روزی که برای انجام یک مصاحبه به دفتر شهرکهای صنعتی اصفهان رفتم از نزدیک شاهد بودم که برخی تولیدکنندگان اسیر بوروکراسیهای دست و پاگیر شدهاند و بعضاً برای پیشبرد فعالیتشان مدت زیادی معطل و بلاتکلیف ماندهاند. تشریفات زائد اداری و بوروکراسیهای پیچیده در اصفهان پررنگتر از سایر استانهاست و این مشکلی است که تولیدکنندگان کوچک و متوسط استانمان بیشتر به آن اشاره میکنند. این بوروکراسیها تولیدکنندگان را دلسرد و آنها را از فعالیت در بخش خصوصی منصرف یا دست کم انگیزه آنها را کاهش میدهد. اصلاح جدی بوروکراسیها میتواند مانع زدایی کند و مسیر را برای پیشبرد فعالیتهای صنعتگران هموارتر سازد. مقررات زدایی، حذف تشریفات زائد اداری و انتخاب افراد شایسته و متخصص در سمتهای اداری و نه افراد بدون صلاحیت که رفاقتی گزینش میشوند و زمینه ساز فساد اداری در سازمانها شدهاند گامی اساسی برای رفع این مانع است. در سطح کلان هم تغییرات ناگهانی و تصمیمات خلق الساعه و صدور بخشنامههای متعدد و متناقض صنعتگران را سردرگم کرده است.
در کمال تأسف بخشنامهها و ابلاغیههای پرحاشیه جایگزین حمایت از صنایع شدهاند. یک زمانی جلوی صادرات گرفته میشود و پای طرحهای ضدصادراتی به میان میآید. یک زمانی قیمت گذاریها دستوری میشود و غیرکارشناسانه تصمیماتی گرفته میشود که وضعیت بازار محصولات را هم آشفته میکند و تولیدکنندگان را با مشکل مواجه میکند. همین تصمیمات خلق الساعه و شتابزده مانع از راه اندازی طرحهای توسعهای برای واحدهای تولیدی استانمان میشوند. اصلاح نظام بانکی و مالیاتی نیز در سالی که به نام تولید، پشتیبانیها و مانع زداییها نامگذاری شده اهمیت دارد. یکی از دغدغههای صنعتگران اصفهانی تأمین مالی است. درشرایطی که نقدینگی در واحدهای تولیدی به خاطر تورم و فشارهای اقتصادی کاهش یافته است تولیدکنندگان باید مالیات هم پرداخت کنند.
بار سنگینی بر دوششان است و یکی از مطالبههایشان همین کاهش سخت گیریهای مالیاتی است. صحبت از عدالت مالیاتی و ترویج فرهنگ مالیاتی در کشور میشود. اما دلالانی که در بازارهای مختلف جولان میدهند و سودها به جیب میزنند از پرداخت مالیات معاف هستند. این افراد با احاطه بر نابسامانیهای موجود از طریق فعالیتهای غیرمولد بر ثروت خود میافزایند و هیچ نگرانی بابت پرداخت مالیات ندارند. دیگر وقتش است که سیستمی طراحی شود و سازوکاری پیاده شود که افرادی که در بازارهای مختلف دلالی میکنند و سودهای کلان به جیب میزنند شناسایی شوند و مجبورشان کنند مالیات پرداخت کنند در این صورت بازارها هم سروسامان پیدا میکنند. در این شرایط تولیدکنندهای که به زحمت مواداولیه تهیه میکند و با وجود فشارهای اقتصادی چرخهای صنعت را میچرخاند باید به موقع مالیات پرداخت کند. تحمیل فشارهای مالیاتی بر بخش تولید سیاست درستی نیست. اگرگوش شنوایی باشد راهکار برای حمایت ازتولید بوده و هست. همکاری بانکها با تولیدکنندگان نیز در سال جاری اهمیت دوچندانی پیدا میکند. عوامل متعددی منجر میشوند که بنگاههای تولیدی برای تأمین سرمایه در گردش خود با چالش مواجه شوند که برخی از این عوامل از کنترل بنگاهها خارج است. تورم، افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی قدرت مالی بنگاهها را تضعیف میکند و در مسیر اجرای طرحهای توسعهایشان سنگ اندازی میکند.
تأمین مالی بنگاههای تولیدی از وظایف ذاتی بانکهاست. یکی از مشکلات تولیدکنندگان اصفهانی اما همکاری نکردن بانکهاست. همکاری نکردن برخی بانکهای اصفهان با تولیدکنندگان در جلسات کارگروه رفع موانع تولیداستان نیز مطرح شده و مشکلی است که برخی تولیدکنندگان اصفهان نسبت از آن گلایهمند هستند. رفع این مانع نیازمند عزم جدی مسئولین و متولیان استانی است که در سال جاری اهمیت مضاعفی پیدا میکند. واقعیت این است که تولید باید به یک ارزش والا در ذهن تصمیم گیران و تصمیم سازان تبدیل شود. برای پشتیبانی از تولید و تولیدکننده در وهله اول نیازمند انجام اصلاحات جدی در مبانی فکری حاکم بر تصمیمات هستیم. ساختارهای معیوب اجرایی، اداری و سیاسی که تفکر ضد تولیدی و ضد توسعهای دارند باید اصلاح شوند. افراد غیرمتخصص که فاقد شناخت از ساختارهای ناکارآمد تاثیرگذار بر متغیرهای اقتصادی هستند و بانسخههای غلط تولیدکنندگان را سردرگم میکنند از حل و فصل مشکلات تولید هم عاجزند. برای حمایت از تولید و صنعتگر باید برخوردهای سیاسی و شعاری به پایان برسد تا بتوان نسخههای راهگشا برای تولید و تولید کننده تجویز کرد. امسال لطفاً چوب لای چرخ تولید نگذارید.
