میلیاردها تومان پول لازم است تا یک جواز برای راه‌اندازی کسبوکار خود بخرید! مشخص نیست در این دسته مشاغل پول درو می‌کنید یا نه؟ ولی در بازار سیاه خریدوفروش پروانه کسب با فروش یک برگه مجوز می‌توان میلیون تا میلیارد تومان پول درو کرد!
پروانه کسب تا 20 میلیارد تومان!
پروانه کسب در عرصه کسبوکار از اسناد مهم اقتصادی محسوب می‌شود که بازار خرید و فروش آن‌ها رونق پیدا کرده است. درحال حاضر تقاضا برای خرید جواز کارگزاری بورس و داروخانه بیشتر از سایر مشاغل است؛ به طوری که جواز یک کارگزاری بورس در فضای مجازی بیش از 20 میلیارد تومان قیمت می‌خورد و واسطه معامله مدعی است در عرض کمتر از یک ساعت برای آن مشتری پیدا می‌شود! همچنین جواز داروخانه بین دو میلیارد تا چهارمیلیارد و 500 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود که این جواز را هم روی هوا می‌برند! تقاضا برای خرید جواز کسب‌و‌کارهای دیگر نیز بالاست. برای نمونه جواز کسب پیشخوان دولت با قیمت 950 میلیون تومان تا سه میلیارد تومان و سایت خبری 650میلیون تومان تا یک میلیارد و 5۰۰میلیون تومان خریدوفروش می‌شوند. از طرفی کرونا و تعطیلی‌ها منجر به رونق فروش فروشگاه‌های اینترنتی شده است و به دنبال این موضوع جواز فروشگاه‌های اینترنتی با قیمت 200میلیون تومان هم مشتری دارد. قیمت جوازهای کسبوکار پرفروش دیگر مانند آموزشگاه مراقبت زیبایی ۱۰۰ تا ۱۵۰میلیون تومان، شرکت خدمات پزشکی 85 تا 120میلیون تومان، مؤسسه فرهنگی و هنری حداکثر 90میلیون تومان و موسسه حقوقی 15 تا ۳۰ میلیون تومان است.
مشکل در میزان عرضه است
هزینه صدور پروانه کسب چندان زیاد نیست و جوازهایی با قیمت میلیاردی را می‌توان با پرداخت کمتر از 10 میلیون تومان به صورت قانونی دریافت کرد. علی فیروزی، رئیس مرکز ملی مطالعات، پایش و بهبود محیط کسبوکار در گفت‌وگو با ایرنا، درباره فروش جواز کسبوکار در بازار سیاه توضیح داد: «در فرایند واگذاری مجوز کسبوکار در یک سو عرضه‌کننده و در سوی دیگر تقاضاکننده داریم و تا زمانی که تقاضا زیاد باشد و عرضه محدود باشد، قیمت خریدوفروش نامتعادل است و برای برگه و سندی که مجوز نامیده می‌شود، بهای آن بیش از حد معمول خواهد بود. موضوع مهمی که در بحث فروش جواز کسبوکار باید به آن توجه کرد، این است که نمی‌توان جلوی این فرایند طبیعی را گرفت؛ زیرا در بحث عرضه مجوز مشکل داریم.» درواقع محدودیت‌هایی در زمینه صدور جواز کسبوکار وجود دارد و این محدودیت‌ها منجر به بازار سیاه خریدوفروش جواز شده است. دسته‌ای از مشاغل مانند داروخانه نیاز به مهارت خاصی دارند و یا متقاضی مجوز برای مشاغلی مانند آموزشگاه‌های هنری، آرایشی و… باید گواهینامه معتبر از مراکز آموزشی مانند فنی‌وحرفه‌ای دریافت کند؛ از این رو دشواری‌های دریافت جواز و شرایط انحصاری باعث شده افراد دارای شرایط اقدام به دریافت جواز کنند و با قیمت بالایی در بازار سیاه آن را به پول نقد تبدیل می‌کنند. علی فیروزی با تأکید بر این موضوع گفت: «در هر شرایطی که موضوع صدور مجوز کسبوکار مطرح می‌شود، به صورت بالقوه فضا برای فساد فراهم می‌شود. در واقع این سند، انحصاری است. در شرایطی که دسترسی به مجوز کسب وکار دشوار باشد و تقاضا بیش از عرضه باشد، سند کسب و کار ارزشمند می‌شود، بنابراین هزینه برای تهیه آن مقرون‌به‌صرفه خواهد بود و شاهد خواهیم بود که این مجوزها بین ۱۰ میلیون تا ۷۰ میلیارد تومان فروخته می‌شود.»
آمار منتشر شده از سوی اتحادیه‌های اصناف نشان می‌دهد سال گذشته در 9ماه ابتدایی سال ۲۹۳ هزار و ۶۰۹فقره پروانه کسب صادر شد و این تعداد در 9ماه سال جاری با رشد 49.9 درصدی به ۴۴۰ هزار و ۱۵۶ فقره پروانه کسب افزایش یافته است. درواقع تعداد پروانه‌های کسب صادرشده در سال جاری نیم برابر سال گذشته است. با این وجود شرایط انحصاری، دشواری و زمان‌بر بودن مراحل صدور مجوز کسب وکار، بازار سیاه مجازی خریدوفروش جواز را گرم کرده است.
