تورم یکی از چالشهای اساسی اقتصاد 1400 است. افزایش قیمت کالاها و اجناس دغدغه اصلی مردم جامعه است و آنها را تحت فشار قرار داده است.
رشد قیمتها هم در بازار مواد غذایی و خوارکیها نمود پیدا کرده و هم اینکه سایر بازارها را تحت تأثیر قرار داده است.
قیمتها گاهی لحظهای تغییر میکنند و بازارها دچار التهاب میشوند.
در شرایطی که کرونا بر سر اقتصاد سایه افکنده به طور معمول هزینهها افزایش یافته است و مشکلات را دوچندان کرده است.
از سوی دیگر وضعیت مذاکرات بین ایران و آمریکا نیز هنوز بلاتکلیف است و از این بابت اقتصاددانها از سال 1400 به عنوان سال مبهم اقتصادی یاد میکنند.
حالا در این شرایط کرونایی و بلاتکلیفیها این پرسش مطرح میشود که چه نسخهای برای کنترل تورم در سال جاری وجود دارد؟
تنظیم بازار داراییها و تنظیم بازار ارز
در این زمینه عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان به راهکارهای کوتاه مدت کنترل نرخ تورم اشاره میکند و به اصفهان زیبا آنلاین میگوید:
تورم یک پدیده ریشهدار در اقتصاد ایران است که نیازمند اقدامات بنیادی و اصلاحات زیربنایی در اقتصاد ایران است
اما آنچه در کوتاهمدت میتوان انجام داد این است که مجموعه سیاستهایی درنظر گرفته شود تا تورم تحقق یافته نزدیک به هسته سخت نرخ تورم باشد.
محمدواعظ برازانی در ادامه بیان میکند: این هسته سخت تورم تحت تأثیر عوامل بنیادی مانند رشد حجم پول قرار دارد،
در نتیجه باید برای تنظیم بازار داراییها و همینطور تنظیم بازار نرخ ارز تلاش کرد
به این معنا که با تنظیم بازار داراییها مانند زمین و مسکن و تنظیم نرخ ارز در کوتاه مدت میتوان نرخ تورم را نزدیک به نرخ تورم هسته سخت رساند.
واعظ برازانی با اظهار امیدواری نسبت به کنترل نرخ تورم در سال جاری تصریح میکند:
خوشبختانه با توجه به گشایشهایی که در فروش نفت خام طی دو ماه اخیر ایجاد شده است افق روشنی درخصوص کنترل نرخ تورم پیش روقراردارد.
تقاضای کاذب کنترل شود
کنترل تقاضای کاذب راهکار دیگری است که برخی کارشناسان اقتصادی به آن اشاره میکنند.
در این زمینه یک کارشناس اقتصادی با تاکید بر کنترل تقاضای کاذب در بازارها به اصفهان زیبا میگوید:
تورم زمانی ایجاد میشود که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد درواقع یک نوع تقاضای کاذب و یک نوع تقاضای واقعی در جامعه وجود دارد
که الان تقاضای کاذب غالب است یعنی مردم به کالا یا جنسی احتیاجی ندارند
ولی بیشتر میخرند زمانی هم که تقاضا کاذب باشد تورم ایجاد میشود
بنابراین برای کنترل نرخ تورم دولتها باید این تقاضای کاذب را مهار کنند و اگر نتوانند این بازی ادامهدار خواهد بود.
محمدرضا شهنامپور با اشاره به کنترل هزینهها تصریح میکند:
یکسری عوامل دست به دست هم میدهد و منجر به افزایش هزینههای عمومی میشود
در این صورت کارفرما و کارگر باید به اندازهای درآمد داشته باشند که بتوانند هزینهها را پوشش دهند.
شهنامپور در ادامه عنوان میکند: افزایش حقوق 40 درصدی کارگران مشکلی ندارد
ولی باید به کارفرما فرصت داده شود تا این هزینهها را پوشش دهد زمانی که کارفرما نمیتواند این هزینهها را پوشش دهد تاثیرش را روی قیمت مواد اولیه میگذارد
و درواقع کارفرما ناچار میشود ناخواسته قیمتها را افزایش دهد و این باعث افزایش قیمت کالاها و اجناس میشود.
در صورتی که هنوز اتفاق خاصی هم در شرایط اقتصادی نیفتاده است یعنی سیستم کسب وکارها به خاطر کرونا فعال نیست ولی این دور باطل ادامه پیدا میکند.
مالیاتستانی پیششرط لازم دارد
این کارشناس اقتصادی بااشاره به راهکاری که مدنظر است، درخصوص کنترل تقاضای کاذب اذعان میکند:
تورم زمانی ایجاد میشود که نتوان عرضه و تقاضا را کنترل کرد البته راهکارهایی که مجلس درخصوص حذف دلالان و تقاضای کاذب یعنی مالیات ستانی در نظرگرفته است
مشکلی ندارد ولی پیش شرطهایی دارد. در واقع تا زمانی که زمینه قبلی مالیات ستانی فراهم نشده باشد
افرادی که تقاضای کاذب را ایجاد میکنند و اقدام به خرید مسکن گران قیمت یا خودروی گران قیمت میکنند مسلم است که صاحب سرمایه هستند
و فعالیت اقتصادی دارند که وقتی مطلع میشوند باید مالیات پرداخت کنند تلاش میکنند
با افزایش قیمت کالاها این پرداخت مالیات را جبران کنند یا اینکه ممکن است نیروهای خود را اخراج کنند تا بتوانند با این راهکارها مالیات پرداخت کنند.
شهنامپور با اشاره به وضعیت مالیات ستانی در کشورهای خارجی برای کنترل تقاضای کاذب میگوید:
در کشورهای خارجی وضعیت سیستم مالیاتی به این صورت است که مالیات دهنده اعتقاد قلبی دارد
و برایش شفاف است که این مالیاتها در کدام بخش هزینه میشود درواقع ابتدا آمادگی ذهنی ایجاد میشود و سپس اقدام به دریافت مالیات میکنند.
