به گزارش اصفهان زیبا؛ در خبرها آمده بود که به مناسبت هفته دولت سامانه پایش برخط داده‌های منابع و مصارف آب استان اصفهان رونمایی شد. در این سامانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در راستای شفاف‌سازی مقادیر منابع و مصارف آب در حوضه زاینده‌رود اقدام به ایجاد مرکز پایش داده‌ها کرده است.
اعلام شد که پیاده‌سازی این مرکز در دو بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و بانک‌های اطلاعاتی آن از سال ۱۴۰۰ آغاز به‌کار کرده است. هدف از تأسیس مرکز پایش و مدیریت داده‌های برخط منابع و مصارف آب استان، ایجاد هماهنگی بین بخش‌های مختلف مدیریت و به اشتراک‌گذاری داده‌های مکانی و ایجاد محیط مشارکتی عنوان شده است؛ همچنین اعلام شد تمام ایستگاه‌های هیدرومتری، تبخیرسنجی، باران‌سنجی و شبکه پایش آب زیرزمینی مستقر در حوضه زاینده‌رود و سایر حوضه‌های آبریز رودخانه‌های مهم استان مجهز به ادوات برخط ثبت جریان آب شده است.
در ادامه این خبر آمده است: «در حال حاضر عملیات تجهیز و ساخت مرکز پایش منابع و مصارف آب در استان انجام شده و این مرکز در مرحله بهره‌برداری است. مصارف آب بخش صنعت و آشامیدنی با مانیتورینگ سامانه “چم آسمان” و خط انتقال آب به یزد به صورت برخط پایش می‌شود و در بخش مصارف کشاورزی سه شبکه مدرن نکوآباد، آبشار و رودشتین به ادوات برخط ثبت جریان مجهز و در حال حاضر در مرحله کالیبراسیون و صحت‌سنجی نتایج بوده و اطلاعات آب تحویلی به هر یک از شبکه‌ها به صورت آنلاین قابل رصد و پایش است.»
همچنین عنوان شده که در بخش مصارف آب زیرزمینی و چاه‌های بهره‌برداری نیز اقدام به تجهیز چاه‌های دارای مصرف بالا به کنتورهای حجمی و هوشمند می‌شود و در این بخش نیز پایش‌ها به صورت برخط و قابل‌اطلاع رسانی و شفاف‌سازی خواهد بود.البته به‌منظور دسترسی به داده‌های مذکور باید افراد متقاضی در سامانه یادشده ثبت‌نام و نسبت به اخذ رمز کاربری و شناسه عبور اقدام کنند. ایجاد سامانه پایش برخط داده‌های منابع و مصارف آب در شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اقدامی لازم برای رصد منابع و مصارف آب در استان اصفهان است؛ ولی کافی نیست.
برای کفایت این اقدام لازم است شرکت آب منطقه‌ای در دو بخش عمق و وسعت به زیرساخت‌های لازم برای این سامانه اهتمام کند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد. استان اصفهان، دارای چهار رودخانه اصلی «زاینده‌رود»، «ماربر»، «قمرود» و «گوکان» و تعداد زیادی رودخانه فرعی و فصلی است و از این رو این استان محدود به رودخانه زاینده‌رود نمی‌شود و مسائل و مشکلات ناشی از عدم پایش منابع و مصارف دامن‌گیر تمام حوضه‌های آبریز داخل استان است؛ بنابراین لازم است به موازات اجرای این سامانه در حوضه آبریز زاینده‌رود در سایر حوضه‌ها نیز این سامانه اجرا و بهره‌برداری شود. زمانی سامانه پایش منابع و مصارف آب می‌تواند در مدیریت منابع و مصارف آب مفید واقع شود که داده‌های استفاده‌شده دارای بالاترین کیفیت باشند؛ بنابراین لازم است این سامانه بر پایه‌ای محکم از دستگاه‌های اندازه‌گیری مشتمل بر تعداد دستگاه‌ها، موقعیت قرارگیری دستگاه‌ها، کیفیت اندازه‌گیری، نحوه مخابره داده‌های اندازه‌گیری‌شده، واسنجی دوره‌ای و… باشد تا هیچگونه ابهامی از نظر کمی و کیفی در داده‌های احصاشده وجود نداشته باشد.
در این سامانه لازم است به کاستی‌های مربوط به اندازه‌گیری بارش توجه جدی صورت پذیرد. شبکه باران‌سنجی فعلی در حوضه‌های آبریز اصلی در استان نیازمند اصلاح و تکمیل است. در این راستا ایجاد سامانه های پایش رواناب حاصل از بارش‌ها کمک بزرگی به مدیریت منابع و مصارف آب خواهد کرد؛ چون بخش بزرگی از آب مصرفی در حوضه آبریز زاینده‌رود کشاورزی و شرب است، لازم است در سامانه منابع و مصارف آب به نکات زیرگروه این دو بخش از قبیل الگوی کشت، تراکم کشت و یا سرانه مصرف آب شرب، چگونگی آب برگشتی (محل و میزان برگشت پساب) توجه جدی شود.
در این خبر اشاره‌ای به تأثیر این سامانه در مطالبات حقابه‌بران شده که در این خصوص لازم است یادآور شود از نظر حقوقی رابطه‌ای بین برداشت‌های بالادست و پایین‌دست در تعریف حقابه وجود دارد و از این رو لازم است این سامانه در بالادست (رودخانه زاینده‌رود) و پایین‌دست (رودخانه‌های ماربر، چشمه لنگان و گوکان، قمرود) توسعه داده شود تا بتوان به اهداف مورد نظر دست یافت و در خصوص موضوعات مرتبط با حقابه اظهارنظر کرد.
واقعیت آن است که پایش منابع و مصارف آب زمانی پایدار خواهد ماند که بر مرزهای هیدروژئولوژیک استوار شده باشد تا خطاهای عملیاتی و محاسباتی به حداقل رسیده و از تجمیع آن جلوگیری شود؛ بنابراین پیشنهاد دارد در این خصوص توجه لازم اعمال و ناحیه‌بندی‌های ضروری انجام پذیرد و در صورت لزوم مناطق مطالعاتی بازتعریف شود. پیشنهاد می‌شود به دلیل شفاف‌سازی‌نشدن منابع و مصارف آب در حوضه‌های آبریز در سال‌های گذشته، لااقل تا اغنای جامعه ذی‌نفعان و نخبگان، از دسترسی به داده‌های اندازه‌گیری‌شده برای آحاد مردم پیگیر دریغ نشود. با این دسترسی سهل و آسان برای همه متقاضیان، از حدس و گمان و تحلیل‌های غیرواقع‌بینانه جلوگیری خواهد شد.
