با این وجود اخبار نگران کننده مبنی بر انتقال نیافتن آرشیو مطبوعات صائب به اصفهان و خارج از دسترس ماندن آن برای پژوهشگران ادامه داشت تا اینکه در آذر ماه سال گذشته مسعود کثیری، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه اصفهان خبر خوش بازگشت آرشیو مطبوعات اصفهان را اعلام کرد و از امضای تفاهم نامهای بین سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی اصفهان و مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه اصفهان سخن گفت که مبنی بر هشت کامیون روزنامه از زمان ناصرالدینشاه به بعد به اصفهان برگردانیده شده و به اعلام آمادگی این مرکز برای واگذاری مالکیت این اسناد به شهرداری اصفهان اشاره کرد به شرطی که هیچوقت دیگر، شاهد انتقال این اسناد به بیرون از شهر اصفهان نباشیم.
حالا بعد از گذشت یک سال از خبر انتقال آرشیو مطبوعات صائب به اصفهان که در اختیار کتابخانه مرکزی شهرداری قرار گرفته و بعداز جداسازی و تفکیک آن برای ارائه، مشخص شده برخی از عناوین نایاب و درجه یک این آرشیو همچنان برگردانده نشده و تنها بخشی به اصفهان منتقل شده است و ممکن است در پیگیریهای بعدی صرفاً نسخه دیجیتال آن به اصفهان برگردد.
طیبه فاطمی، رئیس کتابخانههای شهرداری اصفهان در این باره میگوید: ما 7 کامیون از این آرشیو را جدا سازی، تفکیک و آماده ارائه کردهایم و به طور کلی حدود 75 عنوان روزنامه از کتابخانه ملی به دست ما رسیده است. روزنامههای بازگردانده شده آرشیو کیهان، اطلاعات و … ما را کامل کرده و البته عناوینی از روزنامههایی که نداشتیم را در اختیار ما گذارده است. مثلاً از روزنامههای آفتاب، ابرار ورزشی، خبر ورزشی، عصر ارتباطات، عصر اقتصاد، خبرنامه فولاد، آفتاب امروز، جمهوری، نشاط، نسل فردا، ایران، رسالت و … از هر کدام چند سری یا تعدادی به دست ما رسیده که قبلاً موجود نبوده است. اما بخش ارزشمندی از این آرشیو مانند صدای اصفهان، راه نجات، مکرم، چهل ستون، وقایع التفاقیه، مفتاح الظفر، شاه ایل، نقش جهان، سرنوشت، پادزهر و اخگربازگردانده نشده که طبق قانون واسپاری قول دادهاند بعد از ثبت نسخه دیجیتال آن در اسرع وقت در اختیار ما قرار گیرد.
او در ادامه به پیگیری موضوع و ارسال تفاهم نامهای مشترک در خصوص امکان دسترسی به منابع دیجیتال نسخ خطی، اسناد و مطبوعات تاریخی در تاریخ 12 مرداد 99 از سوی شهرداری اصفهان اشاره میکند: متاسفانه به دلیل شیوع کرونا و تأخیر در برگزاری جلسات کتابخانه ملی تهران این تفاهم نامه از سوی آنها هنوز امضا نشده است ولی امیدواریم با امضای آن و برگشت کامل آرشیو در اختیار متقاضیان قرار گیرد.
او ادامه میدهد: همکاری مشترک در حوزه دسترسی به آرشیو مطبوعات ارسالی اصفهان به کتابخانه ملی و بهره گیری و دسترس پذیری کتابخانههای شهرداری اصفهان از طرح اهدا و موازنه کتاب به کتابخانه ملی برخی از مفاد این تفاهم نامه است.
او در پایان ضمن تشکر از نماینده دفتر اسناد کتابخانه ملی شعبه اصفهان به خاطر اهدا 12 هزار جلد کتاب به کلیه کتابخانههای شهرداری اصفهان اظهار امیدواری میکند: با امضاء هر چه سریعتر تفاهم نامه و برگشت باقی مانده آرشیو این مجموعه به طور کامل در اختیار علاقه مندان قرار گیرد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه اصفهان نیز در این باره میگوید: متاسفانه آرشیو مطبوعات صائب اصفهان که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد و منبع خوبی برای پژوهشگران اصفهانی بود بنا به دلایلی که من از آن بی اطلاعم و با تصمیم حجت السلام ارزانی مدیر وقت اداره کل فرهنگ و ارشاد اصفهان به سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتقل شد. این آرشیو اما در زمان مدیریت قبلی مرکز اسناد به دلیل نداشتن فضا و جای کافی به تهران منتقل میشود. متاسفانه در این زمان من ازهیچکدام ازمسولین استان مکاتبه یا اظهار گلایه مندی نسبت به انتقال این اسناد و پیگیری آن ندیدم. اما پژوهشگران آزاد به شدت نسبت به این موضوع رنجیده خاطر شدند چون منبع اطلاعاتی جامع و خوبی از دسترسشان خارج شد.
مسعود کثیری ادامه میدهد: پیگیری این اسناد و ارائه آن یکی از اصلیترین دغدغههای من تا امروز بوده به طوری که حتی دو وانت باقی مانده در مخازنمان را تحویل کتابخانه مرکزی شهرداری دادم. برای بازگرداندن آرشیو هم با تهران مکاتباتی داشتم و شخصاً جویا و پیگیر برگرداندن این آرشیو شدم ولی متاسفانه از آن روز به بعد من اطلاع دقیقی از سرنوشت کار ندارم و نمیدانم دقیقاً شهرداری برای طبقه بندی و ارائه این آرشیو به علاقه مندان چه تدابیری اتخاذ کرده است.
او در پاسخ به این پرسش که درصورت برنگرداندن تمام عناوین ارسالی آرشیو مطبوعات صائب به اصفهان و خصوصاً عناوین درجه یک و نایاب چه باید کرد که مانند آثار تاریخی متعلق به شهر است، میگوید: از دو منظر میتوان به این موضوع نگاه کرد. از نظر منطقی و مساله میراث ملی با شما موافقم. اینها میراث و متعلق به اصفهان است ولی از نظر حقوقی من نمیتوانم اظهار نظری بکنم چون حقوقدان نیستم و اگر قرار به دعوی حقوقی باشد باید با همکاری دوستان متوجه شویم مالکیت این آرشیو با کجا بوده و تحت چه شرایطی به سازمان واگذار شده و باید برگردانده شود. اما چون مالکیت آرشیو با شهرداری است آنها میتوانند به لحاظ حقوقی این مساله را دنبال کنند و ما هم حتماً پیگیریهای لازم را خواهیم داشت.