به گزارش اصفهان زیبا؛ همین چند روز پیش بود که رئیس پلیس آگاهی استان اصفهان از دستگیری سارق زنی خبر داد که به ۱۵ فقره سرقت تلفن همراه اقرار کرده بود. این مسئول همچنین، خرداد گذشته از گزارش موارد متعدد سرقت مصالح ساختمانهای نیمهکاره در اصفهان خبر داد؛ آنجا که گفت: «مالکان ساختمانهای نیمهکاره برای مراقبت از اموال خود، باید پس از اتمام ساعت کار از رها کردن وسایل و تجهیزات ساختمانی در محل اجتناب کرده و وسایل را در جای امن و قابلاطمینان نگهداری کنند.» اردیبهشت گذشته نیز فرمانده انتظامی اصفهان از اجرای طرح امنیت محلهمحور ظرف ۴۸ ساعت و دستگیری ۳۰ سارق در این شهرستان خبر داد.
دستگیری فردی که به خاطر سرقت یک جفت گوشواره دست به قتل پیرزن نجفآبادی زد، بازداشت سارق سیم و کابل برق شبکه هوایی شهرستان اصفهان که عامل 29 فقره خاموشی نیز بود و همچنین دستگیری اعضای باند پنج نفره ای که بهصورت مسلحانه احشام و اموال کارگاهها و ساختمانهای نیمهساز را در شهر اصفهان سرقت میکردند، تنها بخشی از اخبار مربوط به سرقت در اصفهان است؛ خبرهایی که شاید تعدادشان قابلتوجه و زنگ هشدار را به صدا درآورده باشند! نگاهی به پیرامون و گفتوگو با دوست و آشنایان نیز حاکی از این است که سرقت خرد افزایش یافته است. فتانه که تازهعروس است و در خانه استیجاری زندگی میکند، یکی از افرادی است که همین چند وقت پیش دزد به خانهاش زد و تمام طلاهایش را برد: «آن شب مهمانی پاگشا دعوت بودیم و تا دیرقت خانه نبودیم. وقتی آمدیم درِ ورودی نیمهباز بود!» ترس به دل فتانه افتاد: «وارد که شدیم، همهجا بههمریخته و نامنظم بود. سراسیمه وارد اتاق خواب شدم و دیدم در کشوها و کمدها باز است.» دل فتانه هُری ریخت: «ردی از طلاهایم نبود! به پلیس هم خبر دادیم؛ اما هنوز که هنوز است سارق پیدا نشده است.»
سارقها به کمین نشستهاند
سارقها همیشه و همهجا به کمین نشستهاند؛ کافی است فرصتی پیدا کنند تا بتوانند بهراحتی دست به سرقت بزنند. فاطمه از شبی میگوید که از مهمانی به خانه برگشت و وقتی وارد شد، صدای پایی را در طبقه بالای خانهاش شنید. سارق وقتی صدای در را شنید بهسرعت از پنجره توی حیاط دوید و فرار کرد: «سالن و آشپزخانه دستنخورده بود؛ اما اتاقها کاملا بههمریخته شده بودند و لپتاپ و هرچه طلا داشتم به سرقت رفته بود؛ طلاهایی که نزدیک به 200 میلیون تومان قیمت داشت. انگشتنگاریها همان موقع انجام شد، اما هنوز پلیس نتوانسته سارق را پیدا کند.» زن جوان دیگری میگوید توی خیابان {…} ماشینم را درست جلوی دکهای که پلیس در آن حضور داشت، پارک کرده و برای خرید رفته بودم. وقتی برگشتم دیدم شیشههای ماشین خرد شده و تمام وسایلی که در آن بود به سرقت رفته بودند. یکی دو سال بعد، پلیس سارق را پیدا کرد؛ جوانی معتاد که البته سابقه سرقت نداشت و از خانه فرار کرده بود. مال را به من برنگرداند؛ اما به خاطر اصرارهای مادر و پدرش که انسانهای موجهی بودند، رضایت دادم.» زن میانسال دیگری میگوید نزدیک غروب به باشگاه رفته بودم، وقتی برگشتم و وارد شدم، صدای در اتاقخواب را شنیدم که بسته شد. سارق از آنجا خودش را به بالکن رسانده و فرار کرده بود. او بین در را که کشویی بود اسید ریخته بود تا بتواند در را جابهجا کند و وارد خانه شود. موبایل و لپتاپ و هر چه طلا و نقره و سنگهای گرانبها داشتم، آن روز به سرقت رفت. بعدازآن هم هر چه پیگیر شدم، سارق را پیدا نکردند.»
آمارها چه میگویند؟
تیرماه سال گذشته بود که حجتالاسلام اسدالله جعفری، رئیسکل دادگستری استان اصفهان در نشست خبری خود عنوان کرد سرقتهای خُرد بیشترین پروندههای کیفری در اصفهان را تشکیل میدهد: «سرقتهای خرد با ۱۰۸ هزار و ۱۶۶ فقره پرونده، معادل ۱۷.۴ درصد بیشترین پروندههای کیفری استان را تشکیل میدهد. دعوی مطالبه خسارت با ۷۴ هزار و ۱۵۵ فقره پرونده معادل ۱۵.۲ درصد بیشترین پروندههای حقوقی استان را به خود اختصاص داده است. سرقتهای مسلحانه و خشن بین ۱۱ تا ۱۶ درصد در استان کاهش داشته است. سه جرم اول در استان اصفهان سرقت خرد، ضربوجرح و توهین به اشخاص است.»
خرداد سال گذشته مسعود ستایشی، سخنگوی قوهقضائیه خبر از افزایش میزان سرقتها داده بود. همان زمان مرکز آمار ایران هم گزارش داد که میزان سرقت سیر صعودی داشته، بهطوریکه سرقت بعد از مصرف موادمخدر، دومین جرم عمده در کشور است؛ ضمن اینکه برخی آمارها نیز حکایت از این دارند که میزان سرقت در پنج سال گذشته چهار برابر شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران شمار سرقتها در سال ۹۵ حدود ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره بود که بنا به اعلام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در سال گذشته شمار سرقتها به حدود یکمیلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است. به نظر میرسد افزایش سرقت در ایران با رشد نرخ تورم رابطه معنادار دارد. بهطوریکه در بازه پنجساله ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نرخ تورم سالانه حدود ۴.۴ برابر شده است. گزارش سالنامه آماری مرکز آمار ایران حاکی از آن است که شمار سرقتهای سال ۹۵ حدود ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره بوده که در سال گذشته و بنا به اعلام قوه قضائیه شمار سرقتها به حدود یکمیلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است. سازمان زندانهای ایران اعلام کرده که حدود ۶۸ درصد زندانیهای ایران به دلیل جرائم مواد مخدر و سرقت در زندان به سر میبرند و پیشازاین پلیس آگاهی تهران بزرگ اعلام کرده بود نیمی از سارقان ایران سرقتاولی هستند. عبور سرقتهای ایران از یکمیلیون فقره در سال در حالی است که حدود ۱۵ سال پیش شمار سرقتها فقط حدود یکدهم میزان فعلی بوده است.
به گزارش «عصر ایران» و بر اساس گزارش سالنامه آماری مرکز آمار ایران در سال ۸۵ شمار سرقتها حدود ۱۳۰هزار و ۴۹۵ فقره بوده که ظرف یک دهه یعنی تا سال ۹۵ به ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره رسیده است. بهاینترتیب تعداد سرقتها در یک دهه یعنی در بازه زمانی سال ۸۵ تا ۹۵ حدود ۲.۶ برابر شده، اما در سالهای بعد شمار سرقتها با شیب بیشتری رشد کرده است. گزارش سالنامه آماری ایران نشان میدهد که بیشترین سرقت در ایران مربوط به سرقت لوازم خودرو است و البته مطابق این گزارش شمار سرقتهای خرد با شتاب تندی افزایش داشته؛ بهطوریکه در فاصله سالهای ۸۵ تا ۹۷ میزان سرقت از اماکن خصوصی حدود ۲۰ برابر شده است. براساس این گزارش از سال ۸۵ تا ۹۷ یعنی در ۱۲ سال شمار سرقت از اماکن خصوصی تقریبا ۲۰ برابر، سرقت احشام و چهارپایان ۷.۶ برابر و سرقت لوازم خودرو ۶.۴ برابر شده است. این گزارش همچنین نشان میدهد که سرقت اتومبیل در این بازه زمانی ۵.۲ برابر، سرقت از منزل ۴.۴ برابر، سرقت از اماکن دولتی حدود ۳.۶ برابر و سرقت از مغازه سه برابر شده است. همچنین سرقت موتورسیکلت افزایش ۱.۷ برابری داشته است. بهمن سال گذشته نیز سرهنگ حسین بساطی، فرمانده انتظامی شهرستان اصفهان از افزایش سرقتهای خرد در اصفهان خبر داد: «سرقتهای خرد 25 درصد افزایش داشته است. تحقیقات ما نشان میدهند که بیشتر سرقتهای خرد توسط افراد معتاد و کارتنخواب انجام میشود که در حوزه جمعآوری این افراد اقدامات خوبی صورت گرفته و تقریبا صددرصد افزایش جمعآوری معتادان متجاهر و کارتنخواب را در 10 ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل داشتیم.
بساطی عدم رعایت اصول ایمنی در نگهداری وسایل نقلیه توسط مالکان این وسایل را یکی از علتهای اصلی سرقت خودرو عنوان کرد: «بیشتر مالکان وسایل نقلیه با سهلانگاریهایی چون بازگذاشتن در خودرو، پایین گذاشتن شیشه خودرو، روشن گذاشتن و رها کردن آن برای چند لحظه و قرار دادن سوئیچ بر روی خودرو زمینه و بستر لازم را برای سارقان فراهم میکنند که اگر این سهلانگاریها رخ ندهد، سرقتهای خودرو به میزان بسیار بالایی کاهش پیدا خواهند کرد.»
علاوه بر این، صاحبان برخی از فروشگاههای مواد غذایی نیز مدعی افزایش سرقت از فروشگاههای خود هستند؛ ادعایی که بساطی درباره آن به «اصفهان زیبا» میگوید: «گزارشهایی در این رابطه به ما رسیده؛ اما واقعیت این است که این موارد زیاد یا چشمگیر نبوده و از فراوانی زیادی برخوردار نیست.»
روزانه اخبار زیادی در رابطه با سرقت در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود؛ سرقت اقلامی مثل گوشی تلفن همراه و طلا و اشیای باارزش و کیف پول و… . هرچند اردیبهشتامسال، سردار حمید علینقیان پور در نشست خبری خود از کاهش سرقت در سال گذشته خبر داد: «سال ۱۴۰۲ در حالی به اتمام رسید که در وقوع انواع سرقت بیش از پنج درصد کاهش را نسبت به سال ۱۴۰۱ تجربه کردیم؛ آنهم در شرایطی که هم جمعیت و هم موضوعات و گزینههای مرتبط با سرقت در استان اصفهان افزایش داشته است.» با این وجود، سرقتهای مکرر در کوچه و بازار موجب نگرانی شهروندان در رابطه با افزایش این جرم شده است؛ موضوعی که رضا اسماعیلی، جامعهشناس در رابطه با آن به «اصفهان زیبا» میگوید: «آسیبهای اجتماعی نیز با مرور زمان دستخوش تغییر میشوند. با افزایش غلبه ارزشهای مادی و اولویت یافتن آنها در جامعه و همچنین گسترش سبک زندگی لوکس، برخی از افراد ترغیب میشوند تا دست به هر کاری بزنند تا بتوانند به پول بیشتری دست یابند؛ ضمن اینکه شکاف اجتماعی بالا نیز به این موضوع دامن میزند و باعث میشود تا برخی برای انتقام دست به جرائمی همچون سرقت بزنند.» او عملکرد پلیس در این زمینه را هم نقد میکند و میگوید: «متأسفانه کنترل اجتماعی نیز در جامعه ضعیف شده است و همین هم سبب شده تا شاهد افزایش برخی از جرائم در جامعه باشیم.»
