«امسال شهرداری اصفهان، آماده ارزیابی دقیق و بدون اغماض است.» این جمله مهم شهردار اصفهان بود که معتقد است نباید در راه رسیدن به تعالی سازمانی تعلل کرد: «ارزیابیها باید به گونهای انجام شود که هر سال نقاط ضعف شهرداری کاهش و نقاط قوت آن افزایش پیدا کند و مسیرهای بهتر برای تعالی شناسایی شود تا الگویی ملی برای دیگر شهرداریها شویم.» به گفته قدرتاله نوروزی: «ارزیابی تعالی باید به دیگر شهرها تعمیم داده شود؛ چرا که این اقدامات برای بهبود ساختارها و سازمان شهرداری مفید و مؤثر است.» او به این نکته هم اشاره کرد که شهرداری اصفهان برای سومینسال متوالی با یکی از الگوهای مشهور ارزیابی میشود: «بسیار خوشحالم که برای سومین سال است همه سازمانها و دستگاههای زیر مجموعه شهرداری مورد قضاوت و بررسی قرار میگیرند، چراکه این روند میتواند سیستم را به مسیری متعالی هدایت کند. در سال اول با اجرای این طرح، مسیر رشد شهرداری با همکاری مدیران با دستگاه و نهاد ارزیاب و ارائه اطلاعات صحیح و میدانی به ارزیابان باز شد.»
کاهش نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت
به بیان نوروزی: «در شهرداری اصفهان از ابتدا اهداف و چشمانداز مشخص بوده است و در شرایط کرونایی فضا را بهگونهای آماده کردیم تا بتوانیم تحت تأثیر ارزیابیها و نظارت همگانی مردم از طریق فضاهای مجازی قرار گیریم و نقاط ضعف را کاهش دهیم و نقاط قوت را تقویت کنیم.» شهردار اصفهان گفت: «کاری به برخی از مسائل حاشیهای نداریم. بسیاری از پیامهایی که از سوی کارکنان و مردم به ما ابلاغ میشود، کمکدهنده است؛ چراکه برخی از مسائل بیان و برخی از حساسیتها برانگیخته میشود و این نظارتهاست که با عنوان نظارت همگانی میتواند به روند بهبود فعالیتها به مدیریت شهری کمک کند.» نوروزی معتقد است: «نظارت همگانی میتواند به مدیریت شهری در اجرای برنامهها کمک کند: «برخی مخالف انجام ارزیابی با مدل EFQM بودند، اما معتقدیم با این مدل ارزیابی بهتر میتوانیم به اهداف دست یابیم.» او افزایش کیفیت برنامهها، استفاده از تجربیات دیگران و افزایش بهرهوری را دلیل استقبال از این مدل ارزیابی دانست و به این نکته هم اشاره کرد که با این موضوع سریعتر به اهداف استراتژیها دست پیدا میکنیم.
اعتمادسازی و رعایت حقوق شهروندان
پرسش یکی از ارزیابان درباره میزان تحقق برنامه «اصفهان ۱۴۰۰» بود که نوروزی اینگونه پاسخ داد: «اعتمادسازی و رعایت حقوق شهروندان در فرایند اجرای برنامههای شهرداری در اولویت قرار دارد و تمام فعالیتهای مجموعه شهرداری اصفهان با این روند پیش میرود.» او شجاعت در مدیریت را یکی از موضوعاتی دانست که در مجموعه شهرداری اصفهان مد نظر قرار گرفته است: «محافظهکارانه عملکردن در مسائل باعث کندی کارها میشود و اگر میخواستیم اینگونه عمل کنیم، بسیاری از اتفاقات خوب در شهر رخ نمیداد.» شهردار اصفهان، تدوین لایحه۵۲ و تصویب آن در شورای شهر برای افزایش درآمد شهرداری را نمونه بارز مبتنی بر ارزیابیهای صحیح اعلام کرد و به این موضوع اشاره کرد که این نمونه الگویی برای سایر کلانشهرها شده است.» تأکید مهم نوروزی در پاسخ به پرسش یکی از ارزیابان مبنی بر اینکه ذینفعان شهر چه کسانی هستند این بود که شهروندان و شهرنشینان ذینفعان شهر هستند و با وجود اینکه در استان اصفهان ۴۰۰ هزار اتباع بیگانه سکونت دارند و شهرنشین محسوب میشوند، حفظ حقوق آنها مد نظر قرار گرفته است. او اشارهای هم داشت به فعالیتهای عمرانی و اقدامات شجاعانه و جسورانهای که در شهر انجام میشود و به این نکته اشاره کرد که همواره به دنبال توزیع عادلانه و عدالت فضایی امکانات شهری بودیم تا همه شهروندان بتوانند از امکانات شهری استفاده کنند.
عدالتمحوری و توزیع عادلانه منابع در شهر
شهردار اصفهان سخنانش را پیوند زد به موضوع مترو و حملونقل پاکی که این روزها اغلب شهروندان از شمال تا جنوب شهر از آن استفاده میکنند: «اجرای خط دوم قطار شهری اصفهان، دارک را به کهندژ متصل میکند و شهرداری در این دوره مدیریت شهری با اجرای عدالتمحوری و توزیع عادلانه منابع در همه شهر توانسته است بسیاری از خواستههای شهروندان را محقق کند. در این راستا علاوه بر تقویت ناوگان حملونقل سینماهای سیار به نقاط مختلف شهر فرستاده است که باعث شده حاشیهنشینها و مناطق کمتربرخوردار نیز طعم توسعه را بچشند.»
نوروزی در ادامه صحبتهایش از روند برگزاری بررسی پروژههای عمرانی در چهارشنبهها هر دو هفته یکبار هم سخن گفت و اشارهای هم به این موضوع داشت که در برخی از این جلسهها، پروژههای کلیدی شهر بازبینی میشود و مدیان شهری نقاط قوت و کاستیها را از نزدیک میبینند و برای رفع مشکلات تلاش میکنند.» سخنان دیگر او مربوط شد به نشستهای فصلی شهرداری و ارزیابی از عملکرد گذشته و پیش بینی برای ادامه فعالیتهای آینده در شهر: «شهرداری اصفهان درصدد است با تعیین سیاستهای کلان، برنامههای شهری را دنبال کند و دراین موضوع چشماندازهای توسعهای را مدنظر قرار داده است.» شهردار اصفهان درباره پیشرفت احداث مجموعه پلها و تقاطع غیرهمسطح سردار شهید سلیمانی هم سخن گفت: «اجرای این پروژه با قدرت پیش میرود و در موعد مقرر بهرهبرداری میشود. همچنین در جلسهای مسائل این پروژه حل خواهد شد.»
ارتباط مستقیم آلایندهها با حقوق شهروندی و محیط زیست
صحبت درباره ناوگان حملونقل شهرداری اصفهان از دیگر سخنان نوروزی بود و اینکه به گفته او وجود آلایندهها ارتباط مستقیمی با حقوق شهروندی و محیط زیست دارد: «حقوق شهروندی یکی از محورهای فعالیت شهرداری و کاهش آلایندهها یکی از مهمترین اقدامات برای حفظ محیط زیست شهری است.» او گفت: «شهر اصفهان در حصار صنایع سنگین و سبک واقع شده است و همه آلایندهها شهر را به آلودگی و فرو نشست کشانده است.» به گفته شهردار اصفهان، توسعه حمل و نقل عمومی بهترین راهکار برای کاهش آلایندگیهاست: «با اجرای خطوط مترو به عنوان یکی از ناوگانهای حمل و نقلی پاک میتوان آلودگیها را کاهش داد. اکنون میلیاردها تومان سرمایه شهر زیر زمین برای احداث خط دوم مترو هزینه میشود تا بتوانیم برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا گامی مؤثر و سازنده برداریم. در حال حاضر علاوه بر افزایش خطوط BRT مطالعات تراموا در دستور کار قرار گرفته است.» نوروزی، طراحی ۷۷۷ کیلومتر مسیر دوچرخه برای شهر اصفهان را یکی از اقدامات به معنای دفاع از حقوق شهروندی، کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست شهری دانست: «تاکنون در شهر اصفهان ۳۵کیلومتر مسیر دوچرخه ایجاد شده، اما تا پایان سال این مسیرها به ۱۵۰ کیلومتر افزایش پیدا میکند که همه این مسائل در راستای شهروندمحوری انجام شده است.» تأکید دیگر نوروزی بر این بود که اصفهان باید محور گردشگری ایران باشد و به گفته او موضوع گردشگری نخستین محور برنامه سنجشپذیر است که محرک توسعه و درآمد پایدار برای شهر خواهد بود. «بهرهوری در برنامه اصفهان۱۴۰۵ و عملکرد شهرداری به صورت شفاف و مشهود است.» این جمله از دیگر سخنان شهردار اصفهان بود. نوروزی گفت: «سال گذشته شهرداری ۵۲ مورد کدهای درآمدی را در قالب یک لایحه به شورای شهر ارائه کرد که تصویب شد و این اقدام تأثیر مثبتی بر درآمدهای شهرداری داشت.» او به این نکته اشاره کرد که ردیف پایدار تولید اکسیژن برای نگهداری، توسعه و تملک فضای سبز در بودجه امسال تعریف شده است: «ناژوان، بخش عمده تولید اکسیژن شهر را روانه اصفهان میکند که عوارض ویژهای برای حفاظت از این منطقه در نظر گرفتیم. البته این عوارض تنها از سازندگان جدید در محدوده ناژوان دریافت و برای این منطقه نیز هزینه میشود.»
هدف از ارزیابی بهبود فرایندهاست
در ادامه این جلسه، معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان به این نکته اشاره کرد که «فرایند ارزیابی تعالی شهرداری بر اساس مدل EFQM با هدف بهبود فرایندها در دستور کار قرار گرفته است.» به گفته علیرضا صادقیان «یکی از مباحث بسیار کاربردی و مهم امروز مباحث مرتبط با مدلهای تعالی سازمانی و EFQM است که میتواند علاوه بر تأثیر فراوان بر رشد و تعالی سازمان، الگویی برای ایجاد و اعطای جایزه ملی کیفیت باشد.» او در پاسخ به سوال یکی از ارزیابان از تحقق برنامه اصفهان ۱۴۰۰، صحبت کرد: «خوشبختانه در چهار سال گذشته به طور متوسط ۸۵ درصد بودجه شهرداری محقق شده و شهرداری اصفهان در میان سایر کلانشهرها عملکرد خوبی در تحقق بودجه داشته است.» معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان به نکته دیگری در زمینه تحقق بودجه اشاره کرد: «علاوه بر تحقق بودجه، میزان قابل قبول افزایش بودجه شهرداری در سه سال اخیر و در سال جاری رخداد دلچسبی بوده و باعث شده شهرداری اصفهان در بین کلانشهرهای کشور سرآمد شود.» ادامه صحبتهای صادقیان مربوط شد به موضوع شاخصهایی که برای تحقق برنامه اصفهان ۱۴۰۰ تدوین شده است: «در این شاخصها سعی شده نقاط ضعف آن در تدوین برنامه اصفهان ۱۴۰۵ رفع شود و سنجشپذیری، تحققپذیری و مشارکت ذینفعان در برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۰۵ مد نظر قرار بگیرد.» به بیان او، عملیاتیشدن طرحهای عمرانی و برنامه کمیتههای فنی با سیاستگذاری پروژهها در قالب شورای عالی سیاستگذاری انجام میشود: «شهرداری در زمینه اجرای سیاستها، برنامهها و راهبردها اقدامات مؤثری انجام داده و کارنامه خوبی به تصویر کشیده است.» موضوع چگونگی فراهم سازی بسترهای هوشمندسازی در اصفهان، پرسش یکی از ارزیابان بود که معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان چنین پاسخ داد: «همه پروژههای شهری دارای پیوست هوشمندسازی است و در برنامهها و پروژههای تعریفشده شهرداری موضوع هوشمندسازی مد نظر قرار گرفته است. همچنین هوشمندسازی به واسطه نیازهایی که در شهر توسط مردم و تمام متخصصان و ذینفعان احصا شده، انجام میشود و در حــال حاضر زیرساختهای هوشمندسازی در شهر برنامهریزی شده و در حال اجراست.» صادقیان باز هم اشارهای داشت به برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۰۵: «این برنامه بر اساس مطالعه دو ساله و با توجه به برنامه اصفهان ۱۴۰۰ تدوین شده و در آن شهر از دیدگاه افرادی متخصص و صاحبنظر نیازسنجی شده است. برای اجرای این برنامه برخی از افراد متخصص دانشگاهی وارد عمل شدهاند که در راستای تقویت شهری زیستپذیر برای شهروندان تلاش میکنند. همچنین این برنامه با رویکرد پژوهش کیفی تدوین شده است. او در پاسخ به پرسش یکی از ارزیابان درباره اینکه ذینفعان اصلی شهرداری چه افرادی هستند، بیان کرد: «شهروندان اعضای شورای اسلامی شهر و اسناد بالادستی ذینفعان اصلی شهرداری هستند و دولت و نهادهای حاکمیتی، کارکنان، مدیران شهرداری و تمامی سرمایهگذاران و پیمانکاران سایر ذینفعان به شمار میروند.»
به بیان معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان شهر و شهروند متعالی نیاز به شهرداری متعالی دارد: «شهری پویا و سرزنده به وجود سازمانهای متعالی نیاز دارد، در این راستا و به منظور بهبود فرایندها، طرح ارزیابی تعالی شهرداری بر اساس مدل EFQM در شهرداری اصفهان اجرا میشود.» صادقیان معتقد است: «نگاه دیگران به شهرداری اصفهان در تمامی فرایندها ارزیابی میشود و همه شهرداریها میتوانند با نگاه ویژهای به این مجموعه، مسائل مد نظر را بررسی و حل کنند.»
ایجاد فضای مناسب برای تبادل تجربیات و تشویق سازمانها
در این جلسه ارشد تیم ارزیاب در هجدهمین دوره ارزیابی جایزه ملی تعالی سازمانی، تأکید کرد: «سه هدف مهم تعالی سازمانی، ایجاد فضای رقابتی برای تعالی سازمانها، ایجاد فضای مناسب برای تبادل تجربیات و تشویق سازمانها برای انجام خود ارزیابی است.» به گفته حمید زاهدی، «موفقیت از طریق سرمایههای انسانی، یادگیری و نوآوری از جمله ارزشها و مفاهیم بنیادین تعالی سازمانی است.» او گفت: «منطق ارزیابی شامل جاریسازی و طرحریزی رویکردها، ارزیابی و اصلاح رویکردها و در نهایت «نتایج مورد نیاز است.»
ارشد تیم ارزیاب هجدهمین دوره ارزیابی جایزه ملی تعالی سازمانی، ویژگی مجموعههایی که میتوانند تندیس دریافت کنند را اینگونه بیان کرد: «الزامات دریافت سطح تندیس شامل تحویل اظهارنامه تعالی سازمانی در مهلت مقرر، تعیین یکی از مدیران ارشد به عنوان مدیر تعالی سازمانی، انجام فرایند خود ارزیابی در سازمان به طور سیستماتیک، تدوین، توسعه، اولویتبندی و جاریسازی برنامههای بهبود مبتنی بر نتایج حاصل از خود ارزیابی، اثبات روند بهبود قابل ملاحظه حداقل طی سه سال اخیر و تعادل بین امتیاز توانمندسازها و نتایج است.» به بیان زاهدی، ۱۰ مفهوم بنیادین باید در سازمان دارای مصادیق بارز و آشکار باشد تا بتوان تندیس دریافت کرد.او گفت: «برای دستیابی به تندیس بلورین، سازمان متقاضی باید در اکثر شاخصها با بهترین سازمانها در کلاس خود قیاس و برای دستیابی به تندیس سیمین نیز سازمان متقاضی باید در اکثر شاخصها با سازمانهای در کلاس جهانی مقایسه شود.»
در ادامه این جلسه، ایرج مظفر معاون عمران شهرداری اصفهان در پاسخ به سؤال یکی از ارزیابان پایتخت درباره اینکه چگونه پیمانکاران عمرانی شهرداری را ارزیابی میکنید، گفت: «سالهاست که در معاونت عمران شهرداری اصفهان، بانک ارزیابی پیمانکاران طراحی شده است که در این راستا رزومه افراد برای حوزههایی که برای انجام فعالیتهای شهرداری وارد عمل شدهاند، بررسی میشود. همچنین فرمهایی تدوین شده است که پیمانکاران در آن به افراد نمره میدهند. هنگام تحویل پروژه نمرات ارزیابی پیمانکاران در بانک اطلاعاتی قرار داده میشود و مبنایی میشود برای اینکه پیمانکار برتر شناخته شود.»
در ادامه سید احمد حسینینیا معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در خصوص ارزیابی مشاوران شهرداری که مورد سوال یکی از ارزیابان تهرانی بود، گفت: «اگر نگاه نوآورانه را در بخش کار و ایده لحاظ کنیم، در حوزه طراحی و مشاوره بر اساس آنچه که از سال 1397 مطرح بوده است، ارزیابیهای کیفی مد نظر قرار میگیرد که ترکیبی از حرفهمندان، اساتید دانشگاه و کارمندان شهرداری که در این حوزه فعالیت دارند، هستند و ارزیابی کیفی مشخص میکند که کدام طرح اجرا شود.