رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر اصفهان باحضور در جمع هنرمندان، جلسات پرشمار برای تصویب بودجه سال آینده را راهی برای تکریم هنر و هنرمندان اصفهان قلمداد میکند: «قبل از هرچیز باید خبر خوبی را درباره موزه هنرهای معاصر اعلام کنم که بودجه قابل توجهی به این مرکز برای بازسازی و تعمیر اختصاص یافته است و امیدواریم با این اقدام، موزه هنرهای معاصر برای همیشه میزبان هنر و هنرمندان شهر اصفهان باشد. تخصیص این بودجه در واقع حمایت کوچکی است از هنرمندانی که ویروس کرونا مشکلات عدیدهای را برای کار و هنرشان بهوجود آورد.»فریده روشن درباره آثار به نمایشدرآمده از خانم نوشین نفیسی در نمایشگاه رود زنده هنر میگوید: «از مرور آثار خانم نوشین نفیسی واقعا لذت بردم، چراکه به نظرم ایشان بهخوبی توانستهاند حس طبیعت، مادرانگی و زنانگی را در آثارشان به نمایش بگذارند. نمایش حس زایشی که در طبیعت وجود دارد آن هم با مواد و متریالی که از خود طبیعت سرچشمه میگیرد، در آثار خانم نفیسی تحسین برانگیز است.»
او استفاده از ابزار هنر برای انتقال پیام را یکی از دستاوردهای خانم نفیسی میداند: «یکی از مباحث مهم در بحث هنر و هنرمندی این است که وقتی میخواهیم پیامی را به جامعه انتقال بدهیم یا وقایع پیرامون را ثبت کنیم، استفاده از هنر و ابزار هنری میتواند در راه این انتقال و ثبت یاریکننده باشد و مسیر هموارتری را برای ارتباط با مخاطب پیشنهاد کند. در آثار سرکار خانم نفیسی این را شاهد هستیم که چقدر مفاهیم به درستی در شکلهای گوناگون به مخاطب ارائه میشود، بهخصوص آثاری که در زمینه زاینده رود کار شده است و پرندگان سفید این اثر حقایقی را به مخاطب ارائه میکنند.» روشن در پایان صحبتهایش از امیدواری به هنرمندان معاصر اصفهان میگوید: «گاهی اوقات وقتی هنرهای گذشتگان را میبینم با خودم فکر میکنم همانطور که هنرمندان گذشته آثار هنری مهمی را برای ما به یادگار گذاشتهاند آیا ما هم میتوانیم برای نسل بعد از خود آثاری به یادگار بگذاریم؟ زمانی که آثار هنرمندان معاصر را میبینم امیدوارم میشوم که این اتفاق خواهد افتاد و هنرمند معاصر اصفهان آثار ماندگاری برای آیندگان به یادگار خواهند گذاشت.»
مرور آثار؛ واکاوی خود
نوشین نفیسی در ابتدای صحبتهایش از تمام کسانی که به برپایی این نمایشگاه کمک کردند تشکر میکند: «کار پروژه مرور آثار را هشت ماه پیش شروع کردیم و درواقع یک تیم بودیم. یک تیم با مدیریت آقای مهدی نصیری و کمک خانم زهرا جعفرپور. همین طور باید از جناب آقای تمیزی مدیر موزه هنرهای معاصر و تیم همکارانشان در موزه که کمک شایانی در برگزاری و اجرای نمایشگاه داشتند تشکر کنم.»او از احساسش نسبت به برگزاری نمایشگاه مرور آثارش میگوید؛ نمایشگاهی که محدودیتهای کرونایی و شرایط جوّی روز افتتاحیه تا حدودی برنامههای از پیشتعیینشدهاش را با مشکل مواجه کرده است: «امروز شرایط جوّی غیرمنتظرهای را پشت سر گذاشتیم و قرار بود یک بازْاجرا و چیدمان در حیاط موزه هنرهای معاصر داشته باشیم که به دلیل باد و طوفان لغو شد یا خود شرایط کرونا که امکان نشستن و صحبتکردن را سلب کرده است و این موارد در مجموع کمی به کار نمایشگاه ضربه زده است. با این حال نفس این اتفاق و مرور آثار برای من خوشحالکننده است و به نظرم وقتی که به مرور آثار میپردازیم بهنوعی در حال واکاوی خودمان هستیم. خوشبختانه در چند سال اخیر شرایط به گونهای رقم خورد که به صورت مداوم با برنامههای مرور آثارم در حال واکاوی خودم هستم و این تجربه جالبی برای من بوده است.» نفیسی با بیان اینکه ارائه آثار بخشی از کارش محسوب میشود و همیشه به چگونگی کار بیشتر اهمیت میدهد، مشاهده نمایشگاه مرور آثارش را نیازمند صبر و حوصله میداند: «نمایشگاه مرور آثار واقعا فرایند خستهکننده و پرزحمتی است. اول از همه اینکه من در مدیاهای مختلفی کار میکنم و هر مدیایی ساز وکار خودش را برای دیده شدن میخواهد و در واقع باید ساحت مشخصی برای دیدنش داشته باشیم. برای مثال در بحث ویدئوهایی که در یکی از سالنهای موزه به نمایش درآمده است 20 ویدئو در حال پخش است که یک ویدئو در عصارخانه، یک ویدئو در گاوخونی و یک ویدئو در جزیره هرمز اجرا شده است و هر مکانی ساحت خودش را میطلبد؛ بنابراین این نمایشگاه مخاطبی را میخواهد که با مداقه و تفکر آثار را تماشا کند. در یکی از نوشتههای داخل بروشور به کارهای من اشاره شده بود که کارهایم دیردریافت است و این برای خود من هم جالب بود. در نتیجه انتظارم از مخاطب این است که با حوصله و صبر به تماشای آثار بنشیند.»
نفیسی در بخش دیگری از صحبتهایش از کار در مدیاهای مختلف میگوید: «من در درجه اول بر اساس ایده و کانسپتی که به من واقع میشود یا انتخاب میکنم، مدیا را انتخاب میکنم. من تصمیم نمیگیرم که ویدئوآرتیست یا چیدمانگر یا پرفورمر باشم و بر اساس نیاز کارم، مدیا را انتخاب میکنم. خیلی کاری به چهارچوب طبقه بندیهای رایج و مکانیسمهای مختلف مدیاها ندارم و از همه در صورت لزوم استفاده میکنم. برای مثال، امسال بیشتر مشغول نقاشی بودم و دو نمایشگاه نقاشی برگزار کردم. شاید این حاصل شرایط و مراقبهای است که به آن نیاز داشتم. بنابراین کارکردن در مدیاهای مختلف بستگی به ایده و همچنین حال شخصی خودم دارد.»
این هنرمند درباره اینکه آیا موزه هنرهای معاصر اصفهان پتانسیل ارائه هنر معاصر را دارد یا خیر میگوید: «دوستان و هنرمندان مختلف خیلی ایده معاصرنبودن مکان موزه هنرهای معاصر را تکرار کردهاند و البته از جهاتی این درست است. مثلا اینکه نور مناسب در موزه وجود ندارد و اگر من بخواهم بر فلان سازه، نور مناسبی بتابد شرایطش موجود نیست؛ اما با همه این صحبتها من مشکلی با این مکان ندارم، چرا که میتوانم در هر چیدمانی با توجه به مکان ارائه تغییراتی را بهوجود بیاورم و بهنوعی خودم را با مکان سازگار کنم. برای مثال مجموعه تنظیفها از سال هشتاد که اولین ارائه آن را انجام دادم تا کنون در شش مکان مختلف ارائه شده است و در هر مکانی سازوکار مکان را در ارائه مدنظر قرار دادم. گاهی اوقات موفقیت آمیز بوده و گاهی هم شکست خورده و به شکلی مختصات مکان به ارائه ضربه زده است. با این حال، موزه هنرهای معاصر برای برخی کارها خیلی خوب است و ویژگیهای مثبت خودش را دارد، اما در کنار موزه باید به فکر مکانهای جدید، حرفهای و مناسب برای هنرهای معاصر باشیم.»
رود زنده هنر؛ چشماندازی از هنر و هنرمند معاصر اصفهان
مهدی نصیری مدیر پروژه مروری بر آثار نوشین نفیسی درباره رویداد رود زنده هنر میگوید: «پنج سال پیش رویدادی را با عنوان رود زنده هنر تعریف کردیم تا در آن به آثار تعدادی از آرتیستهایی که چندین دهه در اصفهان کار هنری کرده بودند به عنوان نمونه هنر معاصر اصفهان بپردازیم. برنامه را در قالب یک سری سلسله نمایشگاههای مرور آثار تدارک دیدیم تا در پایان چشماندازی از چند دهه هنر معاصر اصفهان داشته باشیم. برای این منظور از مدیاهای مختلف، هنرمندانی را که سابقه بیشتری داشتند و در قید حیات بودند انتخاب کردیم. نمایشگاههای مرور آثار میخواهد پرترهای از هنرمند بسازد، یعنی وقتی مخاطب با آثار روبهرو میشود بتواند کلیتی از هنر، زیست، طرز تفکر و کار آن آرتیست را بهدست بیاورید. نمایشگاه پنجم رود زنده هنر هم مربوط به مرور آثار خانم نوشین نفیسی است.»
نصیری از کار چند ماهه برای انتخاب مجموعهها و آثار خانم نفیسی برای نمایش در نمایشگاه مرور آثار هم صحبت میکند. انتخابی که با توجه به تنوع مجموعهها و مدیاهای کاری خانم نفیسی تنها بخشی از آثار ایشان را شامل میشود: «ما دورههای مختلف کاری آرتیست و مجموعههای هر دوره را مدنظر قرار میدهیم و در این مسیر از هر مجموعه، آثاری را انتخاب میکنیم و به نمایش میگذاریم. درباره خانم نفیسی این مسئله سالهای مختلف، مجموعههای مختلف و مدیاهای مختلف را شامل میشد؛ بنابراین از چند ماه پیش پروژه را شروع کردیم و روی انتخاب آثار متمرکز شدیم. از دورههای مختلف کاری خانم نفیسی آثاری را انتخاب کردیم. از مجموعههای مختلف نقاشی ایشان تعدادی انتخاب شده است و از خود مجموعههای انتخابشده تعدادی اثر در نمایشگاه کنونی به نمایش درآمده است. در بحث چیدمان بخشی از چیدمانها دوباره در موزه معاصر چیده شده و امکان ارائه بخشی از چیدمانها هم وجود نداشته است. به بخشی دیگر از چیدمانها هم به صورت گزارش تصویری مختصری در نمایشگاه اشاره شده است. در بخش ویدئوآرتها هم 21ویدئو برای نمایش انتخاب شده است. هر چیزی که در نمایشگاه مرور آثار خانم نفیسی میبینیم در واقع گزیدهای از مجموعهها و آثار ایشان است؛ اما امیدمان این بوده که با نگاهی به این مجموعه اتمسفر کاری و فکری خانم نفیسی تجسم پیدا کند و در نهایت تکهای از هنرمعاصر اصفهان در این چندین دهه را شاهد باشیم.»
نوشین نفیسی آرتیستی که هنر و زندگیاش قابل تفکیک نیست
مدیر پروژه مروری بر آثار نوشین نفیسی حضور مداوم خانم نفیسی در عرصه هنر و ارائه آثاری در مدیاهای مختلف را به دلیل تفکیک ناپذیری زندگی و هنر ایشان میداند: «این نمایشگاه ماحصل یک عمر کارهنری کسی که است که زیست و هنرش از هم تفکیک نشده است. هنر و زندگی خانم نفیسی مثل بافتههایی درهمتنیده شده است و قابل جداسازی نیست. چیزی که خانم نفیسی در کلاسهایش به هنرجویان گوشزد میکند، این است که اگر یک نفر بگوید تا اینجا بخش زندگی من است و از اینجا به بعد بخش کار هنری من پذیرفتنی نیست. یعنی خانم نفیسی تفکیک میان زندگی و هنر را بیمعنا میدانند. بدون اینکه بخواهم خطکشی خاصی برای آثار ایشان قائل شوم؛ اما حضور طبیعت و خاطرات را میتوانیم در آثار ایشان ببینیم و خط سیرهایی را مشخص کنیم. اما گذشته از همه اینها با نگاه به آثار خانم نفیسی میتوان داستان یک زندگی را در خلال هنر هنرمند به نظاره نشست.»
