا هم براین بوده است که چین با اعمال محدودیتهای غیرتعرفهای مانع از رشد صادرات آمریکا به چین میشود و درعینحال چین حق مالکیت معنوی محصولات تولیدی آمریکا را رعایت نمیکند و با تولید کپیهای ارزان از آنها به صنعت آمریکا ضربه میزند. حالا او درجایگاه رئیسجمهور آمریکا اعلام کرده بود که با وضع تعرفههای جدید واردات ۵۰ میلیارد دلار کالای چینی را نشانه گرفته است. پس از این اقدام، چین آمریکا را به مقابلهبهمثل تهدید کرد. دولت چین نیز با انتشار فهرستی حاوی حدود ۱۰۰ کالای آمریکایی ازجمله اتومبیل، هواپیما و طیف وسیعی از محصولات کشاورزی ایالاتمتحده به ارزش تقریبی ۵۰ میلیارد دلار اعلام کرد که زیان اقدام آمریکا را با اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر این محصولات آمریکا جبران خواهد کرد. پسازآن، دونالد ترامپ بلافاصله به تیم بازرگانی دولت آمریکا دستور داد که وضع تعرفه ۲۵ درصدی را این بار برای مجموعهای از کالاهای چینی با ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار برنامهریزی کنند. بهاینترتیب، اختلاف تجاری دو کشور وارد مرحله تدارک جنگ تجاری شد. پس از کشوقوسهای فراوان بین این دو کشور حالا چین برنده جنگ تجاری محسوب میشود و برخلاف انتظار رئیسجمهور آمریکا، در جایگاه نخستین اقتصاد بزرگ جهان قرار گرفته است. شیوع کرونا اگرچه اقتصاد بسیاری از کشورها را فلج کرده است اما چشمبادامیها در این شرایط با تمام قوا به دنبال سرمایهگذاریهای جدید و گسترش روابط اقتصادیشان هستند.
