در چند دهه گذشته مصرف پلاستیک در قالب ظروف مصرفی و کیسه‌های خرید برای سهولت انجام کار بسیار افزایش یافته است؛ در صورتی که این پلاستیک‌ها تجزیه نمی‌شوند و تنها در جریان آب و باد به ذرات ریزتر تبدیل و وارد چرخه غذایی می‌شوند.به گزارش ایمنا هر ایرانی روزانه سه کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند؛ در صورتی که متوسط عمر استفاده از هر کیسه تنها ١٢ دقیقه است و برای حذف هرکدام از این کیسه‌ها از طبیعت زمان زیادی نیاز است. علاوه بر این ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی، سفره‌های پلاستیکی، بسته‌بندی‌های پلاستیکی نیز به مقادیر زیاد تولید شده که به دلیل تغییر سبک زندگی مردم در دهه‌های اخیر، مورد استفاده بسیاری از مردم قرار گرفته و فشاری دوچندان بر محیط‌زیست وارد کرده است.یکی از دغدغه اصلی بسیاری از حامیان محیط‌زیست و حتی مردم عادی، آلودگی ناشی از پلاستیک‌های یک‌بارمصرف برای سلامتی انسان، جانوران و به‌طورکلی کیفیت محیط‌زیست است؛ چراکه انواع پلاستیک‌ها ازجمله کیسه‌های پلاستیکی به دلیل ترکیباتشان تجزیه‌ناپذیرند و صدها سال بدون آنکه تجزیه شوند، در محیط باقی می‌مانند و مواد شیمیایی آن به‌تدریج به خاک و آب راه پیدا می‌کنند و علاوه بر آلوده‌کردن آن، حیوانات را قربانی می‌کنند و درنهایت وارد زنجیره غذایی انسان می‌شوند.ده سال پیش تصور نمی‌کردیم که میزان قابل‌توجهی از میکروپلاستیک‌های کوچک وجود داشته باشد که با چشم غیرمسلح قابل‌رؤیت نباشد و ما هنوز قادر نبودیم آن‌ها را در بدن انسان متصور باشیم. اکنون در مطالعات انجام‌گرفته به‌طور فزاینده‌ای میکروپلاستیک‌ها در برخی از اندام‌های انسان از جمله ریه‌ها، طحال، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها شناسایی شده‌اند؛ همچنین اینکه ما این ذرات موجود در هوا را تنفس می‌کنیم، ممکن است چندان شوکه‌کننده نباشد.
مطالعات، اولین نشانه‌های وجود ترکیب «پلی‌اتیلن ترفتالات» را در خون گزارش داده است. نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر مواد پلاستیکی در جریان خون نفوذ پیدا کند، ممکن است به همه اندام‌ها منتقل شود. تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان یا حیوانات مزرعه هنوز ناشناخته است؛ اما کارشناسان نگران هستند؛ زیرا در بررسی‌های آزمایشگاهی میکروپلاستیک‌ها به سلول‌های انسان آسیب می‌رساند و ذرات آلودگی باعث مرگ زودهنگام میلیون‌ها نفر در سال می‌شود.
ورود میکروپلاستیک‌ها به آب و غذا
محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست در این باره گفت: میکروپلاستیک‌ها می‌تواند تا سال‌ها به‌راحتی وارد آب، غذا و بدن انسان‌ها شود و به‌شدت برای سلامتی خطرناک باشد؛ طبق پژوهش‌ها میزان زیادی میکروپلاستیک در ارتفاعات کوه راکی، کوهستان‌های آلپ و ارتفاعات هیمالیا مشاهده شده که حتی پژوهشگران را متعجب کرده است؛ چراکه ممکن است این پلاستیک‌ها تا صدها سال به شکل ذرات ریز با آسیب‌پذیری به محیط‌زیست همچنان در طبیعت ماندگار باشد.این کنشگر محیط‌زیست درباره راهکارهای مـقـابـله و کــاهـــش مـیکروپـلاستیـک‌ها گـفت: بــه‌منـظور کــاهــش پــراکنــش میکروپلاستیک‌ها لازم است مصرف پلاستیک را در سطح جهان کاهش دهیم و به سمت استفاده از محصولات جایگزین با ویژگی دوستدار محیط‌زیست گرایش پیدا کنیم.
اهمیت مقابله با ترویج و مصرف بی‌رویه پلاستیک
او تعریف قوانین بازدارنده مؤثر را عمده‌ترین موفقیت کشورهای جهان در مقابله با ترویج و مصرف بی‌رویه پلاستیک دانست و اظهار کرد: این کشورها با تصویب جریمه‌های هنگفت و افزایش هزینه‌های مصرف پلاستیک، درصدد تشویق شهروندانی هستند که از این ماده مخرب زیست‌محیطی استفاده نمی‌کنند.درویش افزود: نمی‌توانیم پلاستیک را حذف کنیم؛ اما می‌توانیم ماهیت پلاستیک را به نحوی تغییر دهیم که از یک عنصر آلاینده و مخرب محیط‌زیستی به یک عنصر دوستدار محیط‌زیست تبدیل شود.او ادامه داد: اگر درصدد مقابله با بحران مخاطرات زیست‌محیطی مصرف پلاستیک در کشور هستیم، باید با بازنگری قوانین و اعمال سیاست‌هایی، طی فرایندی بتوانیم سرمایه‌گذاری را در جهت تولید محصولات زیست‌پذیر و حفاظت از محیط‌زیست تشویق کنیم.
بازنگری قوانین و حمایت از تفکیک زباله
این کنشگر محیط‌زیست با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی برای خودداری مردم از مصرف کیسه‌های پلاستیکی، گفت: اگر تنها به‌صورت گفتاری و بدون معرفی هیچ‌گونه جایگزینی، برای شهروندان متذکر شویم که مصرف پلاستیک خطرناک است، به‌هیچ‌وجه دغدغه‌های زیست‌محیطی برطرف نخواهد شد؛ باید طی بازنگری قوانین از افرادی که با تفکیک زباله‌های تر و خشک از مبدأ درصدد کاهش هزینه‌های بازیافت هستند، حمایت کنیم.او درباره فعالیت اپلیکیشن‌هایی در پایتخت که درب منازل، زباله‌های تفکیکی خشک را طی فرایندی وزن و با پرداخت هزینه از شهروندان تحویل می‌گیرد، تصریح کرد: متأسفانه پیمانکارهای برخی از ارگان‌ها در جهت ترویج پدیده زباله‌گردی ضمن کنترات محله‌ها برای جمع‌آوری زباله‌ها با اپلیکیشن‌ها درگیری فیزیکی هم پیدا می‌کنند؛ اما پیگیری این موضوع زیست‌محیطی توسط مسئولان مرتبط رسیدگی نمی‌شود.درویش ادامه داد: گروه‌هایی که منفعت آن‌ها در بخش زباله است، به دلیل پرداخت‌نکردن حق بیمه، نبود رعایت حقوق اخلاقی کارگران به‌خصوص در به‌کارگیری اتباع بیگانه با صرف هزینه‌های اندک، اقدام به جمع‌آوری پلاستیک از سطح شهرها می‌کنند؛ اما در حفظ محیط‌زیست از اپلیکیشن‌ها و افراد متخصص استفاده نمی‌شود. او درباره اینکه پلاستیک‌ها با آلایندگی‌های بسیار بالا بدون تجزیه، سال‌ها در طبیعت با مخاطرات زیست‌محیطی ماندگار است، افزود: بعضی پلاستیک‌ها پس از تجزیه مورد مصرف پرندگان و دام قرار می‌گیرد که با آلودگی این موجودات پلاستیک‌ها وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود.
