مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان گفت: تقویم باغبانی شهرها هرسال متناسب با آب‌وهوا تنظیم می‌شود که بر این اساس، امسال طرح کاشت گل و گیاه در شهر ویژه سال نو با عنوان «رویداد گل‌کاری در شهر» اجرا می‌شود. مجید عرفان‌منش در برنامه رادیویی صدای شهر اظهار کرد: در حال حاضر سرانه فضای سبز شهر اصفهان ۲۹ مترمربع است که در سطح کشور رتبه بالایی داریم؛ اما این سرانه ازنظر تخصصی و تکنولوژیکی شاخص مؤثری نیست و با استانداردها فاصله داریم. او با بیان اینکه اکولوژیک سرانه فضای سبز را بر اساس میزان آلایندگی‌ها مشخص کرده است، ادامه داد: طبق آمار در سال ۱۳۹۶ اگر می‌خواستیم بر اساس مصرف سوختی آن سال فضای سبز ایجاد کنیم تا آلودگی خنثی و به سطح صفر برسد، به بیش از ۶۰۰ هزار هکتار فضای سبز نیاز داشتیم؛ درحالی‌که در حال حاضر کل فضای سبز شهرستان ۵۵ هزار هکتار و وسعت فضای سبز موجود کمتر از شش هزار هکتار است.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان افزود: بر این اساس سال ۱۳۹۶ باید ۱۰۰ برابر فضای سبز ایجاد می‌کردیم تا بتوانیم این حجم از آلودگی در مصرف سوخت گاز، مازوت، گازوئیل و بنزین و تأثیرات آن را خنثی کنیم.
عرفان‌منش خاطرنشان کرد: سرانه فضای سبز یک شاخص ملی است؛ البته شاخص خوبی برای ارزیابی وضعیت اکولوژیک شهرها و کلان‌شهرها نیست؛ اما در حال حاضر این شاخص در کشور ما وجود دارد و به آن توجه می‌شود؛ درحالی‌که ازنظر اکولوژیک با استانداردها فاصله داریم و شاهد آن نیز وضعیت آلودگی هوای شهر اصفهان است.
او با بیان اینکه از چند جهت کیفیت هوای شهر اصفهان نامطلوب است، تصریح کرد: علاوه بر خشک‌سالی، فعالیت صنایع زیربنایی اطراف اصفهان در شعاع ۵۰ کیلومتری و کمتر از آن موجب شده است آلودگی هوای اصفهان تشدید شود.
تغییر شدید اقلیم اصفهان
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با بیان اینکه بر اساس نگاه زمان شناختی یا تاریخی اگر فضای سبز شهر را ببینیم دریک دوره شهر اصفهان در جلگه زاینده‌رود و در یک عرصه پر از منابع آب قرار داشته است، گفت: پیشینیان ما باغ‌شهری به نام اصفهان ایجاد کردند. بیشتر گونه‌های گیاهی بر مبنای اقلیم آن زمان، گونه‌های مدیترانه‌ای بوده است که به منابع آبی بالا و رطوبت نسبی هوا نیاز دارد. عرفان‌منش با تأکید بر تغییر شدید اقلیم اصفهان ادامه داد: اقلیم شهر اصفهان نسبت به بسیاری از اقلیم‌های کشور بیشترین تغییرات را داشته است.
او تصریح کرد: در کنار آلودگی‌های صنعتی، خشک‌سالی نیز از چند لحاظ برای اقلیم و محیط‌زیست خطرناک است. ازجمله آنکه رطوبت نسبی شهر را از دست می‌دهیم؛ با‌وجوداین، در جایی که حداقل رطوبت نسبی بیش از ۳۵درصد است، در تابستان با فاجعه کمبود رطوبت نسبی روبه‌رو هستیم که میزان این نوع رطوبت به 8درصد می‌رسد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با اشاره به کاهش رطوبت خاک افزود: در اراضی شرق اصفهان که بیشتر بیابانی است، نمک روی خاک آن وجود دارد و با کمترین نسیم این نمک‌ها معلق می‌شود. در حدود ۹۵ روزی که در اصفهان باد شرق را شاهد هستیم، این نمک‌ها به شهر اصفهان وارد می‌شود؛ البته پارک جنگلی شرق که حدود ۷۰۰ هکتار است، اولین مانع برای جلوگیری از ورود این ذرات است. عرفان‌منش تأکید کرد: پیشینیان ما به دلیل شرایط خوب آب‌و هوایی آن زمان در شهر اصفهان درختان مدیترانه‌ای می‌کاشتند؛ ازجمله درخت چنار و درخت‌های بومی‌تر همچون نارون که نسبت به چنار، گونه مقاوم‌تری محسوب می‌شود.
تمرکز بر کاشت گیاهان بومی و مقاوم به خشکی
عرفان‌منش بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود این اقلیم سال‌ها با شهر اصفهان همراه باشد. در این راستا، بر کاشت گیاهان بومی استان یا گیاهان بومی کشور تمرکز کردیم؛ همچنین کشت چنار را در شهر کاهش و به‌نوعی متوقف کرده و درختان بلوط همیشه‌سبز و داغداغان، از گیاهان زاگرسی و مقاوم به خشک‌سالی را جایگزین کردیم.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با بیان اینکه درخت توت به خشک‌سالی مقاوم است، ادامه داد: در شهر دو گونه درخت توت مثمر و غیر مثمر وجود دارد که امسال هرس ویژه بر این درخت‌های توت انجام‌شده است؛ در طراحی‌ها، درخت توت همچنان جایگاه دارد. اما درخت‌های توتی که بار ندارد.
عرفان‌منش تصریح کرد: در کنار خیابان و معابر شهر درختان توتی داریم که عمر بالای ۱۵ تا ۲۰ سال دارند؛ اما غیر مثمر هستند. درختان توت که میوه می‌دهند در شهر خطرهایی را به دنبال دارند. اواخر اردیبهشت‌ماه میوه آن‌ها سطح زمین را لغزنده و تردد عابران پیاده و خودروها را با مشکل روبه‌رو می‌کند؛ از سوی دیگر، این حجم از توت باعث آلودگی و نازیبایی شهر و برهم‌زدن نظافت می‌شود.
هرس درختان توت در دستور کار است
عرفان‌منش تأکید کرد: کاشت درخت توت در محله‌ها و پارک‌ها را توصیه نمی‌کنیم؛ زیرا هوای شهر اصفهان آلوده است و این آلودگی روی میوه این درختان رسوب می‌کند؛ ازاین‌رو توتی که مصرف می‌شود، کاملا آلوده است. مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: یک کارگروه علمی در سازمان پارک‌ها با حضور خبرگان شهر و کشور در حوزه آب، خاک، گیاه‌پزشکی، سم‌شناسی، باغبانی و طراحی فضای سبز فعالیت می‌کند که هرس پلارد درختان توت خروجی این کمیته بوده است. در این راستا، برای اولین بار در شهر اصفهان هرس درختان به این شیوه و گستردگی انجام می‌شود. به‌نوعی این هرس زیبایی است که باعث جوان‌سازی گیاهان می‌شود.
عرفان‌منش تأکید کرد: هرس پلارد میوه‌دهی درخت را به تعویق می‌اندازد؛ اما رشد رویشی گیاه را تقویت می‌کند؛ بنابراین درختان توت در شهر امسال برگ‌های بیشتر و بزرگ‌تری خواهند داشت و تا سه سال آینده نیز میوه می‌دهند. او با اشاره به استفاده از چسب پیوند پس از انجام هرس بر روی درختان تصریح کرد: با انجام هرس به درخت یا گیاه زخمی وارد می‌شود که این چسب از ورود آفات و بیماری‌ها به درخت از محل زخم جلوگیری می‌کند؛ زیرا در داخل خود قارچ‌کش، آنتی باکتریال و مواد ترمیم‌کننده دارد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تصریح کرد: در سال‌های متمادی به دلیل مباحث اقتصادی و هزینه بالای هرس به فرم‌دهی درختان شهر کمتر توجه شده است. عرفان‌منش خاطرنشان کرد: ارتفاع فضای سبز زمانی که زیاد شود، نیازمند تجهیزات برای ارتفاع آن هستیم. در این راستا کنترل ارتفاع درختان در سطح شهر تا میزان پنج‌متر از اقدامات ضروری است که توسط سازمان پارک‌ها انجام‌شده است.
تقویم باغبانی متناسب با آب‌وهوا تنظیم می‌شود
عرفان‌منش با اشاره به تقویم باغبانی در شهر گفت: هرسال عملیات و انجام کار در حوزه فضای سبز بر اساس تقویم تدوین‌شده در بخش‌های مختلف انجام می‌شود. این تقویم تابعی از شرایط اقلیمی است. درواقع تقویم باغبانی متناسب با آب‌وهوا تنظیم می‌شود. ممکن است بر اساس اعلام هواشناسی از بهمن گل‌کاری در شهر را آغاز کنیم؛ اما در سالی دیگر از بیستم اسفند به‌صورت شبانه‌روزی انجام شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با بیان اینکه گل‌های فصلی در فصل خاص خود و با توجه به شرایط اقلیمی در شهر کاشته می‌شود، گفت: سال گذشته شب عید بی‌نظیرترین گل‌کاری ادوار گذشته شهرداری در شهر انجام شد که مورد استقبال مسافران قرار گرفت؛ امسال نیز همان برنامه را اما مدیریت‌شده و هدفمندتر با عنوان رویداد گل‌کاری در شهر داریم.
عرفان‌منش خاطرنشان کرد: در فصل زمستان گونه مختلف بنفشه را کاشت می‌کنیم که اگر خوب نگهداری شود تا خردادماه در باغچه‌های گل شهر باقی می‌ماند؛ برای تعدادی از باغچه‌های گل شهر نیز کاشت گل‌های فصلی همچون انواع اطلسی پیش‌بینی شده است، گل‌هایی که مناسب فصل زمستان است؛ اما کاشت گل‌های لوکس که حساس هستند در روزهای پایانی سال بر اساس تقویم هواشناسی کاشت می‌شود.
۲۵۰ هکتار باغچه گل در شهر اصفهان
عرفان‌منش با بیان اینکه در شهر اصفهان ۲۵۰ هکتار باغچه گل وجود دارد که امسال به گل‌های مختلفی مانند بنفشه و اطلسی آبی مزین می‌شود، اظهار کرد: «گل» محصولی لوکس است که قیمت زیادی دارد. اگر درست مدیریت نکنیم، ۲۵۰ هکتار باغچه گل شهر با یک شرکت دچار خسارت خواهند شد و علاوه بر خسارت اقتصادی، زمان را هم برای جایگزین‌کردن از دست خواهیم داد. مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تصریح کرد: برخی افراد اقدام به خشکاندن درختان در سطح شهر می‌کنند که انگیزه آن‌ها بیشتر اقتصادی است. اما قانون دست ما را برای برخورد قانونی با کسانی که خسارت وارد می‌کنند، باز گذاشته است؛ بر این اساس چند پرونده نیز در این خصوص داشتیم که متخلفان به زندان محکوم شدند. از شهروندان درخواست می‌کنیم در صورت مشاهده چنین تخلف‌هایی موارد را به سامانه ۱۳۷ و روابط‌عمومی سازمان پارک‌ها اطلاع دهند. عرفان‌منش بیان کرد: اگر شهروندی به‌صورت سهوی با درختی تصادف کند که منجر به قطع درخت شود، بر اساس قانون و مصوبه شورای شهر باید خسارت بدهد. سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ پرونده در رابطه با این موضوع داریم.
خشک‌سالی خسارت شدیدی به فضای سبز شهر وارد کرده است
عرفان‌منش گفت: اگر درختی در شهر سقوط و به شهروندان نیز آسیب وارد کند، خسارت به آن‌ها داده می‌شود؛ البته سعی می‌کنیم با انجام اقداماتی از بروز چنین اتفاق‌هایی جلوگیری کنیم؛ اما خشک‌سالی خسارت شدیدی به فضای سبز شهر وارد کرده است؛ ازاین‌رو به‌رغم اقدامات پیشگیرانه امسال با افزایش آمار چنین اتفاق‌هایی روبه‌رو بودیم و به دلیل خسارت فیزیولوژیک با اندک باد، درختان سقوط می‌کنند.
او با اشاره به کاشت درخت پالونیا در شهر اظهار کرد: پالونیا گونه درختی است که سریع رشد می‌کند و چوب خاصی دارد؛ ازاین‌رو در شهرداری به سمت کاشت آن حرکت کردیم. اما بخش‌نامه‌ای از سوی سازمان محیط‌زیست ابلاغ شد که پالونیا گونه‌ای مهاجم است و در شهر نباید کاشته شود. معتقدم این بخش‌نامه غیرکارشناسی به شهرداری‌ها ابلاغ شد؛ چراکه با کاشت این‌گونه،در پنج سال آینده بالغ‌بر هزار شهرداری کشور تولیدکننده چوب می‌شدند و به اقتصاد کشور کمک می‌کردند.
