بهمن98 که خبر شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور منتشر شد، تحلیلگران اقتصادی هشدار دادند که کرونا تنها جان آدم‌ها را نمی‌گیرد، بلکه نفس اقتصاد را هم به شماره می‌اندازد و حضور آن منجر به سیل عظیم بیکاران در کشور می‌شود.
یک میلیون نفر بیکار
شیوع ویروس کرونا بیش از هر چیز بر بازار کار سال99 تأثیرگذار بود و افراد زیادی به واسطه فراگـیری این ویروس و وضعیت نابسامـان اقـتـصـادی شــغـل خود را از دسـت دادند. علاءالدین ازوجی، مدیرکل دفتر اشتغال وزارت کار به نقل از تسنیم درباره تعداد بیکاران پس از کرونا گفت: «در یک سال گذشته یک میلیون نفر بیکار شده‌اند، ۷۳۰هزار نفر از این تعداد بیمه بیکاری گرفته‌اند. البته مبلغ کمی مانده است که آن نیز به زودی پرداخت می‌شود.» مهد شکوری، مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا درخصوص بیکاران مشمول بیمه بیکاری توضیح داد: «تاکنون یک میلیون و ۲۵۱ هزار و ۹۷۵ نفر بر اثر شیوع کرونا، مشمول بیمه بیکاری تشخیص داده شده‌اند که از این جمعیت، یک میلیون و ۱۶۹ هزار و ۵۳۴ نفر در حال دریافت بیمه بیکاری هستند.» بنابراین شاهد بیکاری سیل عظیمی از شاغلان در طول یک سال گذشته به لطف کرونا و مشکلات ناشی از آن هستیم. هرچند مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و اشتـغـال وزارت کـار، بازار کـار را به‌طــور سنتی درگـیـــر چـالـش‌هـای بســیـاری از جمله نرخ پایین مشــارکـت به‌ویژه در زنان، نرخ بالای بیکاری جوانان و قشر تحصیل‌کرده، اشتغال ناپایدار و کم کیفیت و عدم توازن در کنار کرونا می‌داند.
حدود نیمی از بیکاران مدارک تحصیلی دانشگاهی دارند
گزارش‌های مرکز آمار در پاییز سال جاری از بالا بودن جمعیت بیکاران با تحصیلات دانشگاهی حکایت می‌کند. بر اساس این آمار، جمعیت بیکار فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران 40.2درصد بوده است. مدیرکل دفتر اشتغال وزارت کار نیز با اشاره به اینکه 40درصد بیکاران کـشـور فـارغ‌التـحصـیـل دانـشگـاهی هستند، بیان کرد:«دو میلیون و 400 هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد که 40درصد آن‌ها را فارغ‌التحصیلان دانـشـگـاه‌هــا تشکیل می‌دهند.» همچنین تـوضـیـحـات ایــن مـقـام مسئول نشان می‌دهد سالانه 5درصد به جمعیت بیکاران فارغ‌التحصیل اضافه می‌شود. از این‌رو بزرگ‌ترین سهم جمعیت بیکاران یعنی حدود نیمی از آن‌ها به فارغ‌التحصیلان دانشگـاهی اختصاص دارد که هر سال نیز به این تعداد افزوده می‌شود.
بانوان بیشتر از آقایان
تعداد بانوان بیکار در کشور بیشتر از آقایان است و اطلاعات مرکز آمار در پاییز بیانگر سهم بزرگ‌تر بانوان نسبت به آقایان در جمعیت بیکاران کشور است. البته این مسئله جدیدی نیست و معمولا تعداد زیادی خانم بیکار به نسبت آقا در کشور وجود دارد. همچنین تقاضا برای استخدام نیروی کار آقا به ویژه در مشاغل دولتی بیشتر از بانوان است.
نقاط شهری بیشتر از روستایی
سهم افراد بیکار در نقاط شهری طبق گزارش‌های مرکز آمار در پاییز 99 بیشتر از نقاط روستایی بوده است. مشاهده‌های میدانی نیز بیانگر این موضوع است؛ زیرا مشاغل روستایی به موارد مشخصی محدود می‌شود. ولی در شهر ارگان و اصناف زیادی بر اثر کرونا تعطیل شده‌اند و به دنبال این موضوع تعداد بیکاران در نقاط شهری بیشتر از روستایی برآورد می‌شود.
هرسال هزاران بیکار بیشتر
ازوجی، مدیرکل دفتر اشتغال وزارت کار، درخصوص تعداد بیکاران در طول هر سال گفت:«سالانه 600 تا 700 هزار نفر ورودی جدید به بازار کار داریم.» طبق توضیحات این مقام مسئول، سـیــاســـت‌گـذاری اشــتـغـال وزارت کــار بر اسـاس تـبـصـره 18 بـودجـه، حفظ اشتغال، توسعه کسب‌وکار و برنامه‌های بهبود وزارت کار است و بر اساس این تبصره از سال 96 تا 99 سالانه 450 هزار شغل ایجاد شد. در مـقـابـل مـجـلـس شورای اسلامی در تبصره 18 لایحه بودجه تغییراتی اعمال کرده است که این تغییرات منجر به تولید می‌شود؛ ولی مشکلی را در زمینه اشتغال رفع نمی‌کند. ازوجی در این‌باره توضیح داد: «دفتر اشتغال وزارت کار با این تغییرات مخالف است. بر اساس تبصره 18 لایحه دولت، دستگاه‌ها برنامه سه‌ساله‌ای در دست اجرا دارند؛ اما سازوکاری که مجلس شورای اسلامی برای تـبـصـره 18 ایـجـاد کرده برای سال‌های آینده است و چهارچوب کار دستگاه‌ها را به هم می‌زند.» با این حال مسئله مهم در زمینه اشتغال، ویروس کروناست و تا زمانی که سایه شوم این ویروس بر سر بازار کار کشور حاکم باشد، نمی‌توان اقدام مؤثری در زمینه کاهش تعداد بیکاران انجام داد.
