چراغخطرها
لاز م است بدانید که کلمه ماکروویو از ترکیب دو واژه مایکرو یا میکرو (به معنی کوچک) و ویو به (معنی موج) تشکیلشده است و به معنای امواج با طولموج کوتاه و تعداد نوسانات یا فرکانس بسیار بالاست. برد چنین امواجی کوتاه بوده و در حد چند متر است؛ ولی میزان نفوذ آنها نسبتا بالاست و از درونابر و غبار هم عبور میکنند.هرچه فرکانس بیشتر باشد، شدت نفوذ آن بیشتر ولی برد امواج کوتاهتر میشود؛ برای مثال هرچیزی که در مجاورت دستگاه نوسانساز اجاقهای ماکروویو معمول قرار بگیرد، بهشدت تحت تأثیر ارتعاشات قرار میگیرد؛ درحالیکه اگر نیم متر از منبع ارتعاش دور شود، قدرت امواج به یکصدم کاهش خواهد یافت. امواج دارای طولموج کوتاه، هنگام برخورد به ماده چنان موجب ارتعاش و تغییر قطبهای منفی و مثبت موجود در آن میشوند که این جنبش بالای مولکولها موجب برهمخوردن شدید آنها و بهوجودآمدن اصطکاک در مولکولها و درنهایت سبب گرمشدن آن ماده میشود. در این میان نقش آب در درون ماده غذایی بارزتر است؛ زیرا مولکولهای آب که قطبی هستند، همچون دیگر مولکولهای قطبی، بیشتر تحت تأثیر نوسانات قرارگرفته و بهشدت شروع به جابهجایی در محل خود میکنند. به همین دلیل هرچه غذا رطوبت بیشتری داشته باشد، سریعتر تحت تأثیر این امواج قرار میگیرد. پرتو ماکروویو با مولکولهای موجود در غذا تعامل واکنش برقرار میکنند؛ مثلا گرمکردن شیر با ماکروویو باعث تغییرهایی در ویتامینهای آن میشود؛ از طرفی اسیدهای آمینه ترانس شیر به ایزومرهای سیس تبدیل میشود. (ایزومرهای سیس ازنظر زیستی فعال نیستند) از طرف دیگر برای سیستم عصبی سمی هستند. همچنین میتوانند به کلیههای کودک آسیب برسانند؛ مثلا یکبار دریکی از ایالتهای آمریکا، کیسه خون را در ماکروویو گرم کرده و به بیمار تزریق کردند که باعث مرگ او شد.
در اجاقهای ماکروویو از جریان متناوب استفاده میشود که باعث ایجاد میلیونها اجسام چندقطبی الکتریکی در ثانیه در مولکولهای غذا میشود که غیرطبیعی است؛ درحالیکه در پخت غذا و گرمای خورشید جریان ساده و طبیعی است که با بدن ما سازگار است.این جــریان متــناوب بــاعـــث ایــجاد اسیدآمینههای غیرطبیعی میشود که با استفاده مکرر از ماکروویو هموگلوبین خون کاهشیافته و گلبولهای سفید و کلسترول افزایش پیدا میکند و از طرفی لنفوسیتهایی که نوع خاصی از گلبولهای سفید هستند، کاهش مییابد که درمجموع اثرات سرطان را بر روی خون دارد. همانطورکه اشاره شد، ماکروویو باعث ایجاد چندقطبیشدن بالا در سلول میشود که سلول نمیتواند آن را تحمل کند؛ بنابراین تخریب میشود و کیفیت غذا تغییر میکند.ماکروویو، عمل پختن را از درون سلول شروع کرده و باعث صدمهدیدن غشا و از بین رفتن آن میشود. ضمن اینکه امکان نفوذ ویروس قارچها و سایر میکروارگانیسمها وجود دارد، بهعلاوه درون سلول پراکسید هیدروژن و مونوکسیدکربن تولید میشود که سمی است و بهاینترتیب کاملا مولکولهای غذا تخریبشده و تغییر شکل میدهند و تولید ترکیبات رادیولیتیک میکند که طبیعی نیست؛ بهطوریکه تخریب سلولها را به همراه دارد و تمام مواد، خاصیت سرطانزایی پیدا میکند.گوشتهایی که با ماکروویو تهیه میشود، حاوی مادهای سرطانزا به نام دی نیتروز و همچنین دی اتانول آمین هستند.در گلوکوزیدهای موجود در میوههای یخزده هم که در این دستگاههای ماکروویو ذوب و پخته میشوند، به مواد سرطانزا تبدیل میشوند. همچنین آلکالوئیدهای گیاهی سبزیها، مواد سرطانی تولید میکنند؛ در این وضعیت، رادیکالهای آزاد نیز تشکیل میشود. علاوه بر این، ویتامینهای بی، سی و ای، املاح ضروری و فاکتورهای لیپوتروپیکِ تمام مواد غذایی، کاهش قابل توجهی مییابند.
گرم کردن غذا در مایکروویو هم مثل پختن غذا مضر است؛ بهخصوص که اغلب در ظرفهای پلاستیکی و شبه آن غذای خود را گرم میکنند و به شدت سلامت خود را به خطر میاندازند.
آسیبهای کلی
در کل غذاهای پختهشده در مایکروویو سه اثر کلی ایجاد میکند: اثرات سرطانزایی بر مواد غذایی و درنتیجه بر روی بدن دارند.باعث کاهش ارزش غذایی میشود. باعث مواجهه افراد با امواج خطرناک ماکروویو میشود.
دکتر رسول حیدری، مدرس امور تغذیه و محقق طب سنتی دکتر محمد دریایی، متخصص علوم زیستی و گیاهان دارویی